| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
Το κάδρο σ’ -ις- απάν’ σο στόλ’ πουλόπο μ’, ετοζώθεν Επέρα να σπογγίζ’ ατο κι η γούλα μ’ εγομώθεν Το κάδρο σ’ ετονάτεψα απάν’ και σο τουβάρι Κλαίω και αραεύω σε εγώ/τ’ εσόν το παλληκάρι Απόψ’, πουλί μ’, πα εμέρωσα με τη φωτογραφία σ’ Να ’φτάγ’ ατο να/και καλατσ̌εύ’ ν’ ακούω τη λαλία σ’ ♫ Η κόρ’ εδώκεν το νερόν απάν’ καικά σ’ αμπέλια ’ποίκεν σταφύλι͜α κόκκινα/νόστιμα γλυκέα κι άμον μέλι͜α Ανασακιάζομε, ανασακιάζομε Έρχουμες επεκεί αδά κι ανασακιάζομε Εμείς τον εαυτόν εμουν καν’νάν ’κι φάζομε Έκοψα κι εγλαθίασα σην παξ̌έ σ’ το νερόν -ι Τα μήλα σ’ ένταν κόκκινα, εποίκα μερτικόν -ι Αρ’ μα την Παναΐαν! [Ψ̌η μ’] Λέγω την αληθείαν «Τσ̌αχπούν’» εξέγκαν τ’ όνομα μ’ άι! σην Καλαμαρίαν «Τσ̌αχπούν’» εξέγκαν τ’ όνομα μ’ σ’ εσόν τη γειτονίαν Αφκά σο σπαλερόπο σου αρ’ έ͜εις δύο βοτρύδι͜α Μεσανυχτί’ θα κλέφτω σε, πουλόπο μ’, ση σκοτίαν Αρ’ μα την Παναΐαν! [Ψ̌η μ’] Λέγω την αληθείαν «Τσ̌αχπούν’» εξέγκαν τ’ όνομα μ’ άι! σην Καλαμαρίαν «Τσ̌αχπούν’» εξέγκαν τ’ όνομα μ’ σ’ εσόν τη γειτονίαν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| ανασακιάζομε | ανακινούμε, τινάζουμε τα σακιά για να χωρέσουν περισσότερα πράγματα | ανά+σακίζω | |
| απάν’ | πάνω | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αραεύω | ψάχνω, αναζητώ, γυρεύω | aramak | |
| αφκά | κάτω | ||
| βοτρύδι͜α | τσαμπιά | ||
| γλυκέα | (επιρρ.) γλυκά | ||
| γούλα | λαιμός | gula | |
| έ͜εις | έχεις | ||
| εγλαθίασα | έξυσα, έσκαψα, έκανα κάτι κοίλο, συνεκδ. καθάρισα αυλάκι (για την ομαλή ροή του ύδατος) | γλάφω | |
| εγομώθεν | γέμισε | ||
| εδώκεν | έδωσε | ||
| εμέρωσα | ξημερώθηκα | ||
| εμουν | μας | ||
| ένταν | έγιναν | ||
| εξέγκαν | έβγαλαν | ||
| επεκεί | από εκεί, από τότε, ύστερα, κατόπιν | ||
| επέρα | πήρα | ||
| εποίκα | έκανα, έφτιαξα | ποιέω-ῶ | |
| έρχουμες | ερχόμαστε | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ετοζώθεν | σκονίστηκε | toz | |
| ετονάτεψα | διακόσμησα, στόλισα, (για τραπέζι) έστρωσα μεγαλοπρεπώς (προστ.), καλλώπισα | donatmak | |
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| καλατσ̌εύ’ | μιλάω/ει, συνομιλώ/ει, συζητώ/άει | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| καν’νάν | κανέναν | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλέφτω | κλέβω | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| μεσανυχτί’ | την ώρα του μεσονυχτίου | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παξ̌έ | κήπος, περιβόλι | bahçe/bāġçe | |
| ’ποίκεν | (εποίκεν) έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| σκοτίαν | σκοτάδι | ||
| σπαλερόπο | μέρος γυναικείας ενδυμασίας αυτοτελές που χρησιμεύει ως κάλυμμα του στήθους | spalliera | |
| σπογγίζ’ | σκουπίζω/ει | ||
| στόλ’ | τραπέζι | стол | |
| τσ̌αχπούν’ | τσαχπίνη, μπερμπάντη | çapkın | |
| φάζομε | ταΐζουμε | ||
| ’φτάγ’ | (ευτάγω) κάνω, φτιάχνω | εὐθειάζω | |
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| ανασακιάζομε | ανακινούμε, τινάζουμε τα σακιά για να χωρέσουν περισσότερα πράγματα | ανά+σακίζω | |
| απάν’ | πάνω | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αραεύω | ψάχνω, αναζητώ, γυρεύω | aramak | |
| αφκά | κάτω | ||
| βοτρύδι͜α | τσαμπιά | ||
| γλυκέα | (επιρρ.) γλυκά | ||
| γούλα | λαιμός | gula | |
| έ͜εις | έχεις | ||
| εγλαθίασα | έξυσα, έσκαψα, έκανα κάτι κοίλο, συνεκδ. καθάρισα αυλάκι (για την ομαλή ροή του ύδατος) | γλάφω | |
| εγομώθεν | γέμισε | ||
| εδώκεν | έδωσε | ||
| εμέρωσα | ξημερώθηκα | ||
| εμουν | μας | ||
| ένταν | έγιναν | ||
| εξέγκαν | έβγαλαν | ||
| επεκεί | από εκεί, από τότε, ύστερα, κατόπιν | ||
| επέρα | πήρα | ||
| εποίκα | έκανα, έφτιαξα | ποιέω-ῶ | |
| έρχουμες | ερχόμαστε | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ετοζώθεν | σκονίστηκε | toz | |
| ετονάτεψα | διακόσμησα, στόλισα, (για τραπέζι) έστρωσα μεγαλοπρεπώς (προστ.), καλλώπισα | donatmak | |
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| καλατσ̌εύ’ | μιλάω/ει, συνομιλώ/ει, συζητώ/άει | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| καν’νάν | κανέναν | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλέφτω | κλέβω | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| μεσανυχτί’ | την ώρα του μεσονυχτίου | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παξ̌έ | κήπος, περιβόλι | bahçe/bāġçe | |
| ’ποίκεν | (εποίκεν) έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| σκοτίαν | σκοτάδι | ||
| σπαλερόπο | μέρος γυναικείας ενδυμασίας αυτοτελές που χρησιμεύει ως κάλυμμα του στήθους | spalliera | |
| σπογγίζ’ | σκουπίζω/ει | ||
| στόλ’ | τραπέζι | стол | |
| τσ̌αχπούν’ | τσαχπίνη, μπερμπάντη | çapkın | |
| φάζομε | ταΐζουμε | ||
| ’φτάγ’ | (ευτάγω) κάνω, φτιάχνω | εὐθειάζω | |
| ψ̌η | ψυχή |
