Ο ήλεν πάει σην μάναν ατ’

Προβολή Τραγουδιού

Τραγούδια του Πόντου | Ηχογραφήσεις του 1930 (Αρχείο Μέλπως Μερλιέ)

Ο ήλεν πάει σην μάναν ατ’
χαλκομελανι͜αγμένον
Σκαμνώνει͜ ατον και κάθεται,
στρώνει͜ ατον ’κι ακουμβίζει

-Ήρθες, ήλιε μ’, και κάθεσαι
στρώνω σε, ’κι ακουμβίζεις
Μήπως με τ’ άστρα εμάλωσες;
Μήπως με το φεγγάρι;
Μήπως με τον Αυγερινόν
εποίκες δύο λόγια;

-Ουδέ με τ’ άστρα μάλωσα,
ούτε με το φεγγάρι!
Ουδέ με τον Αυγερινόν
’κ’ εποίκα δύο λόγια
Έναν παιδίν εσκότωσαν
η γλώσσα ’θε ’συντζ̌ών’νεν:

«Επάρ’τε το μιντανόπο μ’
αρ’ βάψτε͜ ατο σο αίμαν
και φέρτε͜ ατο την μάναν μου
την Τριτοκαταρά̤χτραν

Την Τρίτ’ εκαταρέθε με
την Τετάρτην εδώχτα
Τρίτη, Τετάρτη θλιβερή
Πέμπτη φαρμακωμένη
Παρασκευή ξημέρωμαν
να μη ’χε ξημερώσει»

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
ακουμβίζει	κατακλίνεται, ξαπλώνει στο ακούβιτο για να γευματίσει, «κάθεται στο τραπέζι»	accumbo
ακουμβίζεις	κατακλίνεσαι, ξαπλώνεις στο ακούβιτο για να γευματίσεις, «κάθεσαι στο τραπέζι»	accumbo
εδώχτα	διώχθηκα
εκαταρέθε	καταράστηκε
επάρ’τε	πάρτε
εποίκα	έκανα, έφτιαξα	ποιέω-ῶ
εποίκες	έκανες, έφτιαξες	ποιέω-ῶ
ήλεν	ήλιος/ήλιο
’θε	του/της
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
’κι	δεν	οὐκί<οὐχί
μιντανόπο	(υποκορ.) γιλέκο, μανικωτό ζακέτο	mintan/nīm-tane + -όπον
σκαμνώνει	προσφέρει σκαμνί, καθίζει κπ
’συντζ̌ών’νεν	(εσυντζ̌ών’νεν) συνομιλούσε, συνδιαλεγόταν	συντυχ̌αίνω<συν + τυγχάνω
Τρίτ’	Τρίτη
Τριτοκαταρά̤χτραν	αυτή που καταράστηκε ημέρα Τρίτη
χαλκομελανι͜αγμένον	χαλκομελανιασμένος