Στιχουργοί: Γώγος Πετρίδης
Συνθέτες: Κωστάκης Πετρίδης | Παραδοσιακό
Εξέβα απάν’ σο Ποζ-Τεπέ, είδα την Τραπεζούνταν Τ’ άσ̌κεμα κάθουν σο Μεϊντάν, τ’ έμορφα ση Δαφνούνταν Την Τραπεζούνταν εγύρτσα, τ’ εννέα μαχαλάδες Για τ’ εμέν, ξαν ’κ’ ευρέθανε στραβοί προξενητάδες ♫ Το φιστανόπο σ’ κόκκινον τα κουμπία [και] γεσ̌ίλια Πουλόπο μ’, [και] υείας γράσιμον και -ν- άμον ατό χ̌ίλι͜α Το φιστανόπο σ’ κόκκινον, η φοτά σ’ [γιαρ/ψ̌η μ’] γερανέον Ατό το τσ̌αλιμόπο σου Τούρκον [και] ευτάει Ρωμαίον
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| άσ̌κεμα | άσχημα | ||
| γερανέον | κυανό, γαλάζιο | ||
| γεσ̌ίλια | πράσινα | yeşil | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| γράσιμον | φθορά είδων ενδυμασίας | ||
| εγύρτσα | γύρισα | ||
| έμορφα | όμορφα | ||
| εξέβα | βγήκα, ανέβηκα, μτφ. προέκυψα | ||
| ευρέθανε | βρέθηκαν | ||
| ευτάει | κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κάθουν | κάθονται | ||
| μαχαλάδες | γειτονιές | mahalle/maḥalle | |
| Μεϊντάν | (ή Μεϊντάνι) η ονομασία της πλατείας του λιμανιού της Τραπεζούντας | meydan/meydān | |
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| ποζ | γκρι | boz | |
| Ποζ-Τεπέ | (κυριολ. Γκρι ή Φαιός Λόφος) το όρος Μίθριο, λόφος που βρίσκεται 3 χλμ ΝΑ της πόλης της Τραπεζούντας | Boz Tepe | |
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| ρωμαίον | ρωμιό, έλληνα (χριστιανό υπήκοο της οθωμ. αυτοκρατορίας) | ||
| τεπέ | κορυφή | tepe | |
| τσ̌αλιμόπο | (υποκορ.) επιδέξια κίνηση (σε χορό κ.ά.), σκέρτσο, κάμωμα | çalım + -όπον | |
| υείας γράσιμον | (εκφ) ευχή για καινούρια ενδύματα, καλοφόρετο/α | ||
| φιστανόπο | φουστανάκι | fistan<fustān | |
| φοτά | μέρος γυναικείας ενδυμασίας που έμπαινε πάνω από το λαχόρι, το ζωνάρι το οποίο έδεναν οι γυναίκες τριγωνικά στη μέση τους πάνω από τη ζιπούνα, γεν. ποδιά | futa | |
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| άσ̌κεμα | άσχημα | ||
| γερανέον | κυανό, γαλάζιο | ||
| γεσ̌ίλια | πράσινα | yeşil | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| γράσιμον | φθορά είδων ενδυμασίας | ||
| εγύρτσα | γύρισα | ||
| έμορφα | όμορφα | ||
| εξέβα | βγήκα, ανέβηκα, μτφ. προέκυψα | ||
| ευρέθανε | βρέθηκαν | ||
| ευτάει | κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κάθουν | κάθονται | ||
| μαχαλάδες | γειτονιές | mahalle/maḥalle | |
| Μεϊντάν | (ή Μεϊντάνι) η ονομασία της πλατείας του λιμανιού της Τραπεζούντας | meydan/meydān | |
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| ποζ | γκρι | boz | |
| Ποζ-Τεπέ | (κυριολ. Γκρι ή Φαιός Λόφος) το όρος Μίθριο, λόφος που βρίσκεται 3 χλμ ΝΑ της πόλης της Τραπεζούντας | Boz Tepe | |
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| ρωμαίον | ρωμιό, έλληνα (χριστιανό υπήκοο της οθωμ. αυτοκρατορίας) | ||
| τεπέ | κορυφή | tepe | |
| τσ̌αλιμόπο | (υποκορ.) επιδέξια κίνηση (σε χορό κ.ά.), σκέρτσο, κάμωμα | çalım + -όπον | |
| υείας γράσιμον | (εκφ) ευχή για καινούρια ενδύματα, καλοφόρετο/α | ||
| φιστανόπο | φουστανάκι | fistan<fustān | |
| φοτά | μέρος γυναικείας ενδυμασίας που έμπαινε πάνω από το λαχόρι, το ζωνάρι το οποίο έδεναν οι γυναίκες τριγωνικά στη μέση τους πάνω από τη ζιπούνα, γεν. ποδιά | futa | |
| ψ̌η | ψυχή |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 