Προβολή Τραγουδιού
Τα χρονόπα τ’ς καπάνα |
Στιχουργοί: Γιάννης Βασιλειάδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Θεόφιλος Πουταχίδης, Παναγιώτης Θεοδωρίδης
Μικρόν πολλά και -ν- έμορφον, τα χρονόπα τ’ς καπάνα Έρθαν επίασαν εμέν, ν’ αηλί τ’ εμόν την μάνα Έφαες με, θ’ αποθάνω! ’Κ’ είμαι δέντρον να κόφκουμαι, κλαδίν για να τσακούμαι Πασ̌κείμ’ έχω το καρδόπο σ’ εσέν να μη θυμούμαι; Έφαες με, θ’ αποθάνω! Σην πόρτα σ’ να εφύτρωναν έναν σόι χορταρόπον Θ’ εφέρ’να κίτρινον τσ̌ιτσ̌άκ’, θ’ έκαιγα το καρδόπο σ’ Έφαες με, θ’ αποθάνω! Σο Πορτοράζ¹ ετράνυνα απέσ’ σα μουχαπέτι͜α Μικρός εγνώρτσα τη σεβντάν και τ’ ατεινές τα τέρτι͜α Έφαες με, θ’ αποθάνω!
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
απέσ’ | μέσα | ||
αποθάνω | πεθαίνω | ||
ατεινές | αυτηνής | ||
εγνώρτσα | γνώρισα | ||
εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
έμορφον | όμορφο | ||
έρθαν | ήρθαν | ||
ετράνυνα | μεγάλωσα | ||
έφαες | έφαγες | ||
θυμούμαι | θυμάμαι | ||
’κ’ | δεν | ουκί<οὐχί | |
καπάνα | παγίδα | kapan | |
καρδόπο | καρδούλα | ||
μουχαπέτι͜α | κουβέντες, φιλικές συνομιλίες, συνεκδ. φιλικές συνεστιάσεις (συνήθως μετά μουσικής) | muhabbet/maḥabbet | |
ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
πολλά | πολλά (επίθ.), πολύ (επίρ.) | ||
σεβντάν | αγάπη, έρωτα | sevda/sevdā | |
τέρτι͜α | καημοί, βάσανα, στενοχώριες | dert | |
τσ̌ιτσ̌άκ’ | λουλούδι | çiçek | |
χορταρόπον | χορταράκι | ||
χρονόπα | χρονάκια |
¹ Παλιά ονομασία του χωριού Πρωτοχώρι Κοζάνης