Ανάθεμα την τύχη μου

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Γιωργούλης Λαφαζανίδης, Μιχάλης Καλιοντζίδης

expand_content

Επιδέβαμε τα ραχ̌ι͜ά,
τον Άεν-Ζαχαρέαν¹
Αρνί μ’, για πατ’ το δι͜άβολον
και κλώστ’ σ’ εμέν μερέα

Τ’ εμά τα τέρτι͜α είν’ πολλά,
έναν παπόρ’ γομών’νε
Να ’κχ̌ύν’ ατα ση θάλασσαν,
την θάλασσαν θολών’νε

Ατό η σεβντά σ’, γιαβρόπο μ’,
εμέν θα παλαλώνει
Γιατρός ’κι θα ευρίεται
εμάς για να λαρώνει

Ανάθεμα την τύχη μου!
Ανάθεμα τ’ ιχπάρι μ’!
Αέτσ’ έτονε γραφικόν
να έρ’τον σο κιφάλι μ’

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
άεν	άγιο
αέτσ’	έτσι
ατα	αυτά
γιαβρόπο	μωράκι, μικρούλι, παιδάκι	yavru + -όπον
γομών’νε	γεμίζουν, μτφ. κομπιάζουν
είν’	(για πληθ.) είναι
εμά	δικά μου
έρ’τον	ερχόταν
έτονε	ήταν
ευρίεται	βρίσκεται
θολών’νε	θολώνουν
ιχπάρι	τύχη	ikbal/iḳbāl με παραφθορά του λ σε ρ
’κι	δεν	οὐκί<οὐχί
κιφάλι	κεφάλι
κλώστ’	(προστ.) γύρνα/γύρισε, επέστρεψε
’κχ̌ύν’	εκχύνει, χύνει, εκβάλλει	εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω
λαρώνει	γιατρεύει, θεραπεύει
μερέα	μεριά
παλαλώνει	τρελαίνει κπ
παπόρ’	βαπόρι, καράβι	vapore
πολλά	(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
ραχ̌ι͜ά	ράχες, βουνά
σεβντά	αγάπη, έρωτας	sevda/sevdā
τέρτι͜α	καημοί, βάσανα, στενοχώριες	dert

Σημειώσεις

¹ Ο Αε-Ζαχαρέας (Άγιος Ζαχαρίας) δεν ήταν ενορία ή συνοικισμός της Κρώμνης, αλλά ένας σημαντικός κόμβος χανιών σε διάσελο του βουνού Κουλάτ, βορειοανατολικά της κοιλάδας όπου βρίσκονταν οι εννέα ενορίες. Αποτελούσε σταυροδρόμι για τα παρχάρια, το Αψίν το νερόν, την Παναγία Σουμελά, τη Σάντα, τη Ματσούκα και την Τραπεζούντα. 
Πέρα από τη στρατηγική του θέση, ήταν το κέντρο των εορταστικών εκδηλώσεων των Κρωμναίων, όπου συχνά στήνονταν μεγάλα γλέντια και χοροί, ακόμα και με τη συμμετοχή Τούρκων. Αν και η τοποθεσία δεν διέθετε φυσική πηγή νερού, ο Ελευθέριος Βαφειάδης (Χατζη-Μουράτ) με δικά του έξοδα έφερε άφθονο και παγωμένο νερό από τις ράχες του Γιαλονομύτ’ και τ’ Αε-Παυλί’, μετατρέποντας τον χώρο σε σημείο αναψυχής.
Στον Αε-Ζαχαρέα υπήρχαν πολλά χάνια και μαγαζιά, καθώς και το εξωκλήσι του Αγίου Ζαχαρία, το οποίο κτίστηκε με δωρεά του Βαφειάδη.