Στιχουργοί: Γιώργος Αμαραντίδης
Συνθέτες: Γιώργος Αμαραντίδης
Σο σπαρελόπο σ’ αφκακέσ’ κουβάρι͜α τυλιμένα Απλώνω να πιάν’ ατα, τα χ̌ερόπα μ’ δεμένα Εζούλτσα το πουικόπο μ’, ’ποίκα ’το άμον την τσάμι͜α σ’ Άνοιξον τα ξερόχ̌ερα σ’ να κείμαι σην εγκάλια σ’ Για χτέντσον τα τσαμόπα σου, σύρον ατα σ’ ωμία σ’ Σ’ εσέν γουρπάν’ να ’ίνεται ο Κακοχ̌είμ’ς Ηλίας¹ Το φίλεμαν τιδέν πα ’κ’ έν’, σπογγί͜εις ατο και χάται Το δάξιμον αρ’ έν’ ντο έν’, σιχνών’ κι άλλο ’κι χάται
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| άνοιξον | (προστ.) άνοιξε | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατα | αυτά | ||
| αφκακέσ’ | κάτω πέρα | ||
| γουρπάν’ | θυσία | kurban/ḳurbān | |
| δάξιμον | δάγκωμα | ||
| εγκάλια | αγκαλιά | ||
| εζούλτσα | έστριψα | ||
| έν’ | είναι | ||
| ’ίνεται | γίνεται | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κακοχ̌είμ’ς | αυτός που έχει διέλθει άσχημο χειμώνα | κακοχείμαγος | |
| κείμαι | κείτομαι, ξαπλώνω | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| πιάν’ | πιάνει | ||
| ’ποίκα | (εποίκα) έκανα, έφτιαξα | ποιέω-ῶ | |
| πουικόπο | μουστάκι | bıyık | |
| σιχνών’ | αφήνει σημάδι | signum | |
| σπαρελόπο | μέρος γυναικείας ενδυμασίας αυτοτελές που χρησιμεύει ως κάλυμμα του στήθους | spalliera | |
| σπογγί͜εις | σκουπίζεις | ||
| σύρον | (προστ.) σύρε, τράβα, ρίξε | ||
| τιδέν | τίποτα | ||
| ’το | αυτό, το (προσωπική αντωνυμία) | ||
| τσάμι͜α | πλεξούδα | ||
| τσαμόπα | πλεξουδίτσες | ||
| τυλιμένα | τυλιγμένα | ||
| φίλεμαν | φιλί | ||
| χ̌ερόπα | χεράκια | ||
| χάται | χάνεται | ||
| χτέντσον | (προστ.) χτένισε | ||
| ωμία | ώμοι |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| άνοιξον | (προστ.) άνοιξε | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατα | αυτά | ||
| αφκακέσ’ | κάτω πέρα | ||
| γουρπάν’ | θυσία | kurban/ḳurbān | |
| δάξιμον | δάγκωμα | ||
| εγκάλια | αγκαλιά | ||
| εζούλτσα | έστριψα | ||
| έν’ | είναι | ||
| ’ίνεται | γίνεται | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κακοχ̌είμ’ς | αυτός που έχει διέλθει άσχημο χειμώνα | κακοχείμαγος | |
| κείμαι | κείτομαι, ξαπλώνω | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| πιάν’ | πιάνει | ||
| ’ποίκα | (εποίκα) έκανα, έφτιαξα | ποιέω-ῶ | |
| πουικόπο | μουστάκι | bıyık | |
| σιχνών’ | αφήνει σημάδι | signum | |
| σπαρελόπο | μέρος γυναικείας ενδυμασίας αυτοτελές που χρησιμεύει ως κάλυμμα του στήθους | spalliera | |
| σπογγί͜εις | σκουπίζεις | ||
| σύρον | (προστ.) σύρε, τράβα, ρίξε | ||
| τιδέν | τίποτα | ||
| ’το | αυτό, το (προσωπική αντωνυμία) | ||
| τσάμι͜α | πλεξούδα | ||
| τσαμόπα | πλεξουδίτσες | ||
| τυλιμένα | τυλιγμένα | ||
| φίλεμαν | φιλί | ||
| χ̌ερόπα | χεράκια | ||
| χάται | χάνεται | ||
| χτέντσον | (προστ.) χτένισε | ||
| ωμία | ώμοι |
¹ Κακοχ̌είμ’ς Ηλίας: παρατσούκλι του Κατωτοικίδη Ηλία, κατοίκου εν ζωή Κομνηνών (Ούτσ̌ενα) Κοζάνης (βλέπε φωτό) ο οποίος έγραψε και το σχετικό δίστιχο.
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 