Ποντιακός Στίχος

Προβολή Τραγουδιού

Πεταλήτρα

Ο Μιχάλης Καλιοντζίδης παίζει και τραγουδάει ΠαρυάδρηΟ Μιχάλης Καλιοντζίδης παίζει και τραγουδάει Παρυάδρη

Στιχουργοί: Τάκης Παπαδόπουλος

Συνθέτες: Μιχάλης Καλιοντζίδης

Καλλιτέχνες: Μιχάλης Καλιοντζίδης


Πεταλήτρα ’πέτανεν,
μάνα, απάν’ σο μανουσ̌άκ’
’θάρρεσα η καρδι͜ά μ’ έν’
και -ν- ελύεν σο σοκάκ’

Μίαν είδ’ ατεν σ’ ορμίν
κι αλλομίαν σο κρενίν
Εψαλάφεσα ποτήν
και -ν- εδώκε με φιλήν

Έν’ περή η νισ̌αλού
και -ν- επέρε με τ’ ακούλ’
Μάνα, ποίσον την πατήν¹
κι υστερνά σπάξον τ’ αρλίν²

Πέτ’ α̤τεν την Καρτερήν
σο νερόν την Κερεκήν
Μ’ έναν τέρεμαν γλυκύν
μέλ’ ευτάγω και κερίν
Γλωσσάρι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
ακούλ’μυαλόakıl
αλλομίανάλλη μια φορά
απάν’πάνω
αρλίναυτό που το πιάνει εύκολα το παράπονοarlı
ατεναυτήν
γλυκύνγλυκιά/ό
εδώκεέδωσε
ελύενλύθηκε, έλιωσε
έν’είναι
επέρεπήρε
ευτάγωκάνω, φτιάχνωεὐθειάζω
εψαλάφεσαζήτησα, αιτήθηκα
ΚαρτερήνΚατερίνα
ΚερεκήνΚυριακή
κρενίνξύλινος οχετός ύδατος, βρύση, κρήνη
μανουσ̌άκ’μενεξές/βιολέταմանուշակ (manušak)<manafšak
μέλ’μέλι
μίανμια φορά
νισ̌αλούαρραβωνιαστικιά, σημαδεμένηnişanlı
ορμίνρυάκι, ρεματιά
πατήνπαλιά τελετή που τελούταν για επίκληση υγείας προσώπου
περήξωτικόperi/perī
πεταλήτραπεταλούδα
’πέτανεν(επέτανεν) πετούσε
ποίσονκάνε, φτιάξε (προστ.)ποιέω, ποιῶ
ποτήνπιοτί
σοκάκ’σοκάκι, στενό δρομάκι ανάμεσα σε κτίσματαsokak/zuḳāḳ
σπάξονσφάξε (προστ.)
τέρεμανβλέμμα, κοίταγμα
υστερνάκατοπινά, τελευταία
φιλήνφίλημα
Σημειώσεις
¹ Η πατή είναι τελετή που τελούσαν παλιά οι συγγενείς κακοπαθημένου (δεν μιλούσε, δεν άκουγε, δεν περπατούσε) κατά την οποία έλιωναν μολύβι πάνω σε σταυροδρόμι και εν συνεχεία έριχναν κρύο νερό προκειμένου να παγώσει και να στερεοποιηθεί. Από το σχήμα που έπαιρνε το μολύβι κατά την πήξη, και ανάλογα με ποιο ζώο αυτό προσομοίαζε, έπρεπε αυτό το ζώο να θυσιαστεί προκειμένου να εκδιωχθούν τα κακά πνεύματα και να γίνει καλά ο «πατημένος». Η τελετή αυτή καθαυτή αποτελεί ξεκάθαρα προϊόν δεισιδαιμονικών αντιλήψεων της εποχής.

² Πιθ. εκ παραδρομής αντί του ορθότερου νοηματικά «αρνίν»

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2023

Τραγούδια: 6152 | Albums/Singles: 887 | Συντελεστές: 1192 | Λήμματα: 12030
Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr