Βιογραφικό
Γεώργιος Μελισσανίδης
|
Ο Ζώρας (Γιώργος) Μελισσανίδης του Ιακώβου και της Παρθένας, το γένος Χρυσοχοΐδη, γεννήθηκε στο Βλαδικαυκάς (ρωσ. Владикавказ, παλιά ονομ. Орджоникидзе) το 1920 (επίσ. 1921), σ’ ένα στρατόπεδο του τσαρικού στρατού όπου διέμεναν ως πρόσφυγες Πόντιοι που είχαν εκτοπιστεί από το Καρς. Η ζωή ήταν σκληρή και η κατάσταση ρευστή λόγω της επανάστασης των Μπολσεβίκων.
Ήταν το τρίτο παιδί της οικογένειας, ανήσυχο πνεύμα και με ισχυρή προσωπικότητα. Από μικρός ασχολήθηκε με τη λύρα, εμπνευσμένος από τους δεξιοτέχνες της περιοχής Νικόλα Τσίρικ και Γιάννη Ποζαντζίδη (Ποζάντωφ), ενώ μαθήτευσε και στον λυράρη Νίκο Βασιλειάδη (Πίτσο), γείτονα της οικογένειας. Σε ηλικία δέκα ετών έλαβε ως δώρο μια λύρα που του χάρισε ο θείος του Αλέξανδρος, κατασκευασμένη από τον Γαβριήλ Γαβριηλίδη, έναν από τους καλύτερους οργανοποιούς της εποχής.
Έπαιζε σε γάμους και βαπτίσεις και με αυτό τον τρόπο έβγαλε τα πρώτα του χρήματα. Στα 16 του χρόνια απέκτησε άδεια οδηγού φορτηγού αυτοκινήτου, κάτι εξαιρετικά σπάνιο για Έλληνα εκείνη την εποχή.
Το 1937 ξεκίνησαν οι σταλινικές διώξεις κατά των Ελλήνων του Καυκάσου και το 1939 η οικογένεια Μελισσανίδη παίρνει την πολυπόθητη άδεια εξόδου από τη Σοβιετική Ένωση. Μέσω Οδησσού φτάνει ατμοπλοϊκώς στον Πειραιά, στη συνέχεια εγκαθίστανται για λίγο στη Χαλκίδα, κατόπιν στην Κατερίνη και τελικά στη Φλώρινα, όπου τους βρίσκει και η γερμανική κατοχή.
Ο Ζώρας οργανώθηκε στην Εθνική Αντίσταση με τον ΕΛΑΣ και συνελήφθη. Ήρθε αντιμέτωπος με εκτελεστικό απόσπασμα, αλλά κατάφερε να δραπετεύσει και να συνεχίσει τη δράση του. Μετά την Απελευθέρωση, ως στιγματισμένος κομμουνιστής, φυλακίστηκε και εκτοπίστηκε στην Τρίπολη. Αφέθηκε ελεύθερος στα τέλη του 1946 και εγκαταστάθηκε οριστικά στη Νίκαια, όπου έμελλε να περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.
Από το 1946 εργάστηκε ως οδηγός λεωφορείου και το 1955 ίδρυσε τη δική του Σχολή Οδηγών στη Νίκαια. Εκεί γνώρισε και τον μεγάλο έρωτα της ζωής του, τη Θεοπίστη (Βέρα) Ευσταθιάδου, την οποία παντρεύτηκε το 1950 και απέκτησαν τρία παιδιά – τον Δημήτρη, την Όλγα και τον Ιάκωβο.
Ο Ζώρας δεν αποχωρίστηκε ποτέ τη λύρα του. Έπαιζε σε κάθε ποντιακό γλέντι, με τις δύο μεγάλες του αγάπες, τη Βέρα και τη μουσική, στο πλευρό του. Ήταν θαυμαστής του Γώγου Πετρίδη και του Χρύσανθου Θεοδωρίδη, τους οποίους άκουγε φανατικά και ενίσχυε οικονομικά. Συχνά διασκέδαζε σε ταβέρνες της Δραπετσώνας και επισκεπτόταν την ξαδέρφη του Σοφία Χρυσοχοΐδου στο χωριό Νησί στην Ημαθία, όπου γίνονταν μεγάλα ποντιακά γλέντια.
Το 1955, σε εκδήλωση της Ένωσης Ποντίων Νίκαιας - Κορυδαλλού, έπαιξε λύρα μπροστά στη βασίλισσα Φρειδερίκη, η οποία μάλιστα χόρεψε. Ο Ζώρας γονάτισε μπροστά της και της ζήτησε να στηρίξει οικονομικά την αποπεράτωση του κτιρίου του συλλόγου. Η Φρειδερίκη ανταποκρίθηκε θετικά και το κτίριο ολοκληρώθηκε.
Το 1969, μετά τον θάνατο της Βέρας, πούλησε το σπίτι τους και με τα χρήματα έκτισε έναν ξενώνα στην Παναγία Σουμελά, στη μνήμη της. Παρά τις αντιρρήσεις της μονής να μην διαθέσει όλα του τα υπάρχοντα, εκείνος επέμεινε, και το όραμά του έγινε πραγματικότητα.
Περνούσε τα καλοκαίρια του στις πλαγιές του Βερμίου, στον ξενώνα που έκτισε, και γύριζε τα ποντιακά χωριά της Μακεδονίας, συμμετείχε σε παρακάθια, γνώριζε καλλιτέχνες, συμβούλευε νέους λυράρηδες και απέκτησε πλήθος φίλων. Έλεγε συχνά:
«Κάθε τραγουδιστής πρέπει να έχει τη δική του προσωπικότητα και το δικό του ύφος. Αν μιμείται τους άλλους, το μόνο που καταφέρνει είναι να τους κάνει πιο γνωστούς, όχι τον εαυτό του.»
Η ζωή του ήταν συνυφασμένη με τις αγαθοεργίες και την ενίσχυση πολιτιστικών σωματείων. Πολλοί ποντιακοί σύλλογοι, σωματεία και ιδρύματα ευεργετήθηκαν από τον Ζώρα Μελισσανίδη – συχνά με χρήματα που έπαιρνε… δανεικά από τον γιο του Δημήτρη.
Πέθανε στα σκαλιά του Ασκληπιείου Βούλας στις 14 Μαΐου 2002, καθώς πήγαινε να τον δει ο φίλος του και σημερινός πρόεδρος της ΑΕΚ, γιατρός Βαγγέλης Ασλανίδης. Η ταφή του έγινε στην Παναγία Σουμελά, παρουσία χιλιάδων ανθρώπων που είχαν ευεργετηθεί από αυτόν. Στη μνήμη του τα παιδιά του έκτισαν τον νέο μεγαλοπρεπή ξενώνα της μονής, το “Μελισσανίδειον Μέλαθρον”.
Η μορφή του τιμήθηκε και πνευματικά, με την έκδοση του βιβλίου Ο Ζώρας του Πόντου (εκδ. Λιβάνη), γραμμένο από τον δημοσιογράφο Τάσο Κοντογιαννίδη. Η παρουσίαση του βιβλίου έγινε το 2010 στην Ένωση Ποντίων Νίκαιας - Κορυδαλλού, παρουσία πλήθους προσωπικοτήτων του ποντιακού χώρου, της πολιτικής, της Εκκλησίας και της τέχνης.
Ο Ζώρας ήταν φτωχός αλλά μεγαλόκαρδος, λαϊκός αλλά διορατικός, ένας αληθινός ευεργέτης χωρίς τυμπανοκρουσίες. Πίστευε στη δύναμη της παράδοσης και στη χριστιανική αγάπη, και τις έζησε και τις δύο μέχρι το τέλος.
Albums/Singles (1)
Τραγούδια (1)
