Έναν ημέραν σα Πεύκα

Προβολή Τραγουδιού

Παραδοσιακά τραγούδια της Σάντας του Πόντου

Καλλιτέχνες: Χαράλαμπος Εφραιμίδης, Χρήστος Τσενεκίδης

Αηλί εκείνεν τη μάναν
π’ είχ̌εν τρία παιδία
Τ’ έναν έχασεν σο στρατόν
και σύρ’ αροθυμίαν

Έναν ημέραν σα Πεύκα
έρθεν κακόν χαπάριν
Εσκοτώθεν και -ν- ο Μίλτον
Σαντέτ’κον παλληκάριν

Έτον ανθυπολοχαγός
τη Σχολής Ευελπίδων
Ατόναν εκαμάρωναν
σα Πεύκα σο χωρίον

Εχπάστεν για την άσκησην
και -ν- εμπροστά -ν- επέγ’νεν
και ’κ’ εξέρ’νεν πως ο Χάρον
ατόναν ενεμένεν

Αηλί, Μίλτο, τον αδελφό σ’
κι αηλί την αδελφή σ’ -ι!
Αηλί, Μίλτο, την μάνιτσα σ’
που σύρ’ την καμονή σ’-ι

Πόντιοι, σ’ εμόν το ταφίν
ελάτεν κάθαν μήναν
Παίξ’τε με κι έναν κεμεντζ̌έν
και -ν- άψτεν την καντήλα μ’

Χάρε μ’, γιατί αγληγορείς
και θέλτς να παίρτς την ψ̌η μ’-ι;
’Κ’ εχάρα τα νεότητα μ’,
είμαι νεόν παιδίν-ι

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αγληγορείς	βιάζεσαι
αηλί	αλίμονο	ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός)
αροθυμίαν	νοσταλγία
ατόναν	αυτόν
άψτεν	(προστ.) ανάψτε
εκείνεν	εκείνη
εμόν	δικός/ή/ό μου	ἐμοῦ
εμπροστά	μπροστά, πρωτύτερα
ενεμένεν	ανέμενε, περίμενε
εξέρ’νεν	ήξερε
επέγ’νεν	πήγαινε, προχωρούσε, έφευγε
έρθεν	ήρθε
εσκοτώθεν	σκοτώθηκε
έτον	ήταν
εχάρα	χάρηκα
έχασεν	έχασε, έδιωξε, πέταξε κτ
εχπάστεν	αναχώρησε, κίνησε για
θέλτς	θέλεις
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
κάθαν	κάθε
καμονή	καημός
κεμεντζ̌έν	λύρα	kemençe/kemānçe
νεότητα	νιότη, νιάτα
παιδία	παιδιά
παίρτς	παίρνεις
σύρ’	σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει
ταφίν	τάφος
ψ̌η	ψυχή