Μιχάλης Καλιοντζίδης

16 Αυγούστου 1960

fullscreen

Ο Μιχάλης Καλιοντζίδης γεννήθηκε στις 16 Αυγούστου 1960 στο χωριό Διπόταμος Καβάλας από γονείς ποντιακής καταγωγής. Ο πατέρας του, Χρήστος, καταγόταν από το χωριό Κοσμά της Ματσούκας και εγκαταστάθηκε στον Διπόταμο Καβάλας (Τσ̌αϊλίκ) το 1922, σε ηλικία μόλις 14 ετών, όπου υπηρέτησε ως ψάλτης. Η μητέρα του, Ανατολή, αν και γεννημένη στην Ελλάδα, είχε καταγωγή από την Κρώμνη και την Χ̌ερίαινα. Από νηπιακή ηλικία, οι συγχωριανοί του τον αποκαλούσαν με το παρωνύμιο «Λάλο». Η προέλευση αυτού του ονόματος παρέμεινε άγνωστη στον ίδιο μέχρι το 2001, όταν ο συγχωριανός και γνωστός τραγουδιστής Γιωργούλης Λαφαζανίδης του αποκάλυψε την ιστορία: Όταν ο Μιχάλης ήταν μόλις 2-3 ετών, συνήθιζε να κρύβεται πίσω από τις φτέρες στα χωράφια, χρησιμοποιώντας δύο κοστέλια (κορμούς από φτέρες) ως αυτοσχέδια λύρα και δοξάρι. Καθώς τραγουδούσε «λα-λο, λα-λο», οι συγχωριανοί του του απέδωσαν αυτό το προσωνύμιο. Η επαγγελματική ενασχόληση του με την ποντιακή λύρα ξεκίνησε το 1978, όταν άρχισε να εμφανίζεται σε πανηγύρια και κοινωνικές εκδηλώσεις. Τρία χρόνια αργότερα, το 1981, διεύρυνε τις δραστηριότητές του συμμετέχοντας σε συναυλίες, ενώ παράλληλα ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του στο Ευγενίδειο Ωδείο Καλλιθέας Αθηνών. Το 1982 αποτέλεσε ορόσημο στην καριέρα του, καθώς κυκλοφόρησε τον πρώτο του δίσκο με τίτλο «Αναδρομή στον Πόντο». Έκτοτε, η λύρα του έχει συνοδεύσει περισσότερες από εξήντα δισκογραφικές παραγωγές, είτε ως σολίστας είτε σε συνεργασία με άλλους καλλιτέχνες. Ο ίδιος θεωρεί το άλμπουμ «Παρυάδρης» (οροσειρά του Πόντου) ως ένα από τα σημαντικότερα σημεία της μουσικής του διαδρομής, καθώς σε αυτό ενσωμάτωσε για πρώτη φορά παραδοσιακά όργανα όπως το ούτι και το λαούτο με σύγχρονα ηλεκτρονικά στοιχεία, αναδιαμορφώνοντας έτσι τον ήχο της ποντιακής μουσικής παράδοσης. Η μουσική του έχει ταξιδέψει σε πολλές γωνιές του πλανήτη. Οι συναυλίες του έχουν φιλοξενηθεί σε εμβληματικούς χώρους της Ελλάδας, όπως το Ηρώδειο, το Μέγαρο Μουσικής και ο Λυκαβηττός, αλλά και σε σημαντικές σκηνές της Ευρώπης, της Αυστραλίας, των ΗΠΑ και του Καναδά. Στην πλούσια καλλιτεχνική του διαδρομή συγκαταλέγονται συνεργασίες με κορυφαίους καλλιτέχνες του ελληνικού μουσικού στερεώματος: • Συνθέτες παγκόσμιας εμβέλειας όπως ο Βαγγέλης Παπαθανασίου και ο Χριστόδουλος Χάλαρης • Σημαντικές προσωπικότητες της παραδοσιακής μουσικής όπως η Δόμνα Σαμίου και ο Χρόνης Αηδονίδης • Καταξιωμένους καλλιτέχνες όπως ο Γιώργος Νταλάρας, ο Χρήστος Νικολόπουλος, η Χαρούλα Λαμπράκη, η Μαρίζα Κωχ και ο Θάνος Μικρούτσικος • Άλλους διακεκριμένους μουσικούς όπως ο Πέτρος Γαϊτάνος, η Λιζέτα Νικολάου, ο Γιώργος Χατζηνάσιος και ο Γιώργος Κόρος • Τον αείμνηστο Βασίλη Τριανταφυλλίδη (Χάρρυ Κλυνν) Πέρα από την ερμηνευτική του παρουσία, έχει επεκτείνει τη δραστηριότητά του και στο χώρο του θεάτρου. Ανέλαβε την ενορχήστρωση και διεύθυνση της ορχήστρας και του θιάσου στο έργο «Οι πρόσφυγες» του Θόδωρου Κανονίδη, ενώ συνέθεσε τη μουσική για το θεατρικό έργο «Τη Τρίχας το γεφύρ’». Αμφότερες οι παραστάσεις σκηνοθετήθηκαν από τον Ερμή Μουρατίδη για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Επιπλέον, συνεισέφερε μουσικά στην παράσταση «Άλκηστις του Ευριπίδη» που παρουσιάστηκε στο Mozarteum του Σάλτσμπουργκ. Η προσφορά του περιλαμβάνει και σημαντικές καινοτομίες στην καταγραφή της ποντιακής μουσικής, καθώς υπήρξε πρωτοπόρος στην αποτύπωσή της σε πεντάγραμμο. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει το εγχειρίδιο «Η λύρα του Πόντου», που εκδόθηκε από το ΤΕΙ Ηπείρου και αποτελεί σημείο αναφοράς για τους μελετητές και τους σπουδαστές του οργάνου. Το 1988 αποτέλεσε σταθμό στην εκπαιδευτική δραστηριότητα του, καθώς ίδρυσε στην Καλλιθέα της Αθήνας τη σχολή «Λύρα», αφιερωμένη στη διδασκαλία της ποντιακής λύρας. Αυτή η πρωτοβουλία σηματοδότησε μια τομή στην εκμάθηση του οργάνου, το οποίο μέχρι τότε διδασκόταν αποκλειστικά μέσω βιωματικής μετάδοσης. Σταδιακά, παραρτήματα της σχολής εξαπλώθηκαν σε ολόκληρη την Ελλάδα, δημιουργώντας μια νέα προσέγγιση στη διδασκαλία της ποντιακής μουσικής. Ένα χρόνο αργότερα, το 1989, ο Καλιοντζίδης πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Μουσικής Στέγης, ενός πολιτιστικού φορέα με αποστολή τη διάσωση και διάδοση της παραδοσιακής μουσικής του Πόντου. Σήμερα, η Μουσική Στέγη φιλοξενεί ένα επιτελείο από λυράρηδες, μια 40μελή μικτή χορωδία και συνοδεία 10 παραδοσιακών οργάνων από τον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, συμπεριλαμβανομένων του βιολιού, του ουτιού, του λαούτου και του κεμανέ. Η παραδοσιακή ορχήστρα και η χορωδία έχουν πραγματοποιήσει αξιόλογες συναυλίες σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, όπως στη Δράμα, στο Άλσος Βεροίας, στο θέατρο Μελίνας Μερκούρη, στην προβλήτα Αγίου Νικολάου και στο Λυκαβηττό. Ιδιαίτερα σημαντικές ήταν οι οκτώ παραστάσεις στο Μέγαρο Μουσικής, ενώ κορυφαία στιγμή αποτέλεσε η συναυλία που δόθηκε στις 15 Αυγούστου 1994 στη γιορτή της Παναγίας Σουμελά, παρουσία 20.000 θεατών. Εκτός από τη μουσική, μεγάλη αγάπη του αποτελεί ο ΠΑΟΚ, για τον οποίο συνέθεσε έναν από τους επίσημους ύμνους της ομάδας, το «Δικέφαλε αετέ». Παρότι το τραγούδι γράφτηκε το 1988 στο Τορόντο, ο Καλιοντζίδης παραχώρησε τα πνευματικά δικαιώματα στην ομάδα, κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Θοδωρή Ζαγοράκη. Αξίζει να σημειωθεί ότι μία στροφή του ύμνου γράφτηκε από τον παλαίμαχο ποδοσφαιριστή του ΠΑΟΚ και ερμηνευτή του ύμνου, Δημήτρη Παρίδη. Μέχρι σήμερα, παραμένει ενεργός στη διδασκαλία της ποντιακής λύρας, έχοντας εκπαιδεύσει χιλιάδες μαθητές. Η διδακτική του δραστηριότητα επεκτείνεται σε 12 μουσικές σχολές σε διάφορες πόλεις, όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Κατερίνη και η Κοζάνη, όπου διδάσκει σε περισσότερους από 350 μαθητές. Παράλληλα, έχει διοργανώσει πολυάριθμα σεμινάρια για την ποντιακή μουσική τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η ακαδημαϊκή του συνεισφορά επισφραγίστηκε με τη θητεία του ως καθηγητή στο Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του Τ.Ε.Ι. Ηπείρου στην Άρτα, όπου μετέδωσε τις γνώσεις και την αγάπη του για την ποντιακή μουσική στις νεότερες γενιές μουσικών. Ο Μιχάλης Καλιοντζίδης έχει αναδειχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους πρεσβευτές της ποντιακής μουσικής παράδοσης στην Ελλάδα και διεθνώς. Μέσα από την πολύπλευρη δραστηριότητά του ως ερμηνευτής, συνθέτης, δάσκαλος και συγγραφέας, έχει συμβάλει καθοριστικά στη διατήρηση, καταγραφή και ανανέωση της μουσικής κληρονομιάς του Πόντου, εξασφαλίζοντας τη μετάδοσή της στις επόμενες γενιές.

Μιχάλης Καλιοντζίδης

Μιχάλης Καλιοντζίδης

Albums/Singles (53)

Τραγούδια (538)