Προβολή Τραγουδιού
Τα χρονόπα τ’ς καπάνα |
Τσ’ εγάπ’ς το μυστικόνΣτιχουργοί: Γιάννης Βασιλειάδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Θεόφιλος Πουταχίδης, Παναγιώτης Θεοδωρίδης
Μικρόν πολλά και -ν- έμορφον, τα χρονόπα τ’ς καπάνα Έρθαν επίασαν εμέν, ν’ αηλί τ’ εμόν την μάνα [Έφαες με, θ’ αποθάνω!] ’Κ’ είμαι δέντρον να κόφκουμαι, κλαδίν για να τσακούμαι Πασ̌κείμ’ έχω το καρδόπο σ’ εσέν να μη θυμούμαι; [Έφαες με, θ’ αποθάνω!] Σην πόρτα σ’ να εφύτρωναν έναν σόι χορταρόπον Θ’ εφέρ’να κίτρινον τσ̌ιτσ̌άκ’, θ’ έκαιγα το καρδόπο σ’ [Έφαες με, θ’ αποθάνω!] Σο Πορτοράζ¹ ετράνυνα απέσ’ σα μουχαπέτι͜α Μικρός εγνώρτσα τη σεβντάν και τ’ ατεινές τα τέρτι͜α [Έφαες με, θ’ αποθάνω!]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| αποθάνω | πεθαίνω | ||
| ατεινές | αυτηνής | ||
| εγνώρτσα | γνώρισα | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφον | όμορφο | ||
| έρθαν | ήρθαν | ||
| ετράνυνα | μεγάλωσα, ανέθρεψα | τρανόω-ῶ | |
| έφαες | έφαγες | ||
| θυμούμαι | θυμάμαι | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καπάνα | παγίδα | kapan | |
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| μουχαπέτι͜α | κουβέντες, φιλικές συνομιλίες, συνεκδ. φιλικές συνεστιάσεις (συνήθως μετά μουσικής) | muhabbet/maḥabbet | |
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| σεβντάν | αγάπη, έρωτα | sevda/sevdā | |
| τέρτι͜α | καημοί, βάσανα, στενοχώριες | dert | |
| τσακούμαι | (αμεταβ.) σπάω | ||
| τσ̌ιτσ̌άκ’ | λουλούδι | çiçek | |
| χορταρόπον | χορταράκι | ||
| χρονόπα | χρονάκια |
¹ Παλιά ονομασία του χωριού Πρωτοχώρι Κοζάνης
