Προβολή Τραγουδιού
Εκάεν και το Τσ̌άμπασ̌ιν |
Ποντιακό Γλέντι «Αηλί που ’κ’ ευρέθεν»Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Μιχάλης Καλιοντζίδης
Εκάεν και το Τσ̌άμπασ̌ιν κι επέμ’ναν τα τουβάρι͜α [γιαρ, γιαρ, αμάν/ωφ, ωφ, αμάν] [Και -ν-] Ερρούξαν σο γουρτάρεμαν τ’ Ορτούς τα παλληκάρι͜α [κομμενόχρονε μ’] Βάι! Εκάεν κι εμανίεν όλιον το παρχάρ’ Εκεί, άλλο ’δέν ’κ’ επέμ’νεν, μαναχόν σαχτάρ’ Σύρον, γιαβρί μ’, σο Τσ̌άμπασ̌ιν, εκεί τιδέν ’κ’ επέμ’νεν [γιαρ, γιαρ, αμάν/ωφ, ωφ, αμάν] Ραχ̌ι͜ά και λιβαδότοπι͜α, [και-ν] άλλο χορτάρ’ ’κ’ επέμ’νεν μαναχόν σαχτάρ’ Βάι! Εκάεν κι εμανίεν τ’ Ορτούς το παρχάρ’ Εκεί, άλλο ’δέν ’κ’ επέμ’νεν, μαναχόν σαχτάρ’ Έλα, πουλί μ’, έλα, γιαβρί μ’, έλα μη τυρα̤ννί͜εις με [γιαρ, γιαρ, αμάν/ωφ, ωφ, αμάν] Το ψ̌όπο μ’ ολιγόπον έν’, εβγαίν’ κι άλλο ’κ’ ευρήκ’ς με [κομμενόχρονε μ’/αχ! ν’ αηλί εμέν] Βάι! Εκάεν κι εμανίεν όλιον το παρχάρ’ Εκεί, άλλο ’δέν ’κ’ επέμ’νεν, μαναχόν σαχτάρ’
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| γιαβρί | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| γουρτάρεμαν | σώσιμο, διάσωση | kurtarma | |
| ’δέν | τίποτα | ||
| εβγαίν’ | βγαίνει | ||
| εκάεν | κάηκε | ||
| εμανίεν | μαύρισε/μουντζουρώθηκε από την καπνιά, καταστράφηκε, κατακάηκε μέχρι καπνιάς | ||
| έν’ | είναι | ||
| επέμ’ναν | απόμειναν | ||
| επέμ’νεν | απόμεινε | ||
| ερρούξαν | έπεσαν | ||
| ευρήκ’ς | βρίσκεις | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μαναχόν | (έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ολιγόπον | λιγουλάκι | ||
| όλιον | όλο, ολόκληρο | ||
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| ραχ̌ι͜ά | ράχες, βουνά | ||
| σαχτάρ’ | στάχτη | στάχτη<στάζω | |
| σύρον | (προστ.) σύρε, τράβα, ρίξε | ||
| τιδέν | τίποτα | ||
| τουβάρι͜α | τοίχοι | duvar/dīvār | |
| Τσ̌άμπασ̌ιν | παρχάρι των Κοτυώρων του Πόντου (σημ. Ordu) στα ΝΑ της σημερινής επαρχίας Ορντού πολύ κοντά στα σύνορα με την επαρχία Κερασούντας | Çambaşı (κυρ. Πευκοκορφή) | |
| τυρα̤ννί͜εις | τυραννάς, ταλαιπωρείς | ||
| χορτάρ’ | χορτάρι | ||
| ψ̌όπο | ψυχούλα |
