Η Νέα Σάντα

Προβολή Τραγουδιού

Παραδοσιακά τραγούδια της Σάντας του Πόντου

Καλλιτέχνες: Χαράλαμπος Εφραιμίδης, Χρήστος Τσενεκίδης

Εμέναν Λάμπο λέγ’νε με
ας ση Νέαν Σαντάν
Αν αποθάνω θάψτε με
άι! ση κυρού μ’ το γιάν’

Ατέ η Νέα Σάντα
έν’ το χωρίον τ’ εμόν
Όσα πάω θα μεθύγω
τραβωδώ -ν- ως να μερών’

Ατείν’ έχ’νε έναν γιατρόν
τον Μίλτον τον παλαλόν
Τον Τσ̌ορτάν’ κεμεντζ̌ετζ̌ήν
και τον Παύλον φουρουτζ̌ήν

Έχ’νε κ’ είναν Παντελήν
παίζ’ λύραν και τραβωδεί
Να λέει σας τα τι͜αρτόπα τ’
μερών’ κι άλλο ’κι βραδύν’

Είχαμε κ’ έναν Στοφόρον
ατώρα -ν- επέθανεν
ὰμα -ν- ο Θεόφιλον τ’ Ασλάν’
ατόν ’κ’ ενέσπαλεν

Έχ’νε κ’ είναν μασχαρι͜άνον
τον Θεόφιλον τ’ Ασλάν’
Όσα πίν’ και θα μεθεί
θα έν’ ση Τσ̌ορτάν’ το γιάν’

Ας σο πρωί ως το βράδον
τρών’ και πίν’ν’ και σ̌υρίζ’νε
Τα χρέατα τ’ εγαπάτεψαν
τιδέν ’κι νουνίζ’νε

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
ὰμα	αλλά	ama/ammā
αποθάνω	πεθαίνω
ασλάν’	λιοντάρι	aslan
ατέ	αυτή
ατείν’	αυτοί
ατώρα	τώρα
βράδον	βράδυ
βραδύν’	βραδιάζει
γιάν’	πλάι, πλευρά	yan
εγαπάτεψαν	σκέπασαν, κάλυψαν, έκλεισαν κπ/κτ σε κτ	kapatmak
είναν	έναν, μία
εμόν	δικός/ή/ό μου	ἐμοῦ
έν’	είναι
ενέσπαλεν	ξέχασε
επέθανεν	πέθανε
έχ’νε	έχουνε
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
κεμεντζ̌ετζ̌ήν	λυράρη	kemençeci
’κι	δεν	οὐκί<οὐχί
κυρού	πατέρα
λέγ’νε	λένε
μασχαρι͜άνον	που προκαλεί γέλιο και ευθυμία, αστείος	maskara/masḫara
μεθύγω	μεθάω
μερών’	μερώνει, ξημερώνει
νουνίζ’νε	σκέφτονται
όσα	όσες φορές
παλαλόν	τρελό
πίν’	πίνει
πίν’ν’	πίνουν
σ̌υρίζ’νε	σφυρίζουν	σῦριγξ
τι͜αρτόπα	καημοί, βάσανα, στενοχώριες	dert
τιδέν	τίποτα
τραβωδεί	τραγουδάει
τραβωδώ	τραγουδώ
τσ̌ορτάν’	είδος σκληρού τυριού από μυζήθρα αποβουτυρωμένη και ξηραμένη στον ήλιο	չոր (ch’vor)=ξερό + Թան (tan)=λιώνω, ρέω
φουρουτζ̌ήν	φούρναρη	fırıncı
χρέατα	χρέη