Προβολή Τραγουδιού
Τικ διπλό |

Στιχουργοί: Παραδοσιακό, Χρύσανθος Θεοδωρίδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό, Χρύσανθος Θεοδωρίδης
Καλλιτέχνες: Γιώργος Απαζίδης, Ισαάκ Τηλικίδης
Ξενιτεία, το φαρμάκι σ’ πολλοί πίν’ ατο Σην καρδίαν με ποτήρι ατείν’ ’κχ̌ύν’ν’ ατο Πάνε με αροθυμίαν για να κλωσκούνταν σοι γαρήδες, σα μωρά τουν οπίσ’ νά ’ρχουνταν Άλλ’ ευτάνε πέντε χρόνια κι άλλ’ ευτάνε εφτά Πολεμούν να καζανεύ’νε και πολλά λεφτά Άλλος τσακών’ το ποδάρ’ν ατ’ κι άλλος κόφτ’ το χ̌έρ’ Για όλτς έν’ η ξενιτεία δίκοπον μαχ̌αίρ’ «Μάνα, πού έν’ ο πατέρα μ’, κουίζ’ το παιδίν», η καρή μ’ γράφτ’ με σο γράμμαν, έχ̌’ κι εβγαίν’ η ψ̌η Θέλτς να κλώσ̌κεσαι σ’ οσπίτι σ’ κι αμὰν πουσ̌μανεύ’ς Θέλτς εννέα-δέκα χρόνια κι άλλα να μαζεύ’ς Ξενιτέα μ’, τα ποδάρι͜α σ’ πολλά βάρυναν ’Κ’ εγνωρί͜εις και τα παιδία σ’, πολλά ετράνυναν Η καρή σ’ μαραζωμέντσα εγέντον ημ’σόν ψ̌ην Για τ’ ατέν ζωή ’κ’ επέμ’νεν, θα εμπαίν’ ση γην ♫ Έμορφον που θα φιλεί, πάντα θα παρακαλεί Άσ̌κεμον που θα φιλεί τα γαϊδίρι͜α πα λαλεί Συ επλάστες για τ’ εμέν, σιμά μ’ πρέπ’ να φέρω σε Τ’ ακίλι μ’ θα χάν’ ατο εσέν αν ’κι παίρω σε Είνας θεία, είνας θεία έχ̌’ έμορφον κορτσόπον Φορίζ’ κι αναλλάζ’ α̤το και καίει τ’ εμόν το ψ̌όπον
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
ακίλι | μυαλό | akıl/ʿaḳl | |
αμὰν | αμέσως, ευθύς, μονομιάς | hemen/hemān | |
αναλλάζ’ | φοράει τα καλά/γιορτινά ρούχα | ||
αροθυμίαν | νοσταλγία | ||
άσ̌κεμον | άσχημο, κακότροπο | ||
ατείν’ | αυτοί | ||
ατέν | αυτήν | ||
γαρήδες | γυναίκες | karı | |
γράφτ’ | γράφω/ει | ||
εβγαίν’ | βγαίνει | ||
εγέντον | έγινε | ||
εγνωρί͜εις | γνωρίζεις | ||
είνας | ένας/μία | ||
εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
έμορφον | όμορφο | ||
εμπαίν’ | μπαίνει | ||
έν’ | είναι | ||
επέμ’νεν | απόμεινε | ||
επλάστες | πλάστηκες, δημιουργήθηκες, εμφανίστηκες | ||
ετράνυναν | μεγάλωσαν, αναθρεύτηκαν | τρανόω-ῶ | |
ευτάνε | κάνουν, φτιάχνουν | εὐθειάζω | |
έχ̌’ | έχει | ||
έχ̌’ κι εβγαίν’ | πάει να βγει | ||
ημ’σόν | μισό/η | ||
θέλτς | θέλεις | ||
’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
καζανεύ’νε | κερδίζουν, αποκτούν πλούτο | kazanmak | |
καρή | γυναίκα, σύζυγος | karı | |
’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
κλώσ̌κεσαι | γυρίζεις, επιστρέφεις | ||
κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
κουίζ’ | φωνάζω/ει, λαλώ/εί, καλώ/εί κπ ονομαστικά | ||
κόφτ’ | κόβει | ||
’κχ̌ύν’ν’ | εκχύνουν, χύνουν, εκβάλλουν | εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω | |
λαλεί | βγάζει λαλιά, καλεί, αποκαλεί, προσκαλεί, οδηγεί | ||
μαραζωμέντσα | μαραζωμένη | ||
μαχ̌αίρ’ | μαχαίρι | ||
ξενιτέα | ξενιτεμένου, (κλητ.) ξενιτεμένε! | ||
όλτς | όλους | ||
οπίσ’ | πίσω | ||
οσπίτι | σπίτι | hospitium<hospes | |
πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
παιδία | παιδιά | ||
παίρω | παίρνω | ||
πίν’ | πίνω/ει | ||
ποδάρι͜α | πόδια | ||
ποδάρ’ν | πόδι | ||
πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
πουσ̌μανεύ’ς | μετανιώνεις | pişman olmak<paşmān | |
πρέπ’ | ταιριάζει/ω | ||
’ρχουνταν | (έρχουνταν) έρχονται | ||
σοι | στους/στις, τους/τις | ||
τουν | τους | ||
τσακών’ | σπάω/ει | ||
φορίζ’ | φοράει κτ σε κπ, ντύνει | ||
χ̌έρ’ | χέρι | ||
χάν’ | χάνει, παύει να έχει, διώχνει | ||
ψ̌η | ψυχή | ||
ψ̌ην | ψυχή | ||
ψ̌όπον | ψυχούλα |