Χ̌ίλι͜α πόνι͜α

Προβολή Τραγουδιού

Υπερατλαντικός ποντιακός σεισμός με 13 λυρ-ρίχτερ!

Καλλιτέχνες: Γιάννης Απαζίδης, Σταύρος Πετρίδης

Ποίος εμέναν έτσ̌ουξεν
εσύ πα να λυπάς με;
Είνας Θεόν ’ξέρ’ μαναχόν
ακόμαν ντό θα ’φτάς με

Εγώ είμαι ας σην Χαμουρή¹,
έναν παλαλωμένον
Τρώγω, πίνω και λάσκουμαι
άμον σ̌ασ̌ιρεμένον

Ποίος εμέν επόνεσεν
εσύ πα να πονείς με;
Χ̌ίλια πόνια εδέκες με,
χ̌ίλια κι άλλο θα δί’ς με

Εγώ είμαι ας σο Σταρι-Κριμ²
εσύ απ’ αλλού χωρίον
Το κρεβατόπο μ’ έν’ μικρόν,
έλα αδά ολίγον

Τα τσ̌αναβάρι͜α άμον εσέν
καίγ’νε τα ξένα ψ̌ήα
Οι παλαλοί άμον εμέν
γομών’νε τα ταφία

Εγώ είμαι ας σ’ Αγιο-Λουκά³
έναν παλαλωμένον
Καλά ’ποίκα κι εγάπεσα
έναν σημαδεμένον

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αδά	εδώ
άμον	σαν, όπως, καθώς	ἅμα
ας σ’	(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
ας σην	απ’ την	ασό σην (από την)
ας σο	απ’ το	ασό σο (από το)
γομών’νε	γεμίζουν, μτφ. κομπιάζουν
δί’ς	δίνεις
εγάπεσα	αγάπησα
εδέκες	έδωσες
είνας	ένας/μία
έν’	είναι
επόνεσεν	πόνεσε
έτσ̌ουξεν	έτσουξε, λυπήθηκε, συμπόνεσε	σίζω
καίγ’νε	καίνε
κρεβατόπο	κρεβατάκι
λάσκουμαι	περιφέρομαι, τριγυρίζω, περιπλανώμαι	ἀλάομαι/ηλάσκω
μαναχόν	(έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά
ολίγον	λίγο
πα	πάλι, επίσης, ακόμα
παλαλοί	τρελοί
παλαλωμένον	τρελαμένο
’ποίκα	(εποίκα) έκανα, έφτιαξα	ποιέω-ῶ
ποίος	(ερωτημ.) ποιός, (αναφ.αντων.) όποιος
πόνια	(ονομ.) πόνοι, (αιτ.) πόνους
σ̌ασ̌ιρεμένον	σαστισμένο, που τα έχει χαμένα	şaşırmak
σημαδεμένον	αρραβωνιασμένο/η
ταφία	τάφοι, το νεκροταφείο
τσ̌αναβάρι͜α	θηρία, τέρατα, μτφ. παλληκάρια	canavar/cānāver
’φτάς	(ευτάς) κάνεις, φτιάχνεις	εὐθειάζω
ψ̌ήα	ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα

Σημειώσεις

¹ Χαμουρή: Χωριός της επαρχίας Ροδοπόλεως του Πόντου
² (Ουκρ. Старий Крим=Παλιά Κριμαία) Χωριό της Κριμαίας
³ Άγιος Λουκάς Πέλλας