Έναν άστρεν εξέβεν

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Θόδωρος Παυλίδης, Παναγιώτης Ασλανίδης

Έναν άστρεν εξέβεν
σην ανατολήν
Αρ’ έναν κι άλλο εξέβεν
σο Τεβέποϊν
Αρ’ έναν κι άλλο εξέβεν
σο Καράκαπαν
Αρ’ έναν κι άλλο εξέβεν
σ’ Αρμαλού το Χὰν’

Σοφίτσα μ’, έξ’ μ’ εβγαίνεις
και μη φαίνεσαι
Ελέπ’νε σε και τ’ άστρα
και μαραίνεσαι
Ελέπ’ σε -ν- και -ν- ο ήλον
και -ν- ηλαίνεσαι
Ελέπ’ σε -ν- και -ν- ο φέγγον
και δειλαίνεσαι [γιαρ]

Λισάφ’, άνοιξον το τουλάπ’
[Έι! πουλί μ’, ξαν, αρνί μ’!]
και δὼμα ένα μήλον
[Έλα, έλα λέγω σε/Ποδεδίζω σε -ν, γιαρ]
Άνοιξον το παράθυρο σ’
[Έι πουλί μ’, ξαν, αρνί μ’!]
ας ελέπω τον ήλον
[Έλα, έλα λέγω σε -ν/Κομμενόχρονε μ’, γιαρ]

Σοφίτσα μ’, έξ’ μ’ εβγαίνεις
και μη φαίνεσαι
Ελέπ’ σε -ν- και -ν- ο ήλον
και -ν- ηλαίνεσαι
Ελέπ’ σε -ν- και -ν- ο φέγγον
και δειλαίνεσαι [γιαρ]

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
άνοιξον	(προστ.) άνοιξε
Αρμαλού το χὰν’	το Χάνι του Αρμαλού (ή Αρμανλού), φημισμένο πανδοχείο στην περιοχή της Κρώμνης στον Πόντο	Harmanlı Han
άστρεν	άστρο
γιαρ	αγαπητός/ή/ό, αγάπη	yâr
δειλαίνεσαι	δειλιάζεις
δὼμα	δώσε μου
ελέπ’	βλέπει/βλέπω
ελέπ’νε	βλέπουνε
ελέπω	βλέπω
έναν κι άλλο	άλλο ένα, ένα ακόμη
έξ’	έξω ή ο αριθμός έξι
εξέβεν	βγήκε, ανέβηκε
ηλαίνεσαι	παθαίνεις ηλίαση
Καράκαπαν	ονομασία βουνού στην σημ. Τουρκία, στα ανατολικά όρια της Άνω Ματσούκας και με υψόμετρο 2,4 χλμ	Karakaban< kara (=μαύρο) + kaban (կաբան=κορυφή, απότομος λόφος)
ξαν	πάλι, ξανά
ποδεδίζω	(ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ	από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ)
ποδεδίζω σε	να σε χαρώ	από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ)
Τεβέποϊν	(ή Τεβέ-Μποΐ) ύψωμα στην περιοχή της Κρώμνης	deve boyu (κυριολ. μέχρι το ύψος της καμήλας, μτφ. κάτι που είναι πολύ ψηλό ή μεγάλο)
τουλάπ’	ντουλάπι	dolap/dūlāb
φέγγον	φεγγάρι
χὰν’	χάνι, πανδοχείο	han/ḫān