Ανάθεμα τοι μαραγκούς/Χριστέ μ’ όλια καλά ’ποίκες

Προβολή Τραγουδιού

Στιχουργοί: Γιώργος Αμαραντίδης, Παραδοσιακό

Καλλιτέχνες: Γιώργος Αμαραντίδης, Σοφία Αμαραντίδου

Ανάθεμα τοι μαραγκούς
που χτίζ’νε τα καράβι͜α
Ξενιτεύ’νε οι νιόπαντροι
και κλαίγ’νε τα νυφάδι͜α

Μάρτη κινούν τα κάτεργα
κι Απρίλη τα καράβι͜α
Τ’ έρημον τον Καλομηνάν
κινούν τα παλληκάρι͜α

Κινά τη μάνα μ’ ο γαμπρόν,
ο γιον τη πεθεράς ι-μ’
-Ξένε μ’, θα πας σην ξενιτει͜άν,
πόσα χρόνι͜α θα ’φτάς -ι;

-Δύο να στέκω είν’ πολλά
κι ολίγον έναν μόνον
Εγάπ’, ας σο χατίρι σου
θα στέκω ενάμ’σ’ χρόνον

Χριστέ μ’, όλια καλά ’ποίκες
’κ’ εποίκες τρία κι άλλα
’ποίκες τον ουρανόν ψηλά
’κ’ εφτάν’ εκεί η σκάλα

’Ποίκες την θάλασσαν πλατύν
και γεφύρι͜α ’κι στέκ’νε
’ποίκες την ξενιτει͜άν μακρά
λαλι͜άν νέ πάει, νέ έρ’ται

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
εγάπ’	αγάπη
είν’	(για πληθ.) είναι
εποίκες	έκανες, έφτιαξες	ποιέω-ῶ
έρ’ται	έρχεται
εφτάν’	φτάνει
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
Καλομηνάν	Μάιο
’κι	δεν	οὐκί<οὐχί
κλαίγ’νε	κλαίνε
μακρά	(επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα
νέ	ούτε	ne
νυφάδι͜α	νύφες
ξενιτεύ’νε	ξενιτεύονται
όλια	όλα
ολίγον	λίγο
’ποίκες	(εποίκες) έκανες, έφτιαξες	ποιέω-ῶ
πολλά	(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
σκάλα	κλίμακα, σκάλα, αποβάθρα λιμανιού, το μέρος μεταξύ των ποδιών της περισκελίδας προς την βουβωνική περιοχή (προσομοιάζει την κορυφή σκάλας προς το κεφαλόσκαλο), ειδικό εξάρτημα της παγίδας πουλιών	scala<scando
στέκ’νε	στέκουν
τοι	τους/τις
’φτάς	(ευτάς) κάνεις, φτιάχνεις	εὐθειάζω
χατίρι	χάρη, σεβασμός, υπόληψη	hatır/ḫāṭir
χτίζ’νε	χτίζουν