Ποντιακός Στίχος

Προβολή Τραγουδιού

Κατεβάστε τους στίχους σε PDF

Ονέρ’τα, πόνι͜α, τάματα

Όσα ’κ’ επρόφτασα να λέωΌσα ’κ’ επρόφτασα να λέω

Στιχουργοί: Χρήστος Αντωνιάδης

Συνθέτες: Παραδοσιακό

Καλλιτέχνες: Κώστας Διαμαντίδης, Φίκος Καλλιφατίδης, Χρήστος Χρυσανθόπουλος


Έι παιδόπα μ’! Ακούτεν αούτο την κεμεντζ̌έν. Ναι! Εσείν μαναχόν ακούτε. Άμαν, εγώ την κεμεντζ̌έν ακούγω και ση λαλίαν εθε αναμεσά να έξερετεν ντο θαμαστά πράματα ελέπω. Ε! ρίζα μ’, εσείν ατά καμίαν ’κι είδετε͜ ατα. Ήνταν κι αν λέγω σας, τιδέν ασ’ ατά ’κι θα εγροικάτε.

Έι Θεέ μ’! Αούτα τα χάταλα μ’ αδά εγεννέθαν. Ας έχ’νε την ευχ̌ή μ’ · αδά ας τρανύν’νε κι αδά ας θάφκουνταν. Εμάς ντο εύρεν η κατάρα σ’ ατά ευλοΐα να γίνεται. Η χαλαρδία ντ’ εχάλασεν τ’ εμέτερα τα τεμέλι͜α το τελευταίον να έν’.

Έι πουλόπα μ’! Εμάς π’ εγεννέθαμε κ’ έζησαμε σ’ εκείνα τ’ αγιασμένα τα χώματα, όμπου εφέκαμε αλουτρούητα τα ταφία τ’ αποθαμενί’ εμουν και κλειδωμένα και χαλασμένα τ’ οσπίτι͜α και τα εγκλεσίας εμουν, εμάς εκείνα τα χώματα λαλούνε μας. Αδά ζούμε και ο νους εμουν κι ο συλλογισμός εμουν και η ψ̌η εμουν τα παλαιά τα φωλέας αραεύ’νε, τα χαλασμένα τα φωλέας.

Έι πουλόπα μ’! Τρανόν ευχ̌ήν δίγω σας· Τη φωλέαν ντο θα χτίζετεν καμίαν να μη χαλάεται.
Έι Θεέ μ’! Έναν ψ̌ην εχρωστώ σε. Λελεύω σε! Έπαρ’ το! Τσ’ εξέρ; Πέλκι πετά και πάει κι αναπά̤εται εκεί απ’ όθεν έρθεν...

♫

Ονέρ’τα, πόνι͜α, τάματα
κι απόκρυφον ελπίδα
[και -ν-] εμέν τον γέρον έσυραν
σ’ έρημον την πατρίδαν

Ηλι͜όπορον ’σπιτόπο μου,
παραστάρ’ σαπεμένον
[και -ν-] εσύ πασ̌τάν εμοίασες
την καρδι͜ά μ’ το καμένον

Σο ανοιγάρ’ εγρίβωσα
π’ έτον σην ψ̌η μ’ θαμμένον
Σ’ άνοιγμα σ’ εγριντζ̌ίνιξες,
πόρταν περτσ̌ινωμένον

Το αποκάμ’ και το σαχτάρ’
ντο κείται σο χωνόν -ι
Έν’ τη φωτίας ντ’ έψ̌αμε
όλον το υστερνόν -ι
Γλωσσάρι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αδάεδώ
αλουτρούητααλειτούργητα
αναμεσάανάμεσα
αναπά̤εταιαναπαύεται, ξεκουράζεται
ανοιγάρ’κλειδί
αούτααυτά
αούτοαυτό/ή
αποθαμενί’πεθαμένων, νεκρών
αποκάμ’δαυλός εστίας καιγόμενος ή σβησμένος
αραεύ’νεψάχνουν, αναζητούν, γυρεύουν aramak
ασ’από
ατάαυτά
ατααυτά
δίγωδίνω
εγεννέθαμεγεννηθήκαμε
εγεννέθανγεννήθηκαν
εγκλεσίας(γεν. τη) εκκλησίας, (ονομ./αιτ., πληθ., τα) εκκλησιές
εγρίβωσαπροσκολλήθηκα, γαντζώθηκα αγριφώνω<agrafer<grappa
εγριντζ̌ίνιξεςέτριξες
εγροικάτεκαταλαβαίνετε
εθετου/της
ελέπωβλέπω
εμέτεραδικά μου/μας ἡμέτερος
εμοίασεςέμοιαξες
εμουνμας
έν’είναι
έπαρ’(προστ.) πάρε
έρθενήρθε
εσείνεσείς
έσυρανέσυραν, τράβηξαν, έριξαν
έτονήταν
ευλοΐαευλογία
εύρενβρήκε
εφέκαμεαφήσαμε
εχάλασενχάλασε, έχωσε το χέρι
έχ’νεέχουνε
εχρωστώχρωστώ
έψ̌αμεανάψαμε
ήντανοτιδήποτε, ό,τι
θαμαστάθαυμαστά
θάφκουντανθάβονται
καμίανποτέ
κείταικείτεται, ξαπλώνει
κεμεντζ̌ένλύρα kemençe/kemānçe
’κιδεν οὐκί<οὐχί
λαλίανλαλιά, φωνή
λελεύωχαίρομαι
μαναχόν(έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά
όθενόπου, οπουδήποτε, σε όποιον
ονέρ’ταόνειρα
οσπίτι͜ασπίτια hospitium<hospes
παιδόπαπαιδάκια
παραστάρ’το κάθετο καδρόνι του κασώματος πόρτας
πασ̌τάνολωσδιόλου, εντελώς baştan
πέλκιίσως να, πιθανόν να, μπας και (με την ελπίδα να συμβεί) belki (αραβ. bel+ περσ. ki)
περτσ̌ινωμένονστερεωμένη, βιδωμένη perçin/perçīn
πόνι͜απόνοι
πουλόπαπουλάκια
σαπεμένονσαπισμένο
σαχτάρ’στάχτη στάχτη<στάζω
’σπιτόπο(οσπιτόπον) σπιτάκι
ταφίατάφοι, το νεκροταφείο
τιδέντίποτα
τρανύν’νεμεγαλώνουν, αναθρέφουν
τσ’(ως τση, άρθρο γεν. ενικού) του/της, (ως τσοι, άρθρο αιτ. πληθ.) τις, (ως ερωτημ. τσί;) ποιός;
υστερνόνκατοπινό, τελευταίο, στερνό
φωλέανφωλιά
φωλέας(ονομ.πληθ.) φωλιές, (γεν. ενικού) φωλιάς
φωτίας(γεν.ενικ.) φωτιάς, (ον.πληθ., τα) φωτιές
χαλάεταιχαλάει, καταστρέφεται
χαλαρδίαπλημμύρα χειμάρρου
χάταλαμωρά, παιδιά ἀταλός
χωνόνεστία, χωνευτήρι χῶνος < χόανος
ψ̌ηψυχή
ψ̌ηνψυχή

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2024

Τραγούδια: 9059 | Albums/Singles: 1429 | Συντελεστές: 1849 | Λήμματα: 15689
Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr