Προβολή Τραγουδιού
Το πουλόπο μ’ σο παρχάρ’ |

Στιχουργοί: Χρήστος Παπαδόπουλος
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Μπάμπης Κεμανετζίδης, Παναγιώτης Ασλανίδης, Χρήστος Παπαδόπουλος
Σο ραχ̌ίν έναν αηδόν’ κελαηδεί και παλαλών’ [ποδεδίζ’ ατο] Κι ο τσ̌όπανον το κοπάδ’ θα κοιμίζ’ με το γαβάλ’ Κι η ρομάνα σον παρχάρ’ αναμέν’ το παλληκάρ’ [Να λελεύ’ ατεν] Η τρυγόνα μ’ σο ραχ̌ίν παρλαεύ’ άμον πλουμίν [ποδεδίζ’ ατεν] Μαναχόν απέσ’ σ’ ορμάν’ κι φογάται το ποράν’ Και -ν- έν’ άμον ορφανόν πώς εφέκεν¹ μανάχον; [άτσ̌απα, γιατί;] Το πουλόπο μ’ σο παρχάρ’ ους τη γούλαν το χορτάρ’ [ποδεδίζ’ ατο] Σ’ ένα χ̌έρ’ κρατεί καγάν’ και ση ζέστην πίν’ το τάν’ Ας σο κιφάλι μ’ κι απάν’ για τ’ ατέν εγώ γουρπάν’ [Να λελεύ’ ατεν]
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
αναμέν’ | περιμένει | ||
απάν’ | πάνω | ||
απέσ’ | μέσα | ||
ατέν | αυτήν | ||
ατεν | αυτήν | ||
άτσ̌απα | άραγε, αναρωτιέμαι | acaba/ʿacebā | |
γαβάλ’ | φλογέρα | kaval/ḳawwāl | |
γούλαν | λαιμό | gula | |
γουρπάν’ | θυσία | kurban/ḳurbān | |
έν’ | είναι | ||
εφέκεν | άφησε | ||
καγάν’ | δρεπάνι | ||
κιφάλι | κεφάλι | ||
κοιμίζ’ | κοιμίζω/ει | ||
κρατεί | κρατάει, βαστάει, στέκει, αντέχει | ||
λελεύ’ | χαίρομαι/εται | ||
μανάχον | (έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά | ||
μαναχόν | (έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά | ||
ορμάν’ | δάσος | orman | |
ους | ως, μέχρι | ||
παλαλών’ | τρελαίνει | ||
παρλαεύ’ | λάμπει, λαμποκοπά | parlamak | |
παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
πίν’ | πίνει | ||
πλουμίν | κεντητό ή ζωγραφιστό διακοσμητικό σχέδιο, μτφ. στολίδι | pluma | |
ποδεδίζ’ | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι/εσαι, απολαμβάνω/ει, προσκυνώ/άει | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
ποράν’ | μπόρα, καταιγίδα | boran<βενετ. bora<λατ. Boreas <Βορέας (αντιδάνειο) | |
πουλόπο | πουλάκι | ||
ραχ̌ίν | βουνό, ράχη | ||
ρομάνα | παρχαρομάνα, γυναίκα επιφορτισμένη με την επιμέλεια των ζώων και άλλες γαλακτοκομικές εργασίες στο παρχάρι (θερινό βοσκοτόπι) | ||
τάν’ | το υγρό υπόλειμμα ορού γάλακτος ή κρέμας μετά το ανακάτεμα του βουτύρου | Թան (tan)=λιώνω, ρέω | |
τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
φογάται | φοβάται | ||
χ̌έρ’ | χέρι | ||
χορτάρ’ | χορτάρι |
¹ Πιθ. εκ παραδρομής αντί του πιο ταιριαστού νοηματικά «επέμ’νεν»=απόμεινε