Τα χρόνια έρθαν κι εδέβανε

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Γιάννης Τσανασίδης, Νικόλαος Βασιλειάδης

Τον ίγκλικαν¹ πα -ν- έπαιζαν
απέσ’ σ’ οσπίτι͜α η χώρα
Έναν τσ̌ιτσ̌ίν¹ κι έναν κοκόι¹
ας γίνουμες ατώρα

Εμάς πα για ν’ αγγεύ’νε μας
και -ν- ίγκλικαν¹ να λένε
Έναν τσ̌ιτσ̌ίν¹ κι έναν κοκκόι¹
και για τ’ εμάς να λέγ’νε

Τα χρόνια μ’, μ’ ερωτάτε με
(κι) άμον τσ̌εχέλτς ευτάω
Εγώ -ν- οψέ εγεννέθα
κι αύριον θ’ αποθάνω

Τα χρόνια έρθαν κι εδέβανε
κι εγώ χαπέρ’ ’κ’ επέρα
Τα χαβεζλούκια ντο είχα
και μετ’ ατά -ν- επέμ’να

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αγγεύ’νε	προσεγγίζουν, αναφέρουν
άμον	σαν, όπως, καθώς	ἅμα
απέσ’	μέσα
αποθάνω	πεθαίνω
ατά	αυτά
ατώρα	τώρα
γίνουμες	γινόμαστε
εγεννέθα	γεννήθηκα
εδέβανε	(για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν	διαβαίνω
επέμ’να	απόμεινα
επέρα	πήρα
έρθαν	ήρθαν
ευτάω	κάνω, φτιάχνω	εὐθειάζω
ίγκλικαν	ονομασία παιδικού παιχνιδιού της εποχής
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
κοκόι	κοκοράκι	(ηχομ. λέξη) από το «κο, κο»
λέγ’νε	λένε
μετ’	μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος)
οσπίτι͜α	σπίτια	hospitium<hospes
οψέ	χθες
πα	πάλι, επίσης, ακόμα
τσ̌εχέλτς	άπειρος, ανώριμος, άβγαλτος	cehil/cehl
τσ̌ιτσ̌ίν	κοτοπουλάκι	(ηχομ. λέξη) από τον τρόπο που καλούσαν τις κότες «τσ̌ίτσ̌! τσ̌ίτσ̌» για να τις ταΐσουν
χαβεζλούκια	πόθοι, επιθυμίες, γούστα	heveslilik
χαπέρ’	είδηση, νέο	haber/ḫaber
χώρα	οι ξένοι γενικά, οι μη οικείοι, η ξενιτειά

Σημειώσεις

¹ Ίγκλικαν ή ίγκλικας, παιδικό παιχνίδι της εποχής κατά το οποίο κάποιο παιδί σκεφτόταν με το νου του ένα σπίτι του χωριού και τα υπόλοιπα προσπαθούσαν να μαντέψουν με ερωτήσεις ποιό σπίτι ήταν αυτό. Η δε στιχομυθία, παραδειγματικά, λάμβανε χώρα ως εξής:
- Ίγκλικας
- Πού κοιμάσαι;
- Σ’ Αγουρσίτ’κα
- Πόσα είναι εκεί;
- Τρία κοκόια και δύο τσ̌ιτσ̌ία
και προσπαθούσαν να βρούνε ποιό σπίτι είχε τρία κοκόια (κοκοράκια=αγόρια) και δύο τσ̌ιτσ̌ία (κοτοπουλάκια=κορίτσια)