| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
Καΐρεψον με, νε πουλί μ’, Θεού πλάσμαν αν είσαι Πας̌ κι εγεννέθα σον κόσμον πάντα να τυρα̤ννί͜εις με; Καν’νάν πολλά ’κι θ’ αγαπάς, η ψ̌η σ’ θα φαρμακούται Το καρδόπο σ’ θα φέρ’ γεράν, κολάγια ’κι λαρούται ♫ Ρομάνες ετελέθανε, χωρίς βίον τα χάνια Εσταμάτ’σαν να κελαηδούν τα πουλόπα σ’ ορμάνια Ας έξερα ποίον παρχάρτς επέμ’νεν χ̌ι͜ονισμένον Επέμ’νεν εκειαπάν’ τ’ αρνί μ’ και πάντα έν’ κλαμένον Αρ’ άντρας ι-σ’ του σ̌κύλ’ ο γιον ’κι ’ξέρ’ το μεκατίρι σ’ Πώς ταγιανίζ’ το ψ̌όπον ατ’ και χαλάν’ το χατίρι σ’; Το μεκατίρι μ’ να έξερες κι εσάευες με ολίον άμον εσέν ’κι θ’ έτονε αρ’ άλλεν σο χωρίον Γουρπάν’ εγώ να ’ίνουμαι ατού σ’ εσά τ’ ομμάτι͜α Άμον εσέν το σεβνταλούκ’ εγώ πολλούς εμάτσα Πουλί μ’, κρύον νερόν είσαι, νασάν τον διψασμένον! Νασάν που κείται μετ’ εσέν και σ’κούται νυσταγμένον
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άλλεν | άλλη | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατού | εκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση) | ||
| βίον | το βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου | ||
| γεράν | πληγή, τραύμα | yara | |
| γουρπάν’ | θυσία | kurban/ḳurbān | |
| εγεννέθα | γεννήθηκα | ||
| εκειαπάν’ | εκεί πάνω | ||
| εμάτσα | έμαθα κτ σε κπ, δίδαξα | μαθίζω | |
| έν’ | είναι | ||
| έξερα | ήξερα | ||
| έξερες | ήξερες | ||
| επέμ’νεν | απόμεινε | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| εσάευες | υπολόγιζες, εκτιμούσες, λογάριαζες | saymak | |
| ετελέθανε | (αμτβ.) τελείωσαν, εξαντλήθηκαν, μτφ. πέθαναν | ||
| έτονε | ήταν | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| καΐρεψον | (προστ.) προστάτεψε, πρόσεξε κπ | kayırmak | |
| καν’νάν | κανέναν | ||
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| κείται | κείτεται, ξαπλώνει | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κολάγια | εύκολα | kolay | |
| λαρούται | γιατρεύεται, θεραπεύεται | ||
| μεκατίρι | αξία (ηθική), ποσότητα, ικανότητα | (ενικ.) miḳdār/ (πληθ.) meḳādīr/mawaqīdīr | |
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| νασάν | χαρά σε | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| ορμάνια | δάση | orman | |
| παρχάρτς | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| πας̌ | μήπως, μπας και, είναι δυνατόν, μην τύχει (και) | μήν πᾶς | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πουλόπα | πουλάκια | ||
| ρομάνες | παρχαρομάνες, γυναίκες επιφορτισμένες με την επιμέλεια των ζώων και άλλες γαλακτοκομικές εργασίες στο παρχάρι (θερινό βοσκοτόπι) | ||
| σεβνταλούκ’ | έρωτας | sevdalık | |
| σ’κούται | σηκώνεται | ||
| σ̌κύλ’ | (γεν.) σκύλου | ||
| ταγιανίζ’ | αντέχω/ει, βαστάω/ει, υπομένω/ει | dayanmak | |
| τυρα̤ννί͜εις | τυραννάς, ταλαιπωρείς | ||
| φαρμακούται | φαρμακώνεται | ||
| φέρ’ | φέρνω/ει | ||
| χαλάν’ | χαλάω/ει, καταστρέφω/ει | ||
| χατίρι | χάρη, σεβασμός, υπόληψη | hatır/ḫāṭir | |
| ψ̌η | ψυχή | ||
| ψ̌όπον | ψυχούλα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άλλεν | άλλη | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατού | εκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση) | ||
| βίον | το βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου | ||
| γεράν | πληγή, τραύμα | yara | |
| γουρπάν’ | θυσία | kurban/ḳurbān | |
| εγεννέθα | γεννήθηκα | ||
| εκειαπάν’ | εκεί πάνω | ||
| εμάτσα | έμαθα κτ σε κπ, δίδαξα | μαθίζω | |
| έν’ | είναι | ||
| έξερα | ήξερα | ||
| έξερες | ήξερες | ||
| επέμ’νεν | απόμεινε | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| εσάευες | υπολόγιζες, εκτιμούσες, λογάριαζες | saymak | |
| ετελέθανε | (αμτβ.) τελείωσαν, εξαντλήθηκαν, μτφ. πέθαναν | ||
| έτονε | ήταν | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| καΐρεψον | (προστ.) προστάτεψε, πρόσεξε κπ | kayırmak | |
| καν’νάν | κανέναν | ||
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| κείται | κείτεται, ξαπλώνει | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κολάγια | εύκολα | kolay | |
| λαρούται | γιατρεύεται, θεραπεύεται | ||
| μεκατίρι | αξία (ηθική), ποσότητα, ικανότητα | (ενικ.) miḳdār/ (πληθ.) meḳādīr/mawaqīdīr | |
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| νασάν | χαρά σε | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| ορμάνια | δάση | orman | |
| παρχάρτς | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| πας̌ | μήπως, μπας και, είναι δυνατόν, μην τύχει (και) | μήν πᾶς | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πουλόπα | πουλάκια | ||
| ρομάνες | παρχαρομάνες, γυναίκες επιφορτισμένες με την επιμέλεια των ζώων και άλλες γαλακτοκομικές εργασίες στο παρχάρι (θερινό βοσκοτόπι) | ||
| σεβνταλούκ’ | έρωτας | sevdalık | |
| σ’κούται | σηκώνεται | ||
| σ̌κύλ’ | (γεν.) σκύλου | ||
| ταγιανίζ’ | αντέχω/ει, βαστάω/ει, υπομένω/ει | dayanmak | |
| τυρα̤ννί͜εις | τυραννάς, ταλαιπωρείς | ||
| φαρμακούται | φαρμακώνεται | ||
| φέρ’ | φέρνω/ει | ||
| χαλάν’ | χαλάω/ει, καταστρέφω/ει | ||
| χατίρι | χάρη, σεβασμός, υπόληψη | hatır/ḫāṭir | |
| ψ̌η | ψυχή | ||
| ψ̌όπον | ψυχούλα |
