Του ήλ’ το κάστρον

Προβολή Τραγουδιού

Όλια τα κάστρα -ν- είδα
κι όλια ’γύρισα
κι άμον του ήλ’ το κάστρον
κάστρον ’κ’ έτονε
Σεράντα πόρτας είχ̌εν
κι όλια σίδερα
κι εξήντα παραθύρι͜α
κι όλια χάλκινα

Και του γιαλού η πόρτα
έτον μάλαμαν
Τούρκοι το πολεμούνε
χρόνους δώδεκα
Μηδ’ επορούν να παίρ’νε,
μηδέ αφήν’ν’ α̤το
Κι ένας μικρός Τουρκίτσος
ρωμιογύριστος

Ρόκα και ροκοτσούπιν
βάλλ’ σα μὲσα του
Αδράχτιν και σποντύλιν
παίρ’ σα χ̌έρι͜α του
Μαξιλαρίτσαν βάλλει
κι εμπροζώσ̌κεται
και έντονε γυναίκα
βαρι͜ασμένισσα

Τον κάστρον τριγυλίζει
και μοιρολογά
-Άνοιξον πόρτα μ’,
άνοιξον καστρόπορτα
Άνοιξον ας εμπαίνω,
Τούρκοι διώχ’νε με
Και πού να παιδοποιγώ,
χ̌ειμωγκόντς καιρός!

Τον κάστρον τριγυλίζει
και μοιρολογά
κι η κόρ’ απέσ’ ακούει
και καρδοπονά
-Κι απόθεν εμπαίν’ ο ήλιον
έμπα απέσ’ κι εσύ
κι απόθεν εβγαίν’ ο φέγγον
έβγα έξ’ κι εσύ

Κι άμον ντ’ ανοί’ η πόρτα
χίλιοι έτρεξαν
κι άμον ντ’ εκαλενοίεν
μύριοι έτρεξαν
κι άλλοι την κόρ’ αρπάζ’νε
κι άλλοι τα φλουριά
Κι από το παραθύρι
κόρ’ επήδεσεν
Σε παλληκάρ’ εγκάλιαν
ψυχομάχ̌ησεν

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
άμον	σαν, όπως, καθώς	ἅμα
ανοί’	ανοίγει
άνοιξον	(προστ.) άνοιξε
απέσ’	μέσα
απόθεν	από που, από όπου
αρπάζ’νε	αρπάζουν
βάλλ’	βάζω/ει
βαρι͜ασμένισσα	έγκυος
διώχ’νε	διώχνουν
έβγα	(προστ.) βγες
εβγαίν’	βγαίνει
εγκάλιαν	(αιτ.) αγκαλιά
εκαλενοίεν	άνοιξε καλά/διάπλατα
έμπα	(προστ.) μπες
εμπαίν’	μπαίνει
εμπαίνω	μπαίνω
έντονε	έγινε
έξ’	έξω ή ο αριθμός έξι
επορούν	μπορούν
έτον	ήταν
έτονε	ήταν
ήλ’	ήλιου
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
μάλαμαν	ο χρυσός
μὲσα	(τα) η μέση
όλια	όλα
παίρ’	παίρνω/ει
παίρ’νε	παίρνουν
πόρτας	(ονομ.πληθ.) πόρτες	porta
ροκοτσούπιν	το ξύλο της ρόκας
ρωμιογύριστος	χριστιανός που έγινε μουσουλμάνος
σεράντα	σαράντα
σποντύλιν	σπόνδυλος του αδραχτιού
τριγυλίζει	τριγυρίζει, περιτριγυρίζει
φέγγον	φεγγάρι
χ̌ειμωγκόντς	χειμώνας