Ποντιακός Στίχος

Προβολή Τραγουδιού

Κατεβάστε τους στίχους σε PDF

Το χωρίο μ’ νουνίζω

Romeika (Pontic Greek)Romeika (Pontic Greek)

Στιχουργοί: Vahit Tursun

Συνθέτες: Apolas Lermi

Καλλιτέχνες: Apolas Lermi, Vahit Tursun, Αφήγηση/Απαγγελία/Ψαλμός


Εκάμωσα τ’ ομμάτι͜α μ’ κ̌αι το χωρίο μ’ νουνίζω.

Αχά! Όλ’ επάν’ σην κορφή, φανερούνταν όμον κουκούλια. Στρωμένα όμον το χαλί, πολλά όμορφα τα παρχάρι͜α! Αχά! Ελέπω στέκω, ’ναμεσά σα ραχ̌ία πολλά κ̌οιλάδι͜α.

Έκλεισα τ’ ομμάτι͜α μ’ κ̌αι το χωρίο μ’ ελέπω...ακούω, νοΐζω.

Τ’ ορμία πολλά, απ’ επάν’ ας σα ραχ̌ία κατηβαίνουν όμον τσάμι͜α. Να! Έχουν σ̌ούρκουλας, καταρράχτες, λιμνόπα τα ποτάμι͜α. Γομάτο με χλωρά δέντρα τ’ όρος, αλάτι͜α, τεζία, σπεντάμι͜α. Αχά! Φανερούνταν κ̌αι τα κάστανα, τα κλεθρία, τα δρύδι͜α.

Εκάμωσα τ’ ομμάτι͜α μ’ κ̌αι το χωρίο μ’ ελέπω...ακούω, νοΐζω.

Έκατσα κα’ σ’ έναν κ̌αικά, οπίσ’ ι-μ’ τα καφούλι͜α. Κάτω στρωμένα τα φύλλα, τρυφερά όμον στρώμα. Ούλος ο τόπος χορτάρι͜α, χολχόνι͜α, ουκ̌’ ελεπισκάται χώμα. Αδά ό,τι θέλεις ευρίσκεις, ούλα κοντά, ούλα σιμά.
 
Έκλεισα τ’ ομμάτι͜α μ’ κ̌αι το χωρίο μ’ ελέπω...ακούω, νοΐζω.

Να! Ας σα μακρά έρ’ται η λαλία. Το ποτάμι χ̌ι͜οχ̌ι͜ονίζει.  Αχά! Ακούεται κ̌αι τ’ ορμί πα, σατί τρέχ̌’ τραγουδεί. Ο άνεμος κουνίζ’ τα κλαδία, κουνίζ’ τα φύλλα. Λες κι ούλος ο τόπος, για τ’ εσέν ψιλοσ̌ουρίζει.
 
Εκάμωσα τ’ ομμάτι͜α μ’ κ̌αι το χωρίο μ’ ελέπω...ακούω, νοΐζω.

Ντό όμορφα τσιρίζουν τα πουλίκας! Λαλεί ο κούκος. Θαρρώ σον ουρανό γυροκλώσ̌κεται ο τρανός αητός. Κάτω τα κοσσάρας κακανίζουν, λαλεί ο πετεινός. Κράζ’ η κορώνα, μι͜άζ’ η κάτα, υλάζ’ ο σ̌κύλος.
 
Έκλεισα τ’ ομμάτι͜α μ’ κ̌αι το χωρίο μ’ ελέπω...ακούω, νοΐζω.

Ολόερα μ’ τσιφίνι͜α, κομάρι͜α, γομάτο τσ̌ιτσ̌έκα̤. Αν θέλεις έπαρ’ φά’, στύπικας, δίρκαπας, ζεβίρι͜α. Φά’ κ̌αι μάμικας μήλα, χαμοκ̌έρασα. Φά’ όμνοστα μόρι͜α, Αλεξανδρί’ κουκούτσ̌ι͜α, οξοκούκουτσ̌α. Φά’ κ̌αι μασούρι͜α.
 
Έκαμωσα τ’ ομμάτι͜α μ’ κ̌αι το χωρίο μ’ ελέπω...ακούω, νοΐζω.
 
Αχά! Θαρρώ έναν πατσή ανηβαίν’, στέκ̌’ τα σκαλοπάτια. Επαλαλώθαν τ’ αγουροπαίδι͜α, γελούν κ̌αι σούρουν λόγια. Εκ̌είνε πα βοΐζ’, ανασκάφτ’, υβρίζ’... ου στέκ̌’ κ̌αι ατέ. Ασ’ τι λέγουν εγροικώ, μούστας τα βυζία, όμορφα μερία, ίσα καλάμι͜α.
 
Έκλεισα τ’ ομμάτι͜α μ’ κ̌αι το χωρίο μ’ ελέπω...ακούω, νοΐζω.

Ε! Όκ̌ενα μ’, ε! φουκαράαινα μάνα μ’. Ε! αγάπη μ’, ε! ψ̌η μ’, ε! χώμα μ’, ε! γαίμα μ’! Όντα είμαι σην εγκάλια σ’,  εξέρεις, άλλο ου φοβούμαι καϊνέναν! Κ̌αι τότε ομορφότερος ’ίνεται ο ντουνιάς, ομνοστότερη η ζωή. Κ̌αι ν’ εξέρ’νες, ε! οροσπίκα μ’, ε! δανίστρα μ’, εσένα αγαπώ... Άλλο τίναν;
 
Έκαμωσα τ’ ομμάτι͜α μ’ κ̌αι σην ψ̌η μ’, σο πετσί μ’, το χωρίο μ’ ελέπω.

Την Όκ̌ενα μ’ ελέπω, ακούω, νοΐζω...
Γλωσσάρι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αγουροπαίδι͜ανεαρά αγόρια
αδάεδώ
αλάτι͜αέλατα
ανασκάφτ’βρίζει
ανηβαίν’ανεβαίνει
ασ’από
ατέαυτή
γαίμααίμα
γομάτογεμάτο
γυροκλώσ̌κεταικλωθογυρίζει
δίρκαπαςμύρτιλα
εγκάλιααγκαλιά
εγροικώκαταλαβαίνω
εκάμωσαέκλεισα/σφάλισα τα μάτια μου
ελεπισκάταιβλέπεται, φαίνεται
ελέπωβλέπω
εξέρ’νεςήξερες, γνώριζες
επαλαλώθαντρελάθηκαν
επάν’πάνω
έπαρ’(προστ.) πάρε
έρ’ταιέρχεται
ευρίσκειςβρίσκεις
’ίνεταιγίνεται
κα’κάτω
καϊνένανκανέναν
κακανίζουνκακαρίζουν
κάταγάτα
καφούλι͜αθάμνοι κατάφυλλον<καταφύλλιον<κατ’φούλλιν
κλεθρίαΆλνος ο κολλώδης, γνωστό με τις ονομασίες κλήθρα ή σκλήθρα
κομάρι͜α(Hododendron ponticum) αειθαλή δέντρa που φυτρώνουν στα βουνά της Βόρειας Ανατολίας, έχουν ύψος 3-5 μέτρα με μεγάλα μωβ άνθη
κορώνα(ή κορόνα) κουρούνα, μτφ. προσφώνηση γυναίκας (για γυναίκα που χήρεψε), μτφ. καημένη κορώνη
κοσσάρας(πληθ.) κότες, (γεν.) κότας, οι κλώσσες (ιδιωμ.Νικόπολης)
κουκούτσ̌ι͜ακουκούτσια, σβώλοι, πολύ μικρές ποσότητες cucuzza
κουνίζ’κουνάει
λαλείβγάζει λαλιά, καλεί, αποκαλεί, προσκαλεί, οδηγεί
λαλίαλαλιά, φωνή
μακρά(επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα
μερίαμηροί
μι͜άζ’νιαουρίζει
μόρι͜αβατόμουρα μόρον
μούστας(τη) γροθιάς, (τα) γροθιές muşta/muşte
νοΐζωαντιλαμβάνομαι, καταλαβαίνω, αισθάνομαι
νουνίζωσκέφτομαι
ντουνιάςκόσμος dünya/dunyā
όλ’όλοι/α
ολόεραολόγυρα
ομμάτι͜αμάτια
όμνοστανόστιμα
ομνοστότερηνοστιμότερη
όμονσαν, όπως
όνταόταν
οξοκούκουτσ̌ακουκούτσια οξιάς
οπίσ’πίσω
ορμίρυάκι, ρεματιά
ορμίαρυάκια, ρεματιές
ουδεν ουκί<οὐχί
ουκ̌’(ιδιωμ. Όφη) δεν ουκί<οὐχί
ούλαόλα
ούλοςόλος
παπάλι, επίσης, ακόμα
παρχάρι͜αορεινοί τόποι θερινής βοσκής
πατσήαδελφή, κόρη (ως προσφώνηση γυναίκας γενικά) bacı
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
πουλίκαςπουλιά
ραχ̌ίαράχες, βουνά
σούρουνσύρουν, τραβούν, ρίχνουν
σπεντάμι͜ασφένδαμοι σφένδαμνος
τεζίαδασόπευκα (pinus sylvestris)
τίνανποιον/α
τρέχ̌’τρέχει
τσάμι͜απλεξούδα
τσιφίνι͜ααζαλέες ποντικές (επιστημ.ονομ. Rhododendron luteum) ճփնի (čpʿni)
υβρίζ’βρίζει
υλάζ’γαβγίζει ὑλάω
φά’(προστ.) φάε
φανερούντανφανερώνονται, φαίνονται
φοβούμαιφοβάμαι
φουκαράαιναφουκαριάρα, φτωχή fukara/fuḳarā
χολχόνι͜αχόρτα του δάσους
ψ̌ηψυχή
ψιλοσ̌ουρίζειψιλοσφυρίζει

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Τραγούδια: 9665 | Albums/Singles: 1749 | Συντελεστές: 2000 | Λήμματα: 15822
Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr