Προβολή Τραγουδιού
Ο ήλι͜ον παίρ’ σον πρόσωπο σ’ |
Ποντιακή παράδοσηΣτιχουργοί: Χρύσανθος Θεοδωρίδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Γιωργούλης Κουγιουμτζίδης, Χρύσανθος Θεοδωρίδης
Ο ήλι͜ον παίρ’ σον πρόσωπο σ’ και φωτάζ’ το καρδόπο σ’ Κι ο φέγγον όντες ’πιδι͜αβαίν’ έπαρ’ με σ’ εγκαλιόπο σ’ Ο πρόσωπο σ’ άμον τσ̌ιτσ̌έκ’, το πόι σ’ ίσον λαμπάδαν Πουλί μ’, ας σα φιλέματα σ’ επέρα νοστιμάδαν Ολήμαυρα τ’ ομματόπα σ’, τ’ οφρύδι͜α σ’ είν’ γαϊτάνι͜α Αν κείμαι κα’ χωρίς εσέν τα νύχτας είν’ γιαβάνι͜α Σουμά σ’, πουλί μ’, εκόνεψα, ωρι͜άσον λες με «οφύγον» Έλα, πουλί μ’, ας χ̌αίρουμες, η ζωή έν’ ολίγον
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| γαϊτάνι͜α | έντεχνα πλεγμένα κορδόνια με τρεις μεταξωτές κλωστές (κοτσίδα) ή τέσσερεις (τεχρίλι), ή και μάλλινο ή βαμβακερό, που στόλιζε τα ρούχα στο κάτω μέρος των μανικιών και στον ποδόγυρο μτφ. όμορφα και λεπτά/καλαίσθητα | gaitanum<Caieta/Gaeta< αρχαία ελληνική Καιήτη (αντιδάνειο) | |
| γιαβάνι͜α | άνοστα/ες, μη λιπαρά | yavan | |
| εγκαλιόπο | αγκαλίτσα | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| εκόνεψα | εγκαταστάθηκα, φώλιασα, προσγειώθηκα | konmak | |
| έν’ | είναι | ||
| έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
| επέρα | πήρα | ||
| κα’ | κάτω | ||
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| κείμαι | κείτομαι, ξαπλώνω | ||
| νύχτας | (ον.πληθ.,τα) νύχτες | ||
| ολήμαυρα | ολόμαυρα | ||
| ολίγον | λίγο | ||
| ομματόπα | ματάκια | ||
| όντες | όταν | ||
| οφρύδι͜α | φρύδια | ||
| οφύγον | (προστ.) φύγε | ||
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| ’πιδι͜αβαίν’ | φεύγω/ει, αφήνω/ει πίσω, προσπερνώ/ά, ξεπερνώ/ά | από + διαβαίνω | |
| πόι | ύψος, μπόι | boy | |
| σουμά | κοντά | ||
| τσ̌ιτσ̌έκ’ | λουλούδι | çiçek | |
| φέγγον | φεγγάρι | ||
| φιλέματα | φιλιά | ||
| φωτάζ’ | φωτίζει, λάμπει | ||
| χ̌αίρουμες | χαιρόμαστε | ||
| ωρι͜άσον | (προστ.) πρόσεξε, φύλαξε, φυλάξου |
