Προβολή Τραγουδιού
Τα χρόνια έρθαν κι εδέβανε
Ση παλαιών τη στράτανΣτιχουργοί: Νικόλαος Βασιλειάδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Γιάννης Τσανασίδης, Νικόλαος Βασιλειάδης
Τον ίγκλικαν¹ πα -ν- έπαιζαν απέσ’ σ’ οσπίτι͜α η χώρα Έναν τσ̌ιτσ̌ίν¹ κι έναν κοκόι¹ ας γίνουμες ατώρα Εμάς πα για ν’ αγγεύ’νε μας και -ν- ίγκλικαν¹ να λένε Έναν τσ̌ιτσ̌ίν¹ κι έναν κοκκόι¹ και για τ’ εμάς να λέγ’νε Τα χρόνια μ’, μ’ ερωτάτε με (κι) άμον τσ̌εχέλτς ευτάω Εγώ -ν- οψέ εγεννέθα κι αύριον θ’ αποθάνω Τα χρόνια έρθαν κι εδέβανε κι εγώ χαπέρ’ ’κ’ επέρα Τα χαβεζλούκια ντο είχα και μετ’ ατά -ν- επέμ’να
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγγεύ’νε | αναφέρουν | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αποθάνω | πεθαίνω | ||
| ατά | αυτά | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| γίνουμες | γινόμαστε | ||
| εγεννέθα | γεννήθηκα | ||
| εδέβανε | (για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν | διαβαίνω | |
| επέμ’να | απόμεινα | ||
| επέρα | πήρα | ||
| έρθαν | ήρθαν | ||
| ευτάω | κάνω, φτιάχνετε | εὐθειάζω | |
| ίγκλικαν | ονομασία παιδικού παιχνιδιού της εποχής | ||
| ’κ’ | δεν | ουκί<οὐχί | |
| κοκόι | κοκοράκι | (ηχομ. λέξη) από το «κο, κο» | |
| λέγ’νε | λένε | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| οσπίτι͜α | σπίτια | hospitium<hospes | |
| οψέ | χθες | ||
| πα | πάλι, επίσης | ||
| τσ̌εχέλτς | άπειρος, ανώριμος, άβγαλτος | cehil/cehl | |
| τσ̌ιτσ̌ίν | κοτοπουλάκι | (ηχομ. λέξη) από τον τρόπο που καλούσαν τις κότες «τσ̌ίτσ̌! τσ̌ίτσ̌» για να τις ταΐσουν | |
| χαβεζλούκια | πόθοι, επιθυμίες, γούστα | heveslilik | |
| χαπέρ’ | είδηση, νέο | haber/ḫaber | |
| χώρα | οι ξένοι γενικά, οι μη οικείοι, η ξενιτειά |
¹ Ίγκλικαν ή ίγκλικας, παιδικό παιχνίδι της εποχής κατά το οποίο κάποιο παιδί σκεφτόταν με το νου του ένα σπίτι του χωριού και τα υπόλοιπα προσπαθούσαν να μαντέψουν με ερωτήσεις ποιό σπίτι ήταν αυτό. Η δε στιχομυθία, παραδειγματικά, λάμβανε χώρα ως εξής: - Ίγκλικας - Πού κοιμάσαι; - Σ’ Αγουρσίτ’κα - Πόσα είναι εκεί; - Τρία κοκόια και δύο τσ̌ιτσ̌ία και προσπαθούσαν να βρούνε ποιό σπίτι είχε τρία κοκόια (κοκοράκια=αγόρια) και δύο τσ̌ιτσ̌ία (κοτοπουλάκια=κορίτσια)