Εμέν κι εσέν που θα χωρίζ’/Σουμέλα λέν’ την Παναϊάν/Είνας μάναν εγέννεσεν

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Κώστας Καραπαναγιωτίδης, Νίκος Ιωαννίδης

[Ωχ! Και -ν-] Εμέν κι εσέν που θα χωρίζ’
ακόμαν ’κ’ εγεννέθεν
[Εχ!] Ους να εποίκα σε τ’ εμόν
το ψ̌όπο μ’ [και -ν-] ετελέθεν

[Εχ! Και] Μαχ̌αίρ’ έπαρ’ και σκότα με
εγώ ας ελευθερούμαι
[Εχ!] Τ’ εμόν η ζωή πελίν ’κ’ έν’
απ’ ατώρα ας τερούμε

♫

Σουμέλα λέν’ την Παναγιά,
Σουμέλα λέν’ κι εσέναν
Θα προσκυνώ την Παναγιά
κι έρχουμαι μετ’ εσέναν

Η Σουμελά η Παναγιά
έχει πολλά τσουντζούνας
Εκεί θ’ ευτάμε τη χαράν
με ζίπκας και ζουπούνας

♫

Ένας μάναν εγένεσσεν
τον ήλεν και -ν- εσέναν [γιαρ]
Ήλες μαραίν’ τ’ αμάραντα
κι εσύ μαραίντς εμέναν [γιαρ]

Αναστενάζω δεύτερον
κλαίγω την ώρα μίαν [γιαρ]
Σ’ έρημον την πατρίδα μου
’κ’ ευρίγουμαι καμίαν [γιαρ]

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αμάραντα	(επιστ. Helichrysum stoechas) τα αγριολούλουδα ελίχρυσος ο πολύτιμος
ατώρα	τώρα
γιαρ	αγαπητός/ή/ό, αγάπη	yâr
εγένεσσεν	γέννησε
εγεννέθεν	γεννήθηκε
ελευθερούμαι	ελευθερώνομαι
εμόν	δικός/ή/ό μου	ἐμοῦ
έν’	είναι
έπαρ’	(προστ.) πάρε
εποίκα	έκανα, έφτιαξα	ποιέω-ῶ
έρχουμαι	έρχομαι
ετελέθεν	(αμτβ.) τελείωσε, εξαντλήθηκε, μτφ. πέθανε
ευρίγουμαι	βρίσκομαι
ευτάμε	κάνουμε, φτιάχνουμε	εὐθειάζω
ζίπκας	αντρικές φορεσιές της εποχής	zıpka<(αμπχαζικά) adziykva (=στενό παντελόνι)
ζουπούνας	γυναικείες φορεσιές της εποχής	ζιπούνι(ν)<zipon (βενετ.)
ήλεν	ήλιος/ήλιο
ήλες	ήλιος
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
καμίαν	ποτέ
μαραίντς	μαραίνεις
μαχ̌αίρ’	μαχαίρι
μετ’	μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος)
μίαν	μια φορά
ους	ως, μέχρι
πελίν	φανερό, εμφανές, πρόδηλο	belli
πολλά	(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
σκότα	(προστ.) σκότωσε
τερούμε	κοιτάμε
τσουντζούνας	λαγόχορτο (Τραγοπώγων ο πρασόφυλλος)
χωρίζ’	χωρίζει, ξεχωρίζει, ξεδιαλέγει
ψ̌όπο	ψυχούλα