Εσύ ’σαι το σολούχι μ’

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Αναστάσιος Σαραφίδης, Διογένης Αϊνατζής, Κώστας Καραπαναγιωτίδης

Όντες τερώ σε πορπατείς
τ’ ομματόπα μ’ δεισών’νε
κι η καρδι͜ά μ’ αμὰν φτιλακίζ’,
’νεσπάλλ’ όλια τα πόνι͜α

Νώμα τη ψ̌ης ι-σ’ τ’ ανοιγάρ’,
σύναυγα να εμπαίνω
Γουρπάν’ να ευτάω το καρδόπο μ’
κι ους να βραδύν’ θ’ εβγαίνω

Αφ’ς με ας εμπαίνω σην οντά σ’
τη νύχταν, μη φοάσαι!
Μόνον θ’ ελέπω την τσ̌εχρέ σ’
την ώραν ντο κοιμάσαι

Εγάπη σ’ ξυμυτόν μαχ̌αίρ’
ση γούλα μ’ ντο καρφούται
Κάθαν κιντίν, κάθαν βραδήν
’φτάει ατο και γομούται

Καλομηνά τραντάφυλλο μ’,
ανοιξεζ’νόν τσ̌ιτσ̌άκι μ’
Μίαν εγάπη σ’ έν’ πετμέζ’
και μίαν έν’ φαρμάκι

Ρίζα μ’, εσύ ’σαι το σολούχ’
ση καρδι͜άς ι-μ’ τα φύλλα
Μάχσους θα βαχλανεύκουμαι
να φέρω σε σα χ̌είλι͜α

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αμὰν	αμέσως, ευθύς, μονομιάς	hemen/hemān
ανοιγάρ’	κλειδί
ανοιξεζ’νόν	ανοιξιάτικο
βαχλανεύκουμαι	λέω «βαχ» και καθ’ υπερβολή λυπάμαι
βραδήν	βράδυ
βραδύν’	βραδιάζει
γομούται	γεμίζει, βουρκώνει, κομπιάζει
γούλα	λαιμός	gula
γουρπάν’	θυσία	kurban/ḳurbān
δεισών’νε	ομιχλιάζουν, θολώνουν	δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά
εγάπη	αγάπη
ελέπω	βλέπω
εμπαίνω	μπαίνω
έν’	είναι
ευτάω	κάνω, φτιάχνω	εὐθειάζω
κάθαν	κάθε
Καλομηνά	(γεν.) Μαΐου, μαγιάτικα, (αιτ.) Μάιο
καρδόπο	καρδούλα
καρφούται	καρφώνεται
κιντίν	απόγευμα, δείλι	ikindi
μαχ̌αίρ’	μαχαίρι
μάχσους	επίτηδες, σκοπίμως	mahsus/maḫṣūṣ
μίαν	μια φορά
νώμα	(προστ.) δώσε μου
ξυμυτόν	μυτερό, σουβλερό, κωνικό	ὀξύς+μύτη
όλια	όλα
ομματόπα	ματάκια
οντά	δωμάτιο	oda
όντες	όταν
ους	ως, μέχρι
πετμέζ’	πετιμέζι, ο συμπυκνωμένος χυμός που παίρνουμε μετά από το βράσιμο του μούστου, μτφ. κάτι πολύ γλυκό στην γεύση	pekmez
πόνι͜α	πόνοι
πορπατείς	περπατάς
σολούχ’	αναπνοή	soluk
σύναυγα	χαράματα, την αυγή
τερώ	κοιτώ
τσ̌εχρέ	πρόσωπο	çehre/çihre
τσ̌ιτσ̌άκι	λουλούδι	çiçek
φοάσαι	φοβάσαι
’φτάει	(ευτάει) κάνει, φτιάχνει	εὐθειάζω
φτιλακίζ’	σπαρταρά, πάλλεται γρήγορα
ψ̌ης	ψυχής