.
.
Άπλωσον, Θεέ μ’, το χ̌έρι σ’

Η μάνα κι ο πατέρας/Η άνοιξη

Η μάνα κι ο πατέρας/Η άνοιξη
fullscreen
Η μάνα και ο πατέρας
είναι γη και ουρανόν
Είν’ ο ήλι͜ον και ο φέγγον
και τη παρχαρί’ νερόν

Ατείν’ φέρ’νε σε σο κόσμον
και σο γιάνι σ’ αγρυπνούν
και σον καθαέναν πόνο σ’
απ’ εσέν πολλά πονούν

Χωρίς τα ρίζας σο δεντρόν
ξεραίν’νταν τα κλαδία
Χωρίς την μάναν και τον κύρ’
’κι γίν’νταν τα παιδία
Χωρίς την μάναν και τον κύρ’
κανείς, πουλί μ’, ’κ’ ελέπ’ χαΐρ’,
χαράν ’κ’ ελέπ’ καμίαν

Νύχταν-ημέραν δουλεύ’νε
ό,τι θέλτς να δίν’νε σε
και γερούνε και ασπρύν’νε
άνθρωπος να γίνεσαι

Η μάνα όλιον την ημέραν
σιδερών’, πλύν’ και μαειρεύ’
κι ο πατέρας ση δουλείαν
με τα ιδρώματα τ’ παλεύ’

Χωρίς τα ρίζας σο δεντρόν
ξεραίν’νταν τα κλαδία
Χωρίς την μάναν και τον κύρ’
’κι γίν’νταν τα παιδία
Χωρίς την μάναν και τον κύρ’
κανείς, πουλί μ’, ’κ’ ελέπ’ χαΐρ’,
χαράν ’κ’ ελέπ’ καμίαν

Τη μάνα σ’ και τον πατέρα σ’
να τιμάς και ν’ αγαπάς
Όταν θα γερούν και ρούζ’νε
πρέπ’ το χρέος ι-σ’ να ευτάς

Και σα υστερνά τα ώρας
πριν να φεύ’νε ας ση ζωήν
έπαρ’ φυλαχτόν και βάλε
τη γονέον την ευχ̌ήν

Χωρίς τα ρίζας σο δεντρόν
ξεραίν’νταν τα κλαδία
Χωρίς την μάναν και τον κύρ’
’κι γίν’νταν τα παιδία
Χωρίς την μάναν και τον κύρ’
κανείς, πουλί μ’, ’κ’ ελέπ’ χαΐρ’,
χαράν ’κ’ ελέπ’ καμίαν

♫

Έρ’ται ένας καιρός,
’κ’ επορείς να κοιμάσαι
’Γνεφί͜εις και τα πουλόπα
πρωί-πρωί αφουκράσαι

Σ’ οσπίτι σ’ χ̌ελιδόνι͜α,
φωλέας σα μπαλκόνι͜α
Παντού κέσ’ τραγωδίας
και αηδονί’ λαλίας

Η άνοιξη, η άνοιξη,
νύφε στεφανωμέντσα
άμον δεκαεξάχρονον
κορτσόπον στολισμέντσα

Έρ’ται ένας καιρός
που όλια πρασινίζ’νε
Ραχ̌ία και κοιλάδι͜α
και λουλουδόπα ανθίζ’νε

Τα ημέρας τρανύν’νε,
τα παραθύρι͜α ανοίγ̆’νε
Παντού κέσ’ ευωδίας,
παντού χαράς λαλίας

Η άνοιξη, η άνοιξη,
νύφε στεφανωμέντσα
άμον δεκαεξάχρονον
κορτσόπον στολισμέντσα

Έρ’ται ένας καιρός
κι όλια ση γην αλλάζ’νε
Ο ήλιον τον κόσμον χουλέν’
κι όλια τριγύρ’ φωτάζ’νε

Τρανύν’νε τα χορτάρι͜α,
σ̌κεπάζ’νε τα λιθάρι͜α
Σα φύλλα, σα κλαδόπα,
πλεθύν’νε τα πουλόπα

Η άνοιξη, η άνοιξη,
νύφε στεφανωμέντσα
άμον δεκαεξάχρονον
κορτσόπον στολισμέντσα
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αηδονί’αηδονιού
αλλάζ’νεαλλάζουν
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
ανθίζ’νεανθίζουν
ανοίγ̆’νεανοίγουν
ασπρύν’νεασπρίζουν
ατείν’αυτοί
αφουκράσαιαφουγκράζεσαι
γερούνγερνάνε
γερούνεγερνάνε
γιάνιπλάι, πλευρό yan
γίν’ντανγίνονται
’γνεφί͜ειςξυπνάς
γονέονγονιός
δίν’νεδίνουν
δουλείανδουλειά
δουλεύ’νεδουλεύουν
είν’(για πληθ.) είναι
ελέπ’βλέπει/βλέπω
έπαρ’(προστ.) πάρε
επορείςμπορείς
έρ’ταιέρχεται
ευτάςκάνεις, φτιάχνεις εὐθειάζω
ευωδίαςευωδίες
θέλτςθέλεις
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καθαένανκαθένα
καμίανποτέ
κέσ’προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κλαδόπακλαδάκια
κορτσόπονκοριτσάκι
κύρ’πατέρα
λαλίαςλαλιές, φωνές, (γεν. ενικού) φωνής
λιθάρι͜αλιθάρια, πέτρες
λουλουδόπαλουλουδάκια
μαειρεύ’μαγειρεύει
νύφενύφη
ξεραίν’ντανξεραίνονται
όλιαόλα
όλιονόλο, ολόκληρο
οσπίτισπίτι hospitium<hospes
παιδίαπαιδιά
παρχαρί’θερινού βοσκότοπου (παρχαριού)
πλεθύν’νεπληθαίνουν, αυξάνονται
πλύν’πλένω/ει
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
πουλόπαπουλάκια
πρασινίζ’νεπρασινίζουν
πρέπ’ταιριάζει/ω
ραχ̌ίαράχες, βουνά
ρίζας(γεν. ενικού) ρίζας, (ον./αιτ. πληθ.) ρίζες
ρούζ’νεπέφτουν
σιδερών’σιδερώνω/ει
σ̌κεπάζ’νεσκεπάζουν
στεφανωμέντσαστεφανωμένη
στολισμέντσαστολισμένη
τραγωδίαςτραγούδια
τρανύν’νεμεγαλώνουν, αναθρέφουν τρανόω-ῶ
υστερνάκατοπινά, τελευταία
φέγγονφεγγάρι
φέρ’νεφέρνουν
φεύ’νεφεύγουν
φωλέας(ονομ.πληθ.) φωλιές, (γεν. ενικού) φωλιάς
φωτάζ’νεφωτίζουν, λάμπουν
χαΐρ’προκοπή, καλή τύχη, ευημερία hayır/ḫayr
χουλέν’ζεσταίνει, θερμαίνει
ώραςώρες
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
αηδονί’αηδονιού
αλλάζ’νεαλλάζουν
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
ανθίζ’νεανθίζουν
ανοίγ̆’νεανοίγουν
ασπρύν’νεασπρίζουν
ατείν’αυτοί
αφουκράσαιαφουγκράζεσαι
γερούνγερνάνε
γερούνεγερνάνε
γιάνιπλάι, πλευρό yan
γίν’ντανγίνονται
’γνεφί͜ειςξυπνάς
γονέονγονιός
δίν’νεδίνουν
δουλείανδουλειά
δουλεύ’νεδουλεύουν
είν’(για πληθ.) είναι
ελέπ’βλέπει/βλέπω
έπαρ’(προστ.) πάρε
επορείςμπορείς
έρ’ταιέρχεται
ευτάςκάνεις, φτιάχνεις εὐθειάζω
ευωδίαςευωδίες
θέλτςθέλεις
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καθαένανκαθένα
καμίανποτέ
κέσ’προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κλαδόπακλαδάκια
κορτσόπονκοριτσάκι
κύρ’πατέρα
λαλίαςλαλιές, φωνές, (γεν. ενικού) φωνής
λιθάρι͜αλιθάρια, πέτρες
λουλουδόπαλουλουδάκια
μαειρεύ’μαγειρεύει
νύφενύφη
ξεραίν’ντανξεραίνονται
όλιαόλα
όλιονόλο, ολόκληρο
οσπίτισπίτι hospitium<hospes
παιδίαπαιδιά
παρχαρί’θερινού βοσκότοπου (παρχαριού)
πλεθύν’νεπληθαίνουν, αυξάνονται
πλύν’πλένω/ει
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
πουλόπαπουλάκια
πρασινίζ’νεπρασινίζουν
πρέπ’ταιριάζει/ω
ραχ̌ίαράχες, βουνά
ρίζας(γεν. ενικού) ρίζας, (ον./αιτ. πληθ.) ρίζες
ρούζ’νεπέφτουν
σιδερών’σιδερώνω/ει
σ̌κεπάζ’νεσκεπάζουν
στεφανωμέντσαστεφανωμένη
στολισμέντσαστολισμένη
τραγωδίαςτραγούδια
τρανύν’νεμεγαλώνουν, αναθρέφουν τρανόω-ῶ
υστερνάκατοπινά, τελευταία
φέγγονφεγγάρι
φέρ’νεφέρνουν
φεύ’νεφεύγουν
φωλέας(ονομ.πληθ.) φωλιές, (γεν. ενικού) φωλιάς
φωτάζ’νεφωτίζουν, λάμπουν
χαΐρ’προκοπή, καλή τύχη, ευημερία hayır/ḫayr
χουλέν’ζεσταίνει, θερμαίνει
ώραςώρες
Η μάνα κι ο πατέρας/Η άνοιξη

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr

Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της IpHost