Βιογραφικό
Θεόφιλος Παπαδόπουλος
|
Ο Θεόφιλος Παπαδόπουλος (1931 Δρυμότοπος Δράμας-2001). Ήταν το δεύτερο από τα οκτώ παιδιά του Συμεών και της Βαρβάρας Ευαγγελίδου, οι οποίοι κατάγονταν από τα Κοτύλια και τη Λίτσασα της επαρχίας Νικόπολης, αντίστοιχα. Μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όπου η μουσική ήταν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας, καθώς ο πατέρας του ήταν φημισμένος λυράρης στην περιοχή της Νικόπολης. Από μικρός παρατηρούσε με θαυμασμό τον πατέρα του όταν έπαιζε τη λύρα και, όταν του δινόταν η ευκαιρία, την έπαιρνε κρυφά για να μάθει μόνος του.
Τα παιδικά του χρόνια ήταν δύσκολα. Το σχολείο απείχε πολύ και οι οικογενειακές ανάγκες τον κράτησαν κοντά στο σπίτι, να φροντίζει τα λίγα ζώα στο βουνό. Εκεί, μόνος, είχε για συντροφιά τη λύρα, που γρήγορα έγινε προέκταση του εαυτού του. Ήδη από την ηλικία των δεκαπέντε ετών άρχισε να παίζει επαγγελματικά, καλούμενος σε γάμους και γλέντια της περιοχής. Η φήμη του εξαπλώθηκε γρήγορα, και ο κόσμος τον ξεχώρισε ως μοναδικό εκπρόσωπο του μουσικού ύφους της Γαράσαρης. Ξεχώριζε όχι μόνο για την καθαρότητα της φωνής του, αλλά και για τη φυσική του ικανότητα να συνθέτει στίχους αυθόρμητα, προσαρμοσμένους στη στιγμή και στο εκάστοτε ακροατήριο.
Παρά το ταλέντο του, η καλλιτεχνική του πορεία δεν έτυχε της αναγνώρισης που άξιζε. Οι αποστάσεις από τα αστικά κέντρα και οι δύσκολες συνθήκες της εποχής περιόρισαν τη δυνατότητα ευρύτερης προβολής του έργου του. Παντρεύτηκε την Ησαΐα Χατζηελευθεριάδου και απέκτησαν τρία παιδιά. Η κόρη του, Μαρία Προβατίδου, τον περιγράφει ως έναν φιλικό, γενναιόδωρο άνθρωπο, που δεν διακατεχόταν από ανταγωνιστικότητα. Αντίθετα, μοιραζόταν απλόχερα τις γνώσεις του και ενθάρρυνε τους νεότερους λυράρηδες, δίνοντάς τους χώρο να αναδειχθούν.
Γύρω στο 1964, μαζί με τους φίλους του Μωυσιάδη, Γρηγοριάδη και Παπαδόπουλο, συνέβαλε στην ίδρυση ενός ποντιακού συλλόγου, που γρήγορα αγκαλιάστηκε από την τοπική κοινότητα, δημιουργώντας έναν ζωντανό δεσμό με την πολιτιστική τους καταγωγή. Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 μετανάστευσε με την οικογένειά του στη Γερμανία, όπου συνέχισε να καλλιεργεί την αγάπη του για την ποντιακή μουσική και να διατηρεί ζωντανή τη μνήμη της ιδιαίτερης πατρίδας.
Ο Θεόφιλος Παπαδόπουλος ήταν γνωστός για την αυθεντικότητα με την οποία απέδιδε τα γαρασαρέτ’κα τραγούδια. Ο τρόπος παιξίματός του, ήρεμος και βαθιά εκφραστικός, αποτελούσε ζωντανό υπόδειγμα της παλαιότερης τεχνοτροπίας. Πίστευε πως η λύρα δεν πρέπει να εντυπωσιάζει, αλλά να «χαϊδεύ’ τ’ ωτί σ’», όπως έλεγε χαρακτηριστικά. Ήταν ιδιαίτερα αυστηρός με όσους προσέγγιζαν τη μουσική επιφανειακά, αλλά πάντα παρών να ενθαρρύνει κάθε νέο που ήθελε να μάθει.
Μια συγκινητική ιστορία που επιβεβαιώνει τη διαχρονική του αξία εκτυλίχθηκε πριν λίγα χρόνια, όταν συγγενείς του επισκέφθηκαν τη Λίτσασα στον Πόντο. Εκεί, κατά τη διάρκεια ενός γλεντιού, ένας ντόπιος Τούρκος τους έπαιξε μια παλιά ηχογράφηση, θεωρώντας την πρότυπο του αυθεντικού γαρασαρέτικου ύφους. Με έκπληξη και συγκίνηση, αναγνώρισαν στη φωνή και στο παίξιμο τον Θεόφιλο, που, όπως αποδείχθηκε, είχε ηχογραφηθεί δεκαετίες πριν στη Γερμανία από εκείνον τον ίδιο τον ακροατή, γοητευμένο από τη μουσική που του φαινόταν τόσο οικεία.
Μέχρι και σήμερα, μέσα από ερασιτεχνικές ηχογραφήσεις, το όνομα του Θεόφιλου Παπαδόπουλου επιβιώνει, μαρτυρώντας τη δεξιοτεχνία του και την αγάπη του για την ποντιακή μουσική. Ήταν ένας λαϊκός δημιουργός που έπαιξε με την ψυχή του και τραγούδησε με την καρδιά του — ένας γνήσιος εκφραστής ενός κόσμου που χάνεται αλλά που, χάρη σε ανθρώπους σαν κι αυτόν, δεν ξεχνιέται.
Albums/Singles (1)
Τραγούδια (2)
