Προβολή Τραγουδιού
Ενότητα 11η |
Τελευταία μαρτυρίαΣτιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Κώστας Σιαμίδης, Στάθης Χριστοφορίδης
[Έι] Αρνί μ’, θα πάω κ’ έρχουμαι [Ξαν] το καρδόπο σ’ θα χτίζω Τα γόνατα μ’ ’κι τσ̌ίζω, [Ξαν] την στράτα σ’ ’κι βαραίνουμαι Τα γόνατα μ’ ’κι τσ̌ίζω [Ωχ!] Τα γόνατα μ’ ’κι τσ̌ίζω την στράτα σ’ ’κι βαραίνουμαι τα γόνατα μ’ ’κι τσ̌ίζω [και] τα γόνατα μ’ ’κι τσ̌ίζω [Και] Τση κεμεντζ̌ές ο γάιδαρον [ωχ!] τρία κόρδας φορτούται Έρθεν απάν’ σα γόνατα [ωχ!] και ’κ’ επορεί να σ’κούται Εσέν ρακόπον πίνω σε, [και] πασ̌κείμ’ για μεθυσίαν; [Ωχ!] Πίνω σε ας σ’ εφκιαρόπο μ’, [και -ν-] ας ση τυραννισία μ’ ♫ [Και] Ραχ̌ι͜ά και ραχ̌οκέφαλα, [γιαβρόπο μου] [και -ν-] ορμάνι͜α και κοιλάδι͜α Ωχό! Ωχό! Ωχό! [Και -ν-] Εσάς θα σ̌ολιατεύ’νε σας [γιαβρόπο μου] [και] κορίτσ̌ι͜α και νυφάδι͜α Κουμ! Κουμ! [Και -ν-] Εσάς θα σ̌ολιατεύ’νε σας [έι!] κορίτσ̌ι͜α και νυφάδι͜α [Έι, έι, όι, όι] [Όι -ν-] Εξέβα σο Καράκαπαν¹, [γιαβρί μ’, Καράκαπαν] [Εχ!] Τ’ αλόγο μ’ εκυλίεν [όι. όι] [Έι, έι, γιαβρί μου] [Και] Έναν νυφόπον έμορφον [Και] ση γούλα μ’ ετυλίεν [Όι, όι, γιαβρί μου] ♫ [Και -ν-] Αδά σον κατακέφαλον λιθάρι͜α θα κυλίζω [Και -ν-] Ατού σα μὲσα σ’ τα λεγνά [Ξαν] τα χ̌έρι͜α μ’ θα τυλίζω
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ατού | εκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση) | ||
| βαραίνουμαι | βαρύνομαι, ενοχλούμαι, μτφ. φοβάμαι | ||
| γιαβρί | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| γιαβρόπο | μωράκι, μικρούλι, παιδάκι | yavru + -όπον | |
| γούλα | λαιμός | gula | |
| εκυλίεν | κύλησε, κυλίστηκε | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| εξέβα | βγήκα, ανέβηκα, μτφ. προέκυψα | ||
| επορεί | μπορεί | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| έρχουμαι | έρχομαι | ||
| ετυλίεν | τυλίχθηκε | ||
| εφκιαρόπο | μελαγχολία, στενοχώρια, έγνοια, άγχος | efkâr/efkār | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| κατακέφαλον | κατηφόρα, μτφ. πονηρό άνθρωπο | ||
| κεμεντζ̌ές | λύρας | kemençe/kemānçe | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κόρδας | χορδές | ||
| κυλίζω | κυλάω | ||
| λεγνά | λιγνά | ||
| λιθάρι͜α | λιθάρια, πέτρες | ||
| μεθυσίαν | μεθύσι, μέθη | ||
| μὲσα | (τα) η μέση | ||
| νυφάδι͜α | νύφες | ||
| νυφόπον | νυφούλα | ||
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| ορμάνι͜α | δάση | orman | |
| πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
| ρακόπον | (υποκορ.) αλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων | rakı/ˁaraḳī + -όπον | |
| ραχ̌ι͜ά | ράχες, βουνά | ||
| ραχ̌οκέφαλα | κορφές βουνών | ||
| σ’κούται | σηκώνεται | ||
| σ̌ολιατεύ’νε | δίνουν χαρά, ψυχαγωγούν, μτφ. ζωντανεύουν | şenlenmek | |
| τση | της | ||
| τσ̌ίζω | λυπάμαι, συμπονώ | σίζω | |
| τυλίζω | τυλίγω | ||
| τυραννισία | τυράννια, ταλαιπωρία | ||
| φορτούται | φορτώνεται |
¹ (τουρκ. Karakaban) Βουνό στην σημ. Τουρκία, στα ανατολικά όρια της Άνω Ματσούκας και με υψόμετρο 2,4 χλμ
