Προβολή Τραγουδιού
Τα μαειρέατα |
Στιχουργοί: Adem Ekiz
Συνθέτες: Adem Ekiz
Καλλιτέχνες: Adem Ekiz
Παιδία ας λέγω σας το χαβίτς πώς ευτάμε: Το χαβίτς, το ποίσιμο, θέλ’ ελίγο τσουπαδένια αλεύρι͜α, παρχαρί’ τυρί, παρχαρί’ βούτερο, άλας και νερόν. Σο τηγάν’ να βάλομε το βούτερο, ως λύεται και ως να κοκκινίζ’, να περ’μένομε. Ύστερα να βάλομε τσουπαδένια τ’ αλεύρι͜α και να καβουρεύουμ’ ατα. Αν εγροικούμε εκαβουρεύτανε τ’ αλεύρι͜α, ετότε να γομώνουμ’ το νερό σο τηγάν’ και ως να βράζ’, με το χουλι͜άρ’, να ταράζουμ’ ατο. Άντα ’γροικούμ’ έβρασε, ετότε πα, το τυρί να τσερίζομ’ κι απ’ ένα-ένα να σύρομ’ απέσ’ σο τηγάν’ κι απ’ εκεί ελίγον αν περ’μένουμε, εψέθεν. Τώρα, ας εβγάλλομ’ α’ ας σο τηγάν’, βάλλομ’ ατο σ’ έναν σ̌κεύος. Ελάτε παιδία μη κρυών’! Αϊτίστεν, ας πάμε τρώγομε. Ας κουρεύουμε ένα τραπέζ’, ας σα καλά φανέμητα Ας βάλλουμε επάν’ εθε τα καλά τα μαειρέατα Με του παρχαρί’ το τυρί ντ’ έμορφο ’ίνεται χαβίτς Να έ͜εις έναν τυροκλωστήν, ένα σ̌ουρβά με το πατίτσ’ Έι! μάνα μ’, εροθύμεσα ντ’ εποίν’νες με τα γουλία σ’ Ντ’ έμορφα εμύριζαν άντα εβάλλ’νες ατα στέας! Ντ’ έμορφα εμύριζαν ασ’ τ’ εβάλλ’νες ατα στέας! Το τσάι για το ποισείνεμον να έ͜εις παρχαρί’ ιχλαμούρ’ Ας σο χασ̌ευτό ’ς σο φαΐ να ’φτας έναν καλόν τσουμούρ’ Ας σο τσουπαδένο̤ν ψώμι να ’φτας έναν καλόν τσουμούρ’ Τα χαψία ας αλευρώνουμ’ σο τηγάν’ ας σύρουμ’ ατα Με τα σαρμάδι͜ας εντάμα ας σύρουμ’, ας τρώγουμ’ ατα Τα λάχανα σίτι͜α βράζουν έναν μαλέζ’ να ’τοιμάζω Χαψολάβασον και φούστ’ρον την τρίμμαν να κουταλιάζω
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
α’ | (ατό) αυτό, το | ||
αϊτίστεν | άντε | ||
άλας | αλάτι | ||
άντα | όταν | ||
απέσ’ | μέσα | ||
ασ’ | από | ||
ατα | αυτά | ||
γομώνουμ’ | γεμίζουμε | ||
γουλία | μαύρα λάχανα και φασόλια | ||
’γροικούμ’ | καταλαβαίνουμε | ||
έ͜εις | έχεις | ||
εβάλλ’νες | έβαζες | ||
εγροικούμε | καταλαβαίνουμε | ||
εθε | του/της | ||
ελίγο | λίγο | ||
έμορφα | όμορφα | ||
έμορφο | όμορφο | ||
εντάμα | μαζί | ||
επάν’ | πάνω | ||
εποίν’νες | έκανες, έφτιαχνες | ποιέω-ῶ | |
εροθύμεσα | νοστάλγησα | ||
ευτάμε | κάνουμε, φτιάχνουμε | εὐθειάζω | |
’ίνεται | γίνεται | ||
ιχλαμούρ’ | φλαμούρι | ||
κουρεύουμε | στήνουμε, τακτοποιούμε, οργανώνουμε | kurmak | |
λύεται | λιώνει | ||
μαειρέατα | μαγειρέματα, φαγητά | ||
μαλέζ’ | υδαρής χυλός, αλευρόσουπα | ||
πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
παιδία | παιδιά | ||
παρχαρί’ | θερινού βοσκότοπου (παρχαριού) | ||
πατίτσ’ | φασόλια | badıç | |
περ’μένομε | περιμένουμε | ||
ποισείνεμον | παρασκευή (μαυροθ. ιδίωμα) | ||
ποίσιμο | παρασκευή, φτιάξιμο | ||
’ς | (ας) από | ||
σίτι͜α | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
σ̌ουρβά | σούπα από ξεφλουδισμένο και χοντροκομμένο σιτάρι ή κριθάρι | çorba/şūrbā | |
στέας | λίπος | ||
σύρομ’ | σέρνουμε, τραβάμε, ρίχνουμε | ||
σύρουμ’ | σέρνουμε, τραβούμε, ρίχνουμε | ||
ταράζουμ’ | αναμιγνύουμε, ανακατεύουμε, μπλέκουμε | ||
τρίμμαν | σούπα από μικρά τρίμματα ζυμαριού | ||
τρώγομε | τρώμε | ||
τσερίζομ’ | σκίζουμε, ξεσκίζουμε | ||
τσουμούρ’ | πρόχειρο φαγητό από ψίχα ζεστού ψωμιού που ζυμώνεται με βούτυρο και τυρί βουνίσιο | ||
τσουπαδένια | καλαμποκίσια | ||
τσουπαδένο̤ν | καλαμποκίσιο | ||
τυροκλωστήν | έδεσμα που παρασκευάζεται με χαβίτς με γαΐς τυρί | ||
φανέμητα | (μαυροθ. ιδίωμα) φαγητά | ||
φούστ’ρον | ομελέτα | ||
’φτας | (ευτάς) κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
χαβίτς | είδος εδέσματος που γίνεται με καλαμποκάλευρο και ανθόγαλα ή βούτυρο | ||
χασ̌ευτό | βραστό, ζεστό, ζεματιστό | խաշել (khashel)=βράζω | |
χαψία | γαύροι | hamsi<ჰამსი | |
χαψολάβασον | πίτα με γαύρους | hamsi<ჰამსი+lavaş |