| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
-Και τώρα αρχίζει ο ποντιακός γάμος -Παιδία, παίξτε να φορίζομε τη νύφεν! ♫ Φορέστε͜ ατην, σ̌κεπάστε͜ ατην, εμείς αγληγορούμε Τ’ οσπίτ’ν ατ’ς έν’ πολλά μικρόν, απέσ’ πα ’κ’ εχωρούμε -Παιδία, αγληγορέστεν! Παίξτεν! Αηλί που ’κ’ ευρέθεν! Αηλί που ’κ’ ευρέθεν! -Για ας πίνομε ένα ρακί! Γεια μας! -Στην υγεία! -Απόψ’ ους να μερών’ θα χορεύομε μέχρι τη Δευτέρα το πρωί! Θα σπά͜ει δύο κοσσάρας, τ’ έναν θα τρώω εγώ, τ’ άλλο μη χάντς, εσύ πα θα τρως! - Η κουμπάρα, η κουμπάρτσα τ’ άλλο. Πρώτα ο γαμπρόν και ύστερα η κουμπάρα τρώει. - Εσέν πα θα φάζ’ το χαβίτσ’ Να σταματήσουν τα όργανα, πάμε στην εκκλησία -Ευλογητός ο Θεός ημών, πάντοτε, νυν, και αεί, και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν Αρραβωνίζεται ο δούλος του Θεού, Κώτσ̌ον, με τη δούλην του Θεού, Συμέλα. Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν -Να ζήσουνε! -Να ζήσουνε! -Πάντα άξια η κουμπάρα! -Καλορίζικοι να είστουνε -Συμπέθερε, συμπέθερε, να ζούνε σας -Τα όργανα, παιδία! -Φέρτε τα όργανα! -Ους τη Δευτέρα το πρωί θα χορεύω. Θα χορεύω ένα Τικ, Κότσαρι -Να ζήσουνε! -Να ζούνε! Κι η κουμπάρα, κι η κουμπάρα να ζει! -Αγαπώ έναν κορίτσ’, αγαπώ έναν κορίτσ’, απόψ’ όπου να έν’ θα έρ’ται. Ας σ’ άλλ’ το χωρίον θα έρ’ται, όπου να είναι θα έρ’ται -ΧΧΧ -ΧΧΧ -ΧΧΧ -Όλια τα προξενίας, όλια τα προξενίας εγώ εποίκα ’τα. Όλια τα προξενίας! -Παιδία, παίξτεν! Αγληγορέστεν, παίξτεν! -Χάιτε αγλήγορα, αγλήγορα, παιδία! -Τα όργανα μέρ’ είν’; Για ας εβγών’ν οξ̌ωκά, θα χορεύ’ η νύφε με τοι συμπεθέρες -Ατώρα έχομε ΧΧΧ τρώγομε -ΧΧΧ ομάλι͜α-ομάλι͜α βάλτε -Ατώρα τρώγομε, θα έρχουμες ατώρα. Φέρ’τε δύο καρέκλας ας κάθουμες οξ̌ουκά -Ν’ αηλί που ’κ’ ευρέθεν! Σο ποδάρ’! -ΧΧΧ -ΧΧΧ ♫ -Να ζήσει η νύφη κι ο γαμπρόν! Να ζούνε σαν τα ψηλά τα βουνά! Να ζούνε! Λαλώ, λαλώ και ’κι λαλείς, να κόφκετ’ η λαλία σ’ Ας σον Θεό σ’ να ’βρήκ’ς ατο κι ας σην περηφανεία σ’ -ΧΧΧ Πάντα λες, πάντα γελάς [πουλί μ’] σο πεγάδ’ όντες θα πας Τα παλληκάρα̤ κομπώντς [γιάβρι μ’/πουλί μ’] και χωρίς σειρά γομώντς ΧΧΧ για έλα αδακά σουμά μ’ Εγώ αγαπώ σε κι έρχουμαι κι εσύ παραμερί͜εις με Ντόσιλεγον καρδόπον έ͜εις σίτα̤ γελώ κλαινί͜εις με;
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγλήγορα | γρήγορα | ||
| αγληγορούμε | βιαζόμαστε | ||
| αδακά | εδώ κόντα | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ας σον | απ’ τον | ασό σον (από τον) | |
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| ’βρήκ’ς | (ευρήκ’ς) βρίσκεις | ||
| γιάβρι | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| γομώντς | γεμίζεις | ||
| έ͜εις | έχεις | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| είστουνε | είστε | ||
| έν’ | είναι | ||
| εποίκα | έκανα, έφτιαξα | ποιέω-ῶ | |
| έρ’ται | έρχεται | ||
| έρχουμαι | έρχομαι | ||
| έρχουμες | ερχόμαστε | ||
| ευρέθεν | βρέθηκε | ||
| έχομε | έχουμε | ||
| εχωρούμε | χωράμε | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κάθουμες | καθόμαστε | ||
| καρδόπον | καρδούλα | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλαινί͜εις | κάνεις κάποιον να κλάψει, στενοχωρείς | ||
| κομπώντς | εξαπατάς, ξεγελάς, μτφ. σαγηνεύεις | κομβόω | |
| κοσσάρας | (πληθ.) κότες, (γεν.) κότας, οι κλώσσες (ιδιωμ.Νικόπολης) | ||
| Κότσαρι | ονομασία ποντιακού χορού | ||
| λαλείς | βγάζεις λαλιά, καλείς, αποκαλείς, προσκαλείς, οδηγείς | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| λαλώ | βγάζω λαλιά, καλώ, αποκαλώ, προσκαλώ, οδηγώ | ||
| μέρ’ | (μέρου, επιρρ.) πού, προς ορισμένο μέρος, όποιος | ||
| μερών’ | μερώνει, ξημερώνει | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ντόσιλεγον | τί λογής; | ||
| νύφε | νύφη | ||
| νύφεν | νύφη | ||
| όλια | όλα | ||
| ομάλι͜α | (επιρρ.) ομαλά, ευθεία, πεδιάδες, ίσια | ||
| όντες | όταν | ||
| οξ̌ουκά | έξω | ||
| οξ̌ωκά | έξω | ||
| οσπίτ’ν | σπίτι | hospitium<hospes | |
| ους | ως, μέχρι | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παίξτεν | (προστ.) παίξτε | ||
| παλληκάρα̤ | παλληκάρια | παλληκάριον<πάλληξ, πάλλαξ | |
| παραμερί͜εις | παραμερίζεις | ||
| πεγάδ’ | βρύση | ||
| πίνομε | πίνουμε | ||
| ποδάρ’ | πόδι | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| προξενίας | προξενιά, συνοικέσια | ||
| ρακί | αλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων | rakı/ˁaraḳī | |
| σίτα̤ | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
| σουμά | κοντά | ||
| τοι | τους/τις | ||
| τρώγομε | τρώμε | ||
| φάζ’ | ταΐζω/ει | ||
| φορέστε | (προστ.) ντύστε | ||
| χάιτε | άντε | haydi<hay de (οθωμ.) | |
| χάντς | χάνεις, παύεις να έχεις, διώχνεις | ||
| χορεύ’ | χορεύω/ει | ||
| χορεύομε | χορεύουμε |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγλήγορα | γρήγορα | ||
| αγληγορούμε | βιαζόμαστε | ||
| αδακά | εδώ κόντα | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ας σον | απ’ τον | ασό σον (από τον) | |
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| ’βρήκ’ς | (ευρήκ’ς) βρίσκεις | ||
| γιάβρι | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| γομώντς | γεμίζεις | ||
| έ͜εις | έχεις | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| είστουνε | είστε | ||
| έν’ | είναι | ||
| εποίκα | έκανα, έφτιαξα | ποιέω-ῶ | |
| έρ’ται | έρχεται | ||
| έρχουμαι | έρχομαι | ||
| έρχουμες | ερχόμαστε | ||
| ευρέθεν | βρέθηκε | ||
| έχομε | έχουμε | ||
| εχωρούμε | χωράμε | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κάθουμες | καθόμαστε | ||
| καρδόπον | καρδούλα | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλαινί͜εις | κάνεις κάποιον να κλάψει, στενοχωρείς | ||
| κομπώντς | εξαπατάς, ξεγελάς, μτφ. σαγηνεύεις | κομβόω | |
| κοσσάρας | (πληθ.) κότες, (γεν.) κότας, οι κλώσσες (ιδιωμ.Νικόπολης) | ||
| Κότσαρι | ονομασία ποντιακού χορού | ||
| λαλείς | βγάζεις λαλιά, καλείς, αποκαλείς, προσκαλείς, οδηγείς | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| λαλώ | βγάζω λαλιά, καλώ, αποκαλώ, προσκαλώ, οδηγώ | ||
| μέρ’ | (μέρου, επιρρ.) πού, προς ορισμένο μέρος, όποιος | ||
| μερών’ | μερώνει, ξημερώνει | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ντόσιλεγον | τί λογής; | ||
| νύφε | νύφη | ||
| νύφεν | νύφη | ||
| όλια | όλα | ||
| ομάλι͜α | (επιρρ.) ομαλά, ευθεία, πεδιάδες, ίσια | ||
| όντες | όταν | ||
| οξ̌ουκά | έξω | ||
| οξ̌ωκά | έξω | ||
| οσπίτ’ν | σπίτι | hospitium<hospes | |
| ους | ως, μέχρι | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παίξτεν | (προστ.) παίξτε | ||
| παλληκάρα̤ | παλληκάρια | παλληκάριον<πάλληξ, πάλλαξ | |
| παραμερί͜εις | παραμερίζεις | ||
| πεγάδ’ | βρύση | ||
| πίνομε | πίνουμε | ||
| ποδάρ’ | πόδι | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| προξενίας | προξενιά, συνοικέσια | ||
| ρακί | αλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων | rakı/ˁaraḳī | |
| σίτα̤ | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
| σουμά | κοντά | ||
| τοι | τους/τις | ||
| τρώγομε | τρώμε | ||
| φάζ’ | ταΐζω/ει | ||
| φορέστε | (προστ.) ντύστε | ||
| χάιτε | άντε | haydi<hay de (οθωμ.) | |
| χάντς | χάνεις, παύεις να έχεις, διώχνεις | ||
| χορεύ’ | χορεύω/ει | ||
| χορεύομε | χορεύουμε |
