.
.
Δεκαεννέα Καλομηνά

Εξορίες

Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Εξορίες
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
fullscreen
Αδέρφι͜α, σ’κωθέστεν σο ποδάρ’!
Επάρ’τε τα μωρά σα εγκάλι͜ας και φυέστεν
Ο Τούρκον εσούμωσεν!
Αφήστε τον βίον, τα ψ̌ήα σουν γλυτώστεν!

♫

Ασ’ ούλια τ’ υστερνόν έτον
ντ’ εντώκαν τα καμπάνας
[εντώκαν τα καμπάνας, α!]
Κανείς ’κ’ επρόφτασεν να φεύ’,
εσάρεψαν τ’ ασκέρι͜α
[εσάρεψαν τ’ ασκέρι͜α, α!]
Κανείς ’κι λέει ατ’ς-ε που πάν’, 
σύρ’ν ατ’ς-ε σα εξορίας
[σύρ’ν ατ’ς-ε σα εξορίας, α!]
Μέραν και νύχταν πορπατούν
σα κρύα και σα χ̌ι͜όνι͜α
[σα κρύα και σα χ̌ι͜όνι͜α, α!]

♫

Πορπατέστεν, άκλερα ψ̌ήα!
Άκλερα ποδάρι͜α, πορπατέστεν!
Αγνέστικα απέσ’ σα κρύα
χ̌ι͜όνι͜α και πάγον φατέστεν

♫

Όλια μαύρα κι ολήμαυρα
το χ̌ι͜όν’ μανάχον άσπρον
[το χ̌ι͜όν’ μανάχον άσπρον, α!]
Τα πόδας έχ̌’ κι επάγ̆ωσαν,
κανείς οπίσ’ ’κ’ ετέρ’νεν
[κανείς οπίσ’ ’κ’ ετέρ’νεν, α!]
Σον άνεμον εσ̌ύριζαν
τα βαρυκαμτσικέας
[τα βαρυκαμτσικέας, α!]
Και τα μωρά εκόχιζαν
άρρωστα απέσ’ σον κρύον
[άρρωστα απέσ’ σον κρύον, α!]

♫

Αρρωσταίν’νε μωρά κι αποθάν’νε
Αποθάν’νε και θάφκουν σο χ̌ι͜όν’
Πορπατούν και ’κι ξέρ’νε πού πάνε
Ούτ’ εξέρ’νε κανείς αν γλυτών’

♫

Ολίγοι έσαν π’ εγλύτωσαν
κι ατείν’ πα ημ’σά ψ̌ήα
[κι ατείν’ πα ημ’σά ψ̌ήα, α!]
Εταράεν ο νους ατουν,
την πίστ’ν ατουν εχάσαν
[την πίστ’ν ατουν εχάσαν, α!]
Και ούλ’ οι άλλ’ εχάθανε
σα στράτας τη εξορίας
[σα στράτας τη εξορίας, α!]
Τον ήλιον άλλο ’κ’ είδανε
κι ατείντς ο ήλιον ’κ’ είδεν!
[κι ατείντς ο ήλιον ’κ’ είδεν! α!]
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αγνέστικααυτά που δεν έχουν φάει, νηστικά
άκλεραάκληρα, φτωχά, δυστυχή, ταλαίπωρα
απέσ’μέσα
αποθάν’νεπεθαίνουν
αρρωσταίν’νεαρρωσταίνουν
ασ’από
ασκέρι͜ασώματα στρατού asker/ʿasker
ατείν’αυτοί
ατείντςαυτούς
ατουντους
ατ’ςαυτής, της
βαρυκαμτσικέαςβαριά χτυπήματα με το καμτσίκι βαρύς + kamçı
βίοντο βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου
εγκάλι͜ας(γεν. εν.) αγκαλιάς, (ον./αιτ. πληθ.) αγκαλιές
εκόχιζανέβηχαν δυνατά, έκλαιγαν με αναφιλητά
εντώκανχτύπησαν
εξέρ’νεξέρουν, γνωρίζουν ή ήξερε, γνώριζε
επάρ’τεπάρτε
επρόφτασενπρόφτασε
έσανήταν
εσάρεψαντύλιξαν, περικύκλωσαν, άρεσαν sarmak
εσούμωσενσίμωσε, πλησίασε, κόντεψε
εσ̌ύριζανσφύριζαν
εταράενταράχθηκε, ανακατεύτηκε, αναμίχθηκε ταράσσω
ετέρ’νενκοιτούσε
έτονήταν
έχ̌’έχει
εχάθανεχάθηκαν
εχάσανχάνονταν
ημ’σάμισά
θάφκουνθάβονται
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καμπάνας(ον.πληθ., τα) καμπάνες
’κιδεν οὐκί<οὐχί
μανάχον(έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά
ξέρ’νεξέρουν, γνωρίζουν
ολήμαυραολόμαυρα
όλιαόλα
οπίσ’πίσω
ούλ’όλοι
ούλιαόλα
παπάλι, επίσης, ακόμα
πίστ’νπίστη
ποδάρ’πόδι
ποδάρι͜απόδια
πόδαςίχνη, πατημασιές, βήματα
πορπατέστεν(προστ.) περπατήστε
πορπατούνπερπατούν
σ’κωθέστεν(προστ.) σηκωθείτε
σουνσας
στράτας(ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους
σύρ’νσέρνουν, τραβούν, ρίχνουν
υστερνόνκατοπινό, τελευταίο, στερνό
φατέστεν(προστ.) φάτε
φεύ’φεύγει
φυέστεν(προστ.) φύγετε
χ̌ι͜όν’χιόνι
ψ̌ήαψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
αγνέστικααυτά που δεν έχουν φάει, νηστικά
άκλεραάκληρα, φτωχά, δυστυχή, ταλαίπωρα
απέσ’μέσα
αποθάν’νεπεθαίνουν
αρρωσταίν’νεαρρωσταίνουν
ασ’από
ασκέρι͜ασώματα στρατού asker/ʿasker
ατείν’αυτοί
ατείντςαυτούς
ατουντους
ατ’ςαυτής, της
βαρυκαμτσικέαςβαριά χτυπήματα με το καμτσίκι βαρύς + kamçı
βίοντο βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου
εγκάλι͜ας(γεν. εν.) αγκαλιάς, (ον./αιτ. πληθ.) αγκαλιές
εκόχιζανέβηχαν δυνατά, έκλαιγαν με αναφιλητά
εντώκανχτύπησαν
εξέρ’νεξέρουν, γνωρίζουν ή ήξερε, γνώριζε
επάρ’τεπάρτε
επρόφτασενπρόφτασε
έσανήταν
εσάρεψαντύλιξαν, περικύκλωσαν, άρεσαν sarmak
εσούμωσενσίμωσε, πλησίασε, κόντεψε
εσ̌ύριζανσφύριζαν
εταράενταράχθηκε, ανακατεύτηκε, αναμίχθηκε ταράσσω
ετέρ’νενκοιτούσε
έτονήταν
έχ̌’έχει
εχάθανεχάθηκαν
εχάσανχάνονταν
ημ’σάμισά
θάφκουνθάβονται
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καμπάνας(ον.πληθ., τα) καμπάνες
’κιδεν οὐκί<οὐχί
μανάχον(έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά
ξέρ’νεξέρουν, γνωρίζουν
ολήμαυραολόμαυρα
όλιαόλα
οπίσ’πίσω
ούλ’όλοι
ούλιαόλα
παπάλι, επίσης, ακόμα
πίστ’νπίστη
ποδάρ’πόδι
ποδάρι͜απόδια
πόδαςίχνη, πατημασιές, βήματα
πορπατέστεν(προστ.) περπατήστε
πορπατούνπερπατούν
σ’κωθέστεν(προστ.) σηκωθείτε
σουνσας
στράτας(ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους
σύρ’νσέρνουν, τραβούν, ρίχνουν
υστερνόνκατοπινό, τελευταίο, στερνό
φατέστεν(προστ.) φάτε
φεύ’φεύγει
φυέστεν(προστ.) φύγετε
χ̌ι͜όν’χιόνι
ψ̌ήαψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα
Εξορίες
Σημειώσεις
Απαγγελία: Οδυσσέας Μουστόπουλος, Αλεξάνδρα Σιμίτση

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr

Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της IpHost