Τσ̌άμπασ̌ιν

Προβολή Τραγουδιού

Οψέ κι οσήμερον | Θα πουλώ -γ- ατα και φεύω

Καλλιτέχνες: Γιάννης Τσανάκαλης, Σταυρούλα Στεφανίδου

Εκάεν [ξαν] και το Τσ̌άμπασ̌ιν,
επέμ’ναν τα τουβάρι͜α
[γιαρ, γιαρ, αμάν]
Ερρούξαν σο γουρτάρεμαν
τ’ Ορτούς τα παλληκάρι͜α/τσ̌αναβάρα̤
[γιαρ, γιαρ, αμάν/κομμενόχρονε]

Χάιτε, χάιτε το κορτσόπον
bizim odaya¹
Θα σε πάρω και θα φύγω,
μα την Παναγιά!

Τρανόν κακόν [και] σο Τσ̌άμπασ̌ιν,
γιαβρί μ’, τιδέν ’κ’ επέμ’νεν
[γιαρ, γιαρ, αμάν]
Μικροί, τρανοί, φτωχοί, ζεγκίν’,
ούλ’ κάθουνταν και κλαίγ’νε
[γιαρ, γιαρ, αμάν]

Haydı, haydı, gidelim
Bizim odaya²
Θα σε πάρω και θα φύγω
Μα την Παναγιά!

Κλαίν’ τα πουλόπα [και] τ’ ουρανού,
κλαίν’ τα πεγαδομμάτα̤
[γιαρ, γιαρ, αμάν]
Κλαίει το Τσ̌αμλούκ³, το Καρακιόλ⁴,
κλαίν’ τα ψηλά τ’ ελάτα̤
[γιαρ, γιαρ, αμάν]

Αρ’ εκάεν κι εμανίεν
όλον το παρχάρ’
Και -ν- εκεί τιδέν ’κ’ επέμ’νεν,
μονάχον σαχτάρ’

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αρ’	εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha	ἄρα
γιαβρί	μωρό, μικρό, παιδί	yavru
γιαρ	αγαπητός/ή/ό, αγάπη	yâr
γουρτάρεμαν	σώσιμο, διάσωση	kurtarma
εκάεν	κάηκε
ελάτα̤	έλατα
εμανίεν	μαύρισε/μουντζουρώθηκε από την καπνιά, καταστράφηκε, κατακάηκε μέχρι καπνιάς
επέμ’ναν	απόμειναν
επέμ’νεν	απόμεινε
ερρούξαν	έπεσαν
ζεγκίν’	πλούσιοι	zengin/sengīn
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
κάθουνταν	κάθονται
κλαίγ’νε	κλαίνε
κορτσόπον	κοριτσάκι
μονάχον	μονάχα, μοναχό
ξαν	πάλι, ξανά
ούλ’	όλοι
παρχάρ’	ορεινός τόπος θερινής βοσκής
πεγαδομμάτα̤	πηγές νερού
πουλόπα	πουλάκια
σαχτάρ’	στάχτη	στάχτη<στάζω
τιδέν	τίποτα
τουβάρι͜α	τοίχοι	duvar/dīvār
Τσ̌άμπασ̌ιν	παρχάρι των Κοτυώρων του Πόντου (σημ. Ordu) στα ΝΑ της σημερινής επαρχίας Ορντού πολύ κοντά στα σύνορα με την επαρχία Κερασούντας	Çambaşı (κυρ. Πευκοκορφή)
τσ̌αναβάρα̤	θηρία, τέρατα, μτφ. παλληκάρια	canavar/cānāver
χάιτε	άντε	haydi<hay de (οθωμ.)

Σημειώσεις

¹ στο δωμάτιό μας
² Άντε, άντε, πάμε στο δωμάτιό μας!
³ (κυρ. πευκόδασος) τοπωνύμιο στην επαρχία Κοτυώρων
⁴ (κυρ. μαυρολίμνη) τοπωνύμιο στην επαρχία Κοτυώρων