Η τρυγόνα μ’ σο ραχίν

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Γιάννης Φλωρινιώτης, Σουσάνα Αποστολίδου, Τάκης Ιωαννίδης

Η τρυγόνα μ’ σο ραχ̌ίν
έφαεν και την βρεχ̌ήν
[Ωχ! ν’ αηλί εμέν!]
Κι έτρεξα εγώ με την ψ̌ην
σ’ ατεινές την απαντήν
[Ντό να ’ίνουμαι;]

Σουμά σ’ ατέν επήγα,
τα ξύλα τ’ς έτον λίγα
[Ωχ! ν’ αηλί εμέν!]
Ατέν σίτα̤ ετυλίγα,
σο σ̌ελέκ’ ’τσαρμουλίγα
[Ντό να ’ίνουμαι;]

Ετσαρμούλτσα το τέκι μ’!
Θέκον κα’ το σ̌ελέκι σ’
[Ωχ! ν’ αηλί εμέν!]
Πουλί μ’, με το στουράκι σ’
για τάραξον το τζ̌άκι σ’
[Ντό να ’ίνουμαι;]

Εκάτσαμ’ σο τζ̌άχ’ καικά
’συρα και ξύλα έγκα
[Ωχ! ν’ αηλί εμέν!]
Και άντζ̌αχ εχουλέθαμ’,
έπεσαμ’ κι εκοιμέθαμ’
[Ωχ! νασάν εμέν!]

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αηλί	αλίμονο	ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός)
άντζ̌αχ	μόλις που, μετά βίας, τότε μόνο	ancak
απαντήν	συνάντηση, αντάμωση
ατεινές	αυτηνής
ατέν	αυτήν
βρεχ̌ήν	βροχή
έγκα	έφερα
εκάτσαμ’	καθίσαμε
εκοιμέθαμ’	κοιμηθήκαμε
έτον	ήταν
ετσαρμούλτσα	γρατζούνισα
ετυλίγα	τυλίχθηκα
έφαεν	έφαγε
εχουλέθαμ’	ζεσταθήκαμε
θέκον	(προστ.) θέσε, τοποθέτησε, βάλε
’ίνουμαι	γίνομαι
κα’	κάτω
καικά	προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά
ν’ αηλί	αλίμονο	μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός
νασάν	χαρά σε
ραχ̌ίν	βουνό, ράχη
σ̌ελέκ’	φορτίο ξύλων ή χόρτων που φέρεται στη ράχη ανθρώπου	şelek<շալակ (shalag)=πλάτη, ράχη, μτφ. φορτίο
σ̌ελέκι	φορτίο ξύλων ή χόρτων που φέρεται στη ράχη ανθρώπου	şelek<շալակ (shalag)=πλάτη, ράχη, μτφ. φορτίο
σίτα̤	καθώς, ενώ	σόταν<εις όταν
σουμά	κοντά
στουράκι	μακρύ ξύλινο ραβδί
’συρα	έσυρα, τράβηξα, έριξα
τάραξον	(προστ.) ανάμιξε, ανακάτεψε, μπλέξε
τζ̌άχ’	τζάκι	ocak
τρυγόνα	το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας
’τσαρμουλίγα	γρατζουνίστηκα
ψ̌ην	ψυχή