Προβολή Τραγουδιού
Και -ν- ας λέγω σας παιδία |
Τραγωδώ για την πατρίδα μ’ τον ΠόντοΣτιχουργοί: Γιώργος Αμαραντίδης
Συνθέτες: Γιώργος Αμαραντίδης
Καλλιτέχνες: Γιώργος Αμαραντίδης
Και -ν- ας λέγω σας παιδία έναν μικρόν ιστορίαν Ση στράταν εντάμωσα είναν κόρεν άγρεσσα Άγρεσσα, ὰμα έμορφος, εθαρρείς έτονε φως «Καλημέρα» λέγ’ ατεν, ντό θα λέει, τερώ ατεν Ὰμα, ατέ εγρίεψεν, σα πέτρας ετάλεψεν Έσυρεν απάν’ σ’ εμέν, ὰμα, νισ̌άν’ ’κ’ έξερεν Εμπροστά τ’ς ελάγγεψα, τα χέρια τ’ς επίασα «Έλα, κόρη, μη φογάσαι! Δείξον με πού κέσ’ κοιμάσαι;» «’Κι λέγω σε που κοιμούμαι! Κορίτσ’ είμαι και φογούμαι! Άφ’ς με ας φέγω ατώρα, θα μαθάνει͜ ατο η χώρα!» -Φτουλίστε με, κορώνες Σ’ ομμάτι͜α τερώ ατεν, σα χ̌είλια φιλώ ατεν Γουρπάν’ σ’ εσέν γίνουμαι, σ’ εγκαλιόπο σ’ λύγουμαι «Έλα ποδεδίζω σε, νύφεν θα στολίζω σε! ’γώ εσέν θα παίρω σε, σ’ οσπίτι μ’ θα φέρω σε!» -Κι αμ’ ντό;
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άγρεσσα | άγρια, αγριωπή | ||
| ὰμα | αλλά | ama/ammā | |
| απάν’ | πάνω | ||
| ατέ | αυτή | ||
| ατεν | αυτήν | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| άφ’ς | (προστ.) άφησε | ||
| γίνουμαι | γίνομαι | ||
| γουρπάν’ | θυσία | kurban/ḳurbān | |
| δείξον | (προστ.) δείξε | ||
| εγκαλιόπο | αγκαλίτσα | ||
| εγρίεψεν | αγρίεψε | ||
| εθαρρείς | θαρρείς, νομίζεις, υποθέτεις | ||
| είναν | έναν, μία | ||
| ελάγγεψα | πήδηξα | ||
| έμορφος | όμορφος/η | ||
| εμπροστά | μπροστά, πρωτύτερα | ||
| έξερεν | ήξερε | ||
| έσυρεν | έσυρε, τράβηξε, έριξε | ||
| ετάλεψεν | χίμηξε, όρμησε | dalmak | |
| έτονε | ήταν | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κέσ’ | εκεί μέσα, προς τα εκεί | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κι αμ’ ντό | κι αμ’ τί; αλλά τί; μα πώς; | αμή < μσν. < ἄμμε < ἀμμή < ἄν μη «αλλ’ όμως» | |
| κοιμούμαι | κοιμάμαι | ||
| κορώνες | (ή κορόνες) κουρούνες, μτφ. προσφώνηση γυναικών (για γυναίκες που χήρεψαν), μτφ. καημένες | ||
| λύγουμαι | λιώνω | ||
| μαθάνει | μαθαίνει | ||
| νισ̌άν’ | σημάδι, στόχος, αρραβώνας | nişan/nişān | |
| νύφεν | νύφη | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| οσπίτι | σπίτι | hospitium<hospes | |
| παιδία | παιδιά | ||
| παίρω | παίρνω | ||
| πέτρας | πέτρες | ||
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| ποδεδίζω σε | να σε χαρώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| τερώ | κοιτώ | ||
| φέγω | φεύγω | ||
| φογάσαι | φοβάσαι | ||
| φογούμαι | φοβάμαι | ||
| φτουλίστε | (προστ.) μαδήστε, ξεπουπουλίστε | πτίλον | |
| χώρα | οι ξένοι γενικά, οι μη οικείοι, η ξενιτειά |
