Προβολή Τραγουδιού
Το Ομάλιν του Θεόφιλου |
Πρώτη ΎληΣτιχουργοί: Θεόφιλος Παπαδόπουλος
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Πρώτη Ύλη
Εκατήβα και ση Δράμαν και σην Άγια Βαρβάρα Επήγα και ση Ραβίκα¹ σην αδελφή μ’ τη Μαρίκα Επήγα σην Πόριανη², όλ’ γνωστοί και χωριανοί Επήγα σον Νικηφόρον με τον αδελφό μ’ τον Γιώργον Επήγα στο Ντοαλάρ³ σε ποντιακόν χαράν Επήγα σο Κίναλη⁴ ση Νίκου τη λυράρη Πάω σο Καραμανλή⁵, κανέναν ’κ’ εύρα εκεί Εσέβα απέσ’ σην Ολάν⁶, είδα τα κορτσόπα -ν- όλα Επήγα σην Πλατανιάν και -ν- αφκά σο Παλαπάν⁷ Εκατήβα σο Ραχτσά⁸ σον Νικόλαν τον πασ̌ά μ’ Επήγα και σο Πατέμ⁹, εκεί έσαν τ’ εμετέρ’ Επήγα και σο Ζυγός το βράδον λίγον αργώς Επήγα σον Πλαταμώνα σον καφετζήν τον Νικόλαν Επήγα και σο Τσ̌αϊλίκ¹⁰, θ’ έτρωγαν εμέν οι λύκ’ Εξέβα σο Μούντσονος¹¹, ση Πεντάζ’ τη Νίκονος Επήγα σο Παρνατσούχ¹² και εξέβα σ’ Οβατσούχ¹³ Έτον τ’ εμόν το χωρίον κι έπια νερόπον κρύον
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| απέσ’ | μέσα | ||
| αργώς | αργά | ||
| αφκά | κάτω | ||
| βράδον | βράδυ | ||
| εκατήβα | κατέβηκα | ||
| εμετέρ’ | δικοί μου/μας | ἡμέτερος | |
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| εξέβα | βγήκα, ανέβηκα, μτφ. προέκυψα | ||
| έπια | ήπια | ||
| έσαν | ήταν | ||
| εσέβα | μπήκα | ||
| έτον | ήταν | ||
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορτσόπα | κοριτσάκια | ||
| λύκ’ | λύκοι | ||
| νερόπον | νεράκι | ||
| όλ’ | όλοι/α | ||
| ολάν | βρε, βρε συ | ||
| πασ̌ά | πασά (βαθμός ή τίτλος τιμητικός ανώτατου πολιτικού ή στρατιωτικού επί Οθωμ. Αυτοκρατορίας), (καθομ.) άρχοντα, τιμητική προσφώνηση μεγαλύτερου αδελφού | paşa |
Ο Θεόφιλος Παπαδόπουλος με καταγωγή από το Δρυμότοπο Δράμας (Οβατσούχ) και τη Λεκάνη Καβάλας (Μούντσονος) ήταν ο σημαντικότερος δεξιοτέχνης (2ης γενιάς) στο ρεπερτόριο που αφορούσε τη Νικόπολη του Πόντου (Γαράσαρη). Στους στίχους της συγκεκριμένης εκτέλεσης έκανε μια αναφορά σε χωριά και μέρη της Δράμας και της Καβάλας που ο ίδιος είχε επισκεφθεί μέχρι να επιστρέψει στο χωριό του όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στον τελευταίο στίχο. ¹ Παλιά ονομασία του χωριού Καλλίφυτος Δράμας ² (ή Μπόριανη) Παλιά ονομασία του χωριού Άγιος Αθανάσιος Δράμας ³ Παλιά ονομασία του χωριού Μαρμαριά Δράμας ⁴ Παλιά ονομασία του χωριού Κοκκινόχωμα Καβάλας ⁵ Παλιά ονομασία του χωριού Τερψιθέα Δράμας ⁶ Παλιά ονομασία του χωριού Πλατανόβρυση Δράμας ⁷ (ή Μπαλαμπάνι) Τοπωνύμιο στην Πλατανιά Δράμας λίγο έξω από το χωριό όπου βρίσκεται μικρό ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου ενώ λίγα μέτρα παραπέρα υπάρχουν ποτίστρες με βρύσες τρεχούμενου νερού. ⁸ (Ραχτσάς ή Ράχτσα) Παλιά ονομασία του χωριού Κρηνίδες Καβάλας ⁹ (ή Μπατέμ Τσιφλίκ) Παλιά ονομασία του χωριού Αμυγδαλεώνας Καβάλας ¹⁰ Παλιά ονομασία του χωριού Διπόταμος Καβάλας ¹¹ Παλιά ονομασία του χωριού Λεκάνη Καβάλας ¹² (ή Μπουρνατζίκ) Παλιά ονομασία του χωριού Θαμνωτό Δράμας ¹³ (ή Οβατζίκ) Παλιά ονομασία του χωριού Δρυμότοπος Δράμας
