Γιάννης Καλπατσινίδης

10 Μαρτίου 1936

5 Ιουνίου 2023

fullscreen

Ο Γιάννης Καλπατσινίδης γεννήθηκε στις 10 Μαρτίου 1936 στο Φλαμούρι Λαγκαδά. Οι γονείς του, Γεώργιος Καλπατσινίδης και Χάιδω (Χατού) Καλπατσινίδου-Παυλίδου, ήταν Πόντιοι πρόσφυγες πρώτης γενιάς από το χωριό Κουστουλάντων της Γαλίαινας. Ο πατέρας του, ορφανός από πατέρα, μεγάλωσε στα μοναστήρια του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα και της Παναγίας Σουμελά. Ο Γιάννης πέρασε τα πρώτα έντεκα χρόνια της ζωής του στο Φλαμούρι, αλλά το 1947, λόγω του εμφυλίου πολέμου, το χωριό εκκενώθηκε και η οικογένειά του μετακόμισε στο Λαχανά, όπου έζησε για πέντε χρόνια. Στα δεκατρία του χρόνια, η μητέρα του τον ενθάρρυνε να μάθει να παίζει τουλούμ’, ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση, αφού και ο παππούς του Ιωάννης Παυλίδης έπαιζε τουλούμ’ στον Πόντο. Οι πρώτοι του δάσκαλοι ήταν ο θείος του, Γεώργιος Βασιλειάδης, και ο αδελφός του, Νικόλαος Καλπατσινίδης. Το 1952, η οικογένεια μετακόμισε στο Παλιό Χωριό (Παλιό Κεφαλοχώρι), όπου εγκαταστάθηκαν και άλλες οικογένειες προσφύγων από τη Γαλίαινα. Εκεί ο Γιάννης παντρεύτηκε τη Μαρία Καλπατσινίδου-Ιωαννίδου, με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά, τον Γιώργο και τον Χρήστο. Στο Παλιό Κεφαλοχώρι, ο Γιάννης ξεκίνησε να παίζει ερασιτεχνικά τουλούμ’ σε γάμους και μουχαμπέτια, παίζοντας αρχαίους σκοπούς από την ιδιαίτερη πατρίδα του. Το 1957, πριν από τη στρατιωτική του θητεία, έκανε τις πρώτες του επαγγελματικές εμφανίσεις στο Νυχτερινό Κέντρο της Θεσσαλονίκης, Μπουάτ, μαζί με τον Γώγο Πετρίδη και τον Χρύσανθο Θεοδωρίδη. Το 1965, η οικογένειά του μετακόμισε μόνιμα στο σημερινό Κεφαλοχώρι, όπου ο Γιάννης ξεκίνησε να ασχολείται συστηματικά με την ποντιακή μουσική. Εκείνη την εποχή γνώρισε τον Στάθη Ευσταθιάδη και τον Χαράλαμπο Κιαχίδη, με τους οποίους συνεργάστηκε σε ραδιοφωνικές εκπομπές και εκδηλώσεις, και έγιναν καταγραφές της μουσικής του. Ακολούθησαν συνεργασίες με σημαντικούς Πόντιους μουσικούς και εμφανίσεις σε νυχτερινά κέντρα της Θεσσαλονίκης, όπως τα Λεμόνα, Ξενιτέας και Κομπαρσίτα, καθώς και σε εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, ξεκίνησε εμφανίσεις στα μεγάλα ποντιακά κέντρα της Αθήνας, όπως ο Φάρος, το Κορτσόπον και η Τρυγόνα, με την υποστήριξη του Κωστίκα Τσακαλίδη. Ο Γιάννης Καλπατσινίδης συνεργάστηκε επίσης με τον Γιώργο Αμαραντίδη και εμφανίστηκε στο λαϊκό κέντρο Δειλινά στην Αθήνα, δίπλα σε καλλιτέχνες όπως η Μαρινέλλα και η Ρίτα Σακελλαρίου. Εργάστηκε για χρόνια στο θέατρο της Δώρας Στράτου και συμμετείχε σε περιοδείες και ηχογραφήσεις με τον Λάζο Τερζά, τον Γιάννη Μαρκόπουλο, τον Νίκο Ξυλούρη και άλλους σημαντικούς καλλιτέχνες. Εκτός από μουσικός, ο Γιάννης Καλπατσινίδης ήταν και κατασκευαστής και δάσκαλος του αγγείου. Στη διάρκεια της καριέρας του, κυκλοφόρησε τρεις προσωπικούς δίσκους και συμμετείχε σε πολλές άλλες ηχογραφήσεις. Η τελευταία του δημόσια εμφάνιση ήταν το 2015 στον Λαχανά. Ο Γιάννης Καλπατσινίδης απεβίωσε στις 5 Ιουνίου 2023, αφήνοντας πίσω του μια σημαντική παρακαταθήκη στην ποντιακή μουσική παράδοση.