Ο αιχμάλωτος

Οι Τούρκ’ όνταν εκούρσευαν
την Πόλ’ την Ρωμανίαν
επάτ’νανε τα εγκλησιάς
κι επαίρ’ναν τα εικόνας
Επαίρ’νανε χρυσά σταυρά
κι αργυρά μαστραπάδας
Επέραν και την μάνα μου,
σ’ εμέν έμποδος έτον

Στα σίδερα ’κοιλοπόν’νεν,
ση φυλακήν γεννά με
Επήγεν και εποίκε με
σ’ Εμίρ-Αλή τα σκάλας
Εκεί εμέν ενέστεσεν
με το μέλ’ με το γάλαν
Με το μέλιν, με το γάλαν
και με τ’ αρνί’ το κρέας

Στα φανερά ’ταντάνιζεν,
στα κρυφά δι͜αρμενεύ’ με
«Υιέ μ’, αν ζεις κι αν γίνεσαι
ση Ρωμανίαν φύγον
Εκεί έ͜εις κύρ’ Ανδρόνικον,
καλαδελφόν Ξανθίνον»

Εγέντον ο αιχμάλωτον,
εγέντον κι ερματώθεν
Επέρεν το λαφρόν σπαθίν
τ’ ελλενικόν κοντάριν
κι ασ’ το επαρακούρσεψεν
σα αίματα λουσμένος

Κύρην και γιον επέντεσεν
απάν’ σο σταυροδρόμιν
Ο κύρ’ς ατ’ εκοιμούτονε
και ο γιος ατ’ έν’ σα εξύπνα
Έσυραν τα σπαθία τουν
να κρούγ’νε τ’ έναν τ’ άλλο
’Τσακώθαν τα σπαθία τουν
’κι κρούγ’νε τ’ έναν τ’ άλλο
Έσυραν τα κοντάρι͜α τουν
να κρούγ’νε τ’ έναν τ’ άλλο
’Τσακώθαν τα κοντάρι͜α τουν,
’κι κρούγ’νε τ’ έναν τ’ άλλο
Έρχουνταν κι ανταμούντανε
και κρούγ’νε τα μουστέας
κι ας ση μούστας το χτύπεμαν
εγνέφιξεν ο κύρ’ς ατ’

-Υιέ μ’, κανείς ’κ’ εντώκε σε;
Εσέν κανείς ’κι κρούει;
Κατά π’ ελέπ’ν’ τ’ ομμάτι͜α μου
ατός άμον εσέναν!
Για στά ας ερωτούμ’ ατον,
τα γονικά τ’ απόθεν;

-Σον Θεό σ’, σον Θεό σ’, γενίτσαρε,
τα γονικά σ’ απόθεν;

Κι ο αιχμάλωτον εσκάλωσεν
και λέει την ιστορίαν:

-’Κι ξέρτς όνταν εκούρσευαν
την Πόλ’ τη Ρωμανίαν;
Εκούρσεψαν τον Ανδρόνικον
κι επέρανε τη μάνα μ’
Επέραν ατεν κι έφυαν
σ’ Εμίρ-Αλή τα σκάλας
όθεν εκοιλοπόνεσεν
κι ατέ εμέν εποίκεν

Ο κύρτς εχαμοπέταξεν
’φτιλάκ’σεν η καρδία τ’
Κλώσ̌κεται σην ανατολήν
και ’φτάει τρία μετάνοιας
Κλώσ̌κεται κι αγκαλιάσ̌κεται
τα δύο τα παιδία τ’
Και σίτι͜α κλαίει και σίτι͜α λέει
ο ταλαιπωρεμένον

«Παιδίν έμ’νε κι εγέρασα,
ζευγάρ’ γεράκια ’κ’ είχα
κι ατώρα ας εγέρασα
ζευγάρ’ γεράκια εχτέθα
Χριστέ μ’, να ποδεδίζω σε!
Αξίωσον με ατώρα
να κρούγω τον Εμίρ-Αλήν
και παίρω οπίσ’ την κάλη μ’»

Το λόγον ατ’ ’κ’ επλέρωσεν,
το λόγον ατ’ ’κ’ εξείπεν
Όνταν τερεί σο πέραν κιάν’,
φουσάτον κατεβαίνει
Μηδέ πολλά, μηδέ ολίγον
καν’ δέκα χ̌ιλϊάδες
Επέρεν τα γεράκια του,
εκείντς εκεί εντώκεν
Εκεί που κρούει ο Ξάντινον
το αίμαν ους τη μέσεν
Εκεί που κρούει ο αιχμάλωτον
το αίμαν ους τη γούλαν

«Οπίσ’, οπίσ’, Εμίρ-Αλή,
οπίσ’ κι εσέν μη κρούγω!
Τ’ ομμάτι͜α μ’ εθαμπούρωσαν
και το σπαθί μ’ εχ̌’ άφναν!
Αν κρούγω και σκοτώνω σε
θα λέγ’νε με φονέαν
κι αν ’κι σκοτώνω σε Εμίρ
θα λέγ’νε εφοβέθεν»

Κι ο Εμίρ-Αλής ο ζαβαλής
βαρέα εντροπι͜ασμένος
Μενεί και φέρ’νε σον παρών
τ’ Αντρόνικου την κάλην
την μάναν τη χ̌ιλι͜άκλερον
τσακοφτερουλιγμέντσαν