Προβολή Τραγουδιού
Ξενιτεμένε, για τ’ εσέν |

Στιχουργοί: Βασίλης Μωυσιάδης
Συνθέτες: Νίκος Σαββίδης
Καλλιτέχνες: Αποστόλης Μαλλιάς, Αφήγηση/Απαγγελία/Ψαλμός, Γιώργος Συμεωνίδης, Νίκος Σαββίδης, Φάνης Κουρουκλίδης
Τα ξένα και η ξενιτει͜ά και η αροθυμία πικρόν νερόν τρεχούμενο έπα κι εφαρμακώθα Κι εκάεν το καρδόπο μου, ’μαύρυνεν η καρδία μ’ και τ’ ομμάτι͜α μ’ εδείσωσαν κι επέμ’ναν δα̤κρωμένα Και δα̤κρωμένα ετέρεσαν κι εσέναν επαρείδαν ♫ Ξενιτεμένε, για τ’ εσέν έγραψα τραγωδίαν Για να θυμάσαι τον καημό σ’ και την αροθυμίαν Θεέ μ’, και ντό εποίν’νες με εμέναν ξενιτέαν; Εχάλασα σον τόπον μου ντο είχα τη φωλέαν Τη πάππος ι-σ’ πάντα σο νου σ’ θα κρού’ν τα ιστορίας Ξεσπιτωμούς, ξεριζωμούς κι όλι͜α τα τυρα̤ννίας Θεέ μ’, και ντό εποίν’νες με εμέναν ξενιτέαν; Εχάλασα σον τόπον μου ντο είχα τη φωλέαν Βαρέα τα ημέρας είν’, μερών’ και ’κι τελέν’νε¹ Ν’ αηλί εμέν, ν’ αηλί εσέν, τη γης ξενιτεμένε! Θεέ μ’, και ντό εποίν’νες με εμέναν ξενιτέαν; Εχάλασα σον τόπον μου ντο είχα τη φωλέαν Ο ξένον πάντα ξένος έν’, αλλάζ’ μόνον θωρέαν Κι ο νους ατ’ έν’ σον τόπον ατ’, σοι φίλτς και σην παρέαν Θεέ μ’, και ντό εποίν’νες με εμέναν ξενιτέαν; Εχάλασα σον τόπον μου ντο είχα τη φωλέαν
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
αροθυμία | νοσταλγία | ||
αροθυμίαν | νοσταλγία | ||
βαρέα | βαριά, συχνά, πολύ | ||
δα̤κρωμένα | δακρυσμένα | ||
εδείσωσαν | σκεπάστηκαν από ομίχλη | ||
είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
εκάεν | κάηκε | ||
έν’ | είναι | ||
έπα | ήπια | ||
επαρείδαν | παραείδαν, φαντάστηκαν | ||
επέμ’ναν | απόμειναν | ||
εποίν’νες | έκανες, έφτιαχνες | ποιέω-ῶ | |
ετέρεσαν | κοίταξαν | ||
εφαρμακώθα | φαρμακώθηκα | ||
εχάλασα | χάλασα, έχωσα το χέρι | ||
θωρέαν | θωριά, όψη | ||
καρδόπο | καρδούλα | ||
’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
κρού’ν | χτυπούν | κρούω | |
’μαύρυνεν | (εμαύρυνεν) μαύρισε | ||
μερών’ | μερώνει, ξημερώνει | ||
ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
ξενιτέαν | ξενιτεμένο | ||
ομμάτι͜α | μάτια | ||
σοι | στους/στις, τους/τις | ||
τελέν’νε | (μεταβ.) τελειώνουν κτ | ||
τραγωδίαν | τραγούδι | ||
τυρα̤ννίας | (τη, γεν.) τυράννια, ταλαιπωρία, (τα, ονομ.πληθ.) τυραννίες, ταλαιπωρίες | ||
φίλτς | φίλους | ||
φωλέαν | φωλιά |
¹ Ορθότερη η χρήση του αμεταβ. τύπου «τελείνταν»