Χ̌ερομύλτσον
| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
Εκυλίεν ο γάιδαρον, εκχ̌ύγαν τα κορκότα Ο κύρη μ’ κλαίει τον γάιδαρον, η μάνα μ’ τα κορκότα Αρ’ ατώρα χ̌ερομύλτσον, βάλεν τράντα βούρας κι άλλο Χοντρά μ’ ευτάς τ’ αλεύρι͜α, μετ’ εσέν την πελιά μ’ εύρα Έλα να ποδεδίζω σε και τη ματί’ η φως -ι Το κρίμα μουν να παλαλών’ τον τρανόν αδελφό σ’ -ι Χ̌ερομύλτσον, χ̌ερομύλτσον, βάλεν τράντα βούρας κι άλλο Χοντρά μ’ ευτάς τ’ αλεύρι͜α, μετ’ εσέν την πελιά μ’ εύρα Έλα, έλα -ν-, αρνόπο μ’, και τη ματί’ η φως -ι Έλα να ποδεδίζω σε και τη ματί’ η φως -ι Το κρίμα μουν να παλαλών’ τον τρανόν αδελφό σ’ -ι Χ̌ερομύλτσον, χ̌ερομύλτσον, χάλασον τα χ̌ερομύλια Χοντρά μ’ ευτάς τ’ αλεύρι͜α, μετ’ εσέν την πελιά μ’ εύρα
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| βάλεν | (προστ.) βάλε | ||
| βούρας | (τη, γεν. ενικ.) χούφτας, (τα, ονομ. πληθ.) χούφτες | vola=η παλάμη του χεριού ή το πέλμα του ποδιού | |
| εκυλίεν | κύλησε, κυλίστηκε | ||
| εκχ̌ύγαν | εκχύθηκαν, χύθηκαν, εξέρρευσαν | εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω | |
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| κορκότα | ξεφλουδισμένα και χονδραλεσμένα σιτάρια ή κριθάρια από τα οποία παρασκευάζουν σούπα | կորկոտ (korkot) | |
| ματί’ | ματιού | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| μουν | μας | ||
| να ποδεδίζω | να χαρώ κπ | ||
| παλαλών’ | τρελαίνει | ||
| πελιά | βάσανο, σκοτούρα | bela | |
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| ποδεδίζω σε | να σε χαρώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| τράντα | τριάντα | ||
| χ̌ερομύλια | χερόμυλοι | ||
| χ̌ερομύλτσον | (προστ.) άλεσε με τον χερόμυλο | ||
| χάλασον | (προστ.) χάλασε, κατάστρεψε |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| βάλεν | (προστ.) βάλε | ||
| βούρας | (τη, γεν. ενικ.) χούφτας, (τα, ονομ. πληθ.) χούφτες | vola=η παλάμη του χεριού ή το πέλμα του ποδιού | |
| εκυλίεν | κύλησε, κυλίστηκε | ||
| εκχ̌ύγαν | εκχύθηκαν, χύθηκαν, εξέρρευσαν | εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω | |
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| κορκότα | ξεφλουδισμένα και χονδραλεσμένα σιτάρια ή κριθάρια από τα οποία παρασκευάζουν σούπα | կորկոտ (korkot) | |
| ματί’ | ματιού | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| μουν | μας | ||
| να ποδεδίζω | να χαρώ κπ | ||
| παλαλών’ | τρελαίνει | ||
| πελιά | βάσανο, σκοτούρα | bela | |
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| ποδεδίζω σε | να σε χαρώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| τράντα | τριάντα | ||
| χ̌ερομύλια | χερόμυλοι | ||
| χ̌ερομύλτσον | (προστ.) άλεσε με τον χερόμυλο | ||
| χάλασον | (προστ.) χάλασε, κατάστρεψε |
