Προβολή Τραγουδιού
Μαύρα είν’ τα μαλλία σ’/Τα παλληκάρι͜α τη χωρί’/Πόντιος κι έναν ομμάτ’ |
Ποντιακό ξεφάντωμα με τον Γιάννη ΦλωρινιώτηΣτιχουργοί: Γιάννης Τσανάκαλης, Χρήστος Παπαδόπουλος
Συνθέτες: Γιάννης Τσανάκαλης, Κώστας Σαχινίδης, Κώστας Σιώπης
Καλλιτέχνες: Γιάννης Φλωρινιώτης, Τάκης Ιωαννίδης
Τα τσ̌απράζι͜α τ’ ομματόπα σ’ και ατά τα τσ̌αλιμόπα σ’ Τα χαρίσματα ούλι͜α έ͜εις ατά, πουλί μ’, εσύ Παλαλώντς τα παιδία ρούζ’νε απέσ’ ση φωτίαν Για τ’ εσόν το χατιρόπον, για τ’ εσέν, για τ’ εσέν Μαύρα είν’ τα μαλλία σ’, χρυσόν έν’ η καρδία σ’ Μαεύ’ς τα παλληκάρι͜α, σεβνταλίν πουλί μ’ Τα κόκκινα τα χ̌ειλόπα σ’ και τα άσπρα τα χ̌ερόπα σ’ Ποίος θα έχ̌’ την τύχην τα μεσόπα σ’ να κρατεί Ακόμαν και σον Άδην για τ’ εσέν κατηβαίν’νε Να χ̌αίρουνταν την εγκάλι͜α σ’, για τ’ εσέν, για τ’ εσέν Μαύρα είν’ τα μαλλία σ’, χρυσόν έν’ η καρδία σ’ Μαεύ’ς τα παλληκάρι͜α, σεβνταλίν πουλί μ’ ♫ Τα παλληκάρι͜α τη χωρί’ για τ’ εσένα πονούνε Για τ’ εσένα τα πουλόπα γλυκέα κελαηδούνε Μαεύ’ς τα παλληκάρι͜α με τ’ έμορφα τα κάλλι͜α Έμορφα τ’ ομματόπα σου άμον μαργαριτάρι͜α Είσαι άσπρος και κόκκινος άμον γάλαν και μήλον Το κουσ̌μέτι¹ σ’ ήντζαν θα έν’ θα πογιατί͜εις κι εκείνον Μαεύ’ς τα παλληκάρι͜α με τ’ έμορφα τα κάλλι͜α Έμορφα τ’ ομματόπα σου άμον μαργαριτάρι͜α ♫ Πόντιος είμαι σ̌κιρρός, σεβνταλής και παλαλός Λάσκουμαι όλεν την ημέραν και χορεύω και τη Σέραν Το μιλέτι μ’ έν’ τρανόν και δοξάζω τον Θεόν Είπαν α’ πολλοί νομάτ’ «Πόντιος κι έναν ομμάτ’» Πόντιος ας είσαι κι ας έ͜εις έναν ομμάτ’! Πόντιος και πεχλιβάνος, σεβνταλής και τραγωδι͜άνος Και ας είμαι κι εφτωχός, Πόντιος και παλαλός
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| α’ | (ατό) αυτό, το | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| ατά | αυτά | ||
| γλυκέα | (επιρρ.) γλυκά | ||
| έ͜εις | έχεις | ||
| εγκάλι͜α | αγκαλιά | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| έμορφα | όμορφα | ||
| έν’ | είναι | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| εφτωχός | φτωχός | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| ήντζαν | οποιοσδήποτε, όποιος / οποιονδήποτε, όποιον | ||
| κάλλι͜α | κάλλη | ||
| κατηβαίν’νε | κατεβαίνουν | ||
| κουσ̌μέτι | τυχερό, μοίρα, ριζικό | kısmet/ḳismet | |
| κρατεί | κρατάει, βαστάει, στέκει, αντέχει | ||
| λάσκουμαι | περιφέρομαι, τριγυρίζω, περιπλανώμαι | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| μαεύ’ς | μαγεύεις | ||
| μεσόπα | μεσούλα | ||
| μιλέτι | φυλή, έθνος | millet | |
| νομάτ’ | άνθρωποι, άτομα | ὀνόματοι | |
| όλεν | όλη/ο, ολόκληρη/ο | ||
| ομμάτ’ | μάτι | ||
| ομματόπα | ματάκια | ||
| ούλι͜α | όλα | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παλαλός | τρελός, ανόητος | ||
| παλαλώντς | τρελαίνεις | ||
| πεχλιβάνος | κυρ. παλαιστής, μτφ. παλληκάρι, ανδρειωμένος | pehlivan/pehlevān | |
| ποίος | (ερωτημ.) ποιός, (αναφ.αντων.) όποιος | ||
| πουλόπα | πουλάκια | ||
| ρούζ’νε | πέφτουν | ||
| σεβνταλής | ερωτοχτυπημένος, ερωτευμένος | sevdalı | |
| σεβνταλίν | ερωτοχτυπημένη/ο, ερωτευμένη/ο, ερωτικό | sevdalı | |
| σ̌κιρρός | σκληρός, σκληρυσμένος, στερεός, πηκτός | σκιρρός/σκῖρος | |
| τραγωδι͜άνος | τραγουδιστής | ||
| τσ̌αλιμόπα | (υποκορ.) επιδέξιες κινήσεις (σε χορό κ.ά.), σκέρτσα, καμώματα | çalım + -όπον | |
| τσ̌απράζι͜α | σταυρωτά, χιαστί, μτφ. (για μάτια) αλλήθωρα, (ενδυμ.) σταυρωτά αλυσιδωτά επιστήθια κοσμήματα | çapraz<çep+rāst | |
| χ̌αίρουνταν | χαίρονται | ||
| χ̌ειλόπα | χειλάκια | ||
| χ̌ερόπα | χεράκια | ||
| χατιρόπον | (υποκορ.) χάρη, σεβασμός, υπόληψη | hatır/ḫāṭir | |
| χωρί’ | χωριού |
¹ Ακούγεται πιθ. εκ παραδρομής να λέει χουσ̌μέτι=υπηρεσία, καθήκον, που δεν στέκει νοηματικά εδώ.
