Διπάτ’ Τραπεζούντος

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Βασούλα Ευθυμιάδου, Νίκος Τσιμαχίδης

Αρ’ έκιτι, Γαλίανα,
αρ’ έκιτι, Λιβάδι͜α [γιαρ, γιαρ]
Κρύον νερόν ξάι ’κ’ επήγα
σου Μεχμέτ’ τα πεγάδι͜α [γιαρ, γιαρ/γιαρ]

Τ’ αρνόπο μ’ ας σα Πλάτανα
κι εγώ ας σην Τραπεζούνταν [γιαρ, γιαρ]
Τ’ εμά τ’ ομμάτι͜α όντες τερούν,
τ’ εσά δάκρυ͜α γομούνταν [γιαρ, γιαρ/γιαρ]

Σαράντα ποταμόνερα¹
κι εφτά ραχ̌ία χ̌ι͜όνι͜α [γιαρ, γιαρ]
Κανείς ’κ’ επόρεσεν να βζήν’
τη καρδι͜άς ι-μ’ τα πόνι͜α [γιαρ, γιαρ/γιαρ]

Πολλά χρόνα̤ εδέβανε,
’κι ’ξέρω αν θα ’λέπω [γιαρ, γιαρ]
τα μέρι͜α ντ’ εγεννέθαμε,
με δακρόπα να βρέχω [γιαρ, γιαρ/γιαρ]

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αρ’	εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha	ἄρα
αρνόπο	αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας
ας σα	απ’ τα	ασό σα (από τα)
ας σην	απ’ την	ασό σην (από την)
βζήν’	σβήνω/ει
γιαρ	αγαπητός/ή/ό, αγάπη	yâr
γομούνταν	γεμίζουν, βουρκώνουν, κομπιάζουν
δακρόπα	(υποκορ.) δάκρυα
εγεννέθαμε	γεννηθήκαμε
εδέβανε	(για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν	διαβαίνω
έκιτι	έκφραση αναπόλησης που υποδηλώνει νοσταλγία για κάτι παρελθοντικό	hey gidi
εμά	δικά μου
επόρεσεν	μπόρεσε
εσά	δικά σου/σας
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
’κι	δεν	οὐκί<οὐχί
’λέπω	(ελέπω) βλέπω
μέρι͜α	μέρη
ξάι	καθόλου
ομμάτι͜α	μάτια
όντες	όταν
πεγάδι͜α	βρύσες
πολλά	(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
πόνι͜α	πόνοι
ραχ̌ία	ράχες, βουνά
τερούν	κοιτούν
χρόνα̤	χρόνια

Σημειώσεις

¹ Ακούγεται να τραγουδάει εκ παραδρομής «ποταμόδεντρα»