Προβολή Τραγουδιού
Ευκλείδης |
Παραδοσιακά τραγούδια της Σάντας του ΠόντουΣτιχουργοί: Χαράλαμπος Εφραιμίδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Αλκιβιάδης Μαυροκεφαλίδης, Χαράλαμπος Εφραιμίδης
Ας κάθουμαι και λέγω σας ολίγα μοιρολόγια Ως να τελένω μη κλαίτεν ντο θα λέγω τα λόγια Το χ̌ίλι͜α εννιακόσια, τράντ’ εφτά τη χρονία Δέκα τ’ Αε-Χαραλαμπί’ και ημερομηνία Σα έντεκα τ’ Άε-Βλασί’, Ευκλείδης εσκοτώθεν Π’ έκ’σεν το μαύρον το χαπάρ’ τα ραχ̌ι͜ά -ν- εφορτώθεν Ε μαύρον παλληκάρι! Εκλαίγανε τα ραχ̌ία, ’μουρδούλιζαν τ’ ορμία Ο Χάρον έρθεν κι εκάτσεν ση Ευκλείδη / Κύρτογλη τ’ ωμία Ε μαύρον παλληκάρι! Ευκλείδη τα παλληκάρι͜α σ’ εσέναν αραεύ’νε Όθεν παν κι όθεν κλώσκουνταν μοιρολογούν και κλαίγ’νε Ε μαύρε καπετάνιε! Σκοτία πίσσα έτονε ο καιρόν λιβωμένος Αφκά σο κάρο εκείτονε Ευκλείδης ματωμένος Ε μαύρον παλληκάρι! Πρωτοπαλληκάρ’ έχασεν ατέ η Νέα Σάντα Μοιρολογούν και κλαίγ’ν ατον αραεύ’νε͜ ατον πάντα Ε μαύρε καπετάνιε! Ευκλείδη πώς εσκοτώθες! Η λαλία σ’ ’κι ακουσκάται Τ’ όνεμα σ’ ζει και βασιλεύ’ καμίαν ’κι θα χάται! Ε μαύρον παλληκάρι! Εφτά χρόνι͜α σ’ αντάρτικα ση Σάντας τα ραχ̌ία Ατός που ετυρρι͜άνιζεν / εφοβέριζεν τα τούρκικα τα ψ̌ήα Ε μαύρον παλληκάρι!
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| Αε-Χαραλαμπί’ | Αγίου-Χαράλαμπου | ||
| ακουσκάται | ακούγεται | ||
| αραεύ’νε | ψάχνουν, αναζητούν, γυρεύουν | aramak | |
| ατέ | αυτή | ||
| ατός | αυτός | ||
| αφκά | κάτω | ||
| εκάτσεν | κάθισε | ||
| εκείτονε | κείτονταν, ξάπλωνε | ||
| έκ’σεν | άκουσε | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| εσκοτώθεν | σκοτώθηκε | ||
| εσκοτώθες | σκοτώθηκες | ||
| έτονε | ήταν | ||
| ετυρρι͜άνιζεν | τυραννούσε, ταλαιπωρούσε | ||
| εφορτώθεν | φορτώθηκε | ||
| έχασεν | έχασε, έδιωξε, πέταξε κτ | ||
| καμίαν | ποτέ | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλαίγ’ν | κλαίνε | ||
| κλαίγ’νε | κλαίνε | ||
| κλώσκουνταν | γυρίζουν, επιστρέφουν | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| λιβωμένος | συννεφιασμένος | λίβος<λείβω | |
| ’μουρδούλιζαν | (εμουρδούλιζαν) έβγαζαν υπόκωφο θόρυβο | ||
| όθεν | όπου, οπουδήποτε, σε όποιον | ||
| όνεμα | όνομα | ||
| ορμία | ρυάκια, ρεματιές | ||
| ραχ̌ι͜ά | ράχες, βουνά | ||
| ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
| σκοτία | σκοτάδι | ||
| τελένω | (μεταβ.) τελειώνω κτ | ||
| τράντ’ | τριάντα | ||
| χαπάρ’ | χαμπάρι, είδηση, μαντάτο | haber/ḫaber | |
| χάται | χάνεται | ||
| ψ̌ήα | ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα | ||
| ωμία | ώμοι |
