Προβολή Τραγουδιού
Σο παραθύρ’ εκρέμασες |

Στιχουργοί: Μαγδαλινή Τογρίδου
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Μιχάλης Παρχαρίδης, Παναγιώτης Θεοδωρίδης
Σο παραθύρ’ εκρέμασες, πουλί μ’, το λετσ̌εκόπο σ’ Η φως να μ’ εβγαίν’ οξ̌ωκά και παραδί͜εις τ’ εσ̌όπο σ’ Χ̌ερίτσα μ’, ντο μαυροφορείς; Πασ̌κείμ’ ντο είσαι γραία; Τ’ εσά τα σπενταμόφυλλα ακόμαν γερανέα Μαλαματένιον ο σταυρό σ’ ντο κείται σην καρδία σ’ Να έμ’ του σπαρελί’ σ’ τ’ αστάρ’ κι εκείμ’νε απέσ’ σα ψ̌ήα σ’ ♫ Θυμάσαι όντες εποίν’ναμε σα τσ̌ουμάχα σ̌κισμάτι͜α Μίαν εντούνα τ’ αξινάρ’ κι εφίλ’να σε σ’ ομμάτι͜α Τ’ ορμάνι͜α εντιδόναναν και τ’ αρνί μ’ ξύλα εποίν’νεν Εχπάστα να δι͜αβαίνω κα’ και τη γιακά μ’ ’κ’ εφήν’νεν Ραχ̌ι͜ά και ραχ̌οκέφαλα πάω κι απιδι͜αβαίνω Σο κρύον το νερόν καικά, τρυγόνα μ’, αναμένω Γιάσ̌α Καπικεέτεν!
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
απέσ’ | μέσα | ||
απιδι͜αβαίνω | φεύγω, αφήνω πίσω, προσπερνώ, ξεπερνώ | από + διαβαίνω | |
αστάρ’ | φόδρα, υπόστρωμα | astar/āster | |
γερανέα | γαλάζια | ||
γιάσ̌α | να ζεις! να ζήσετε! | yaşa! | |
γραία | γριά | ||
δι͜αβαίνω | (για τόπο) περνώ, διασχίζω, (για χρόνο) περνώ | διαβαίνω | |
εβγαίν’ | βγαίνει | ||
εκείμ’νε | κειτόμουν, ξάπλωνα | ||
έμ’ | ήμουν | ||
εντιδόναναν | αντιδονούσαν | ||
εντούνα | χτυπούσα | ||
εποίν’ναμε | κάναμε, φτιάχναμε | ποιέω-ῶ | |
εποίν’νεν | έκανε, έφτιαχνε | ποιέω-ῶ | |
εσά | δικά σου/σας | ||
εσ̌όπο | (υποκορ.) ταίρι, έτερο ήμισυ, σύντροφος | eş + -όπον | |
εφήν’νεν | άφηνε | ||
εφίλ’να | φιλούσα | ||
εχπάστα | αναχώρησα, κίνησα για | ||
’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
κα’ | κάτω | ||
καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
κείται | κείτεται, ξαπλώνει | ||
λετσ̌εκόπο | (υποκορ.) γυναικείο μαντίλι που χρησίμευε ως κάλυμμα κεφαλής δεμένο σε σχήμα τριγώνου | leçek<laçak | |
μίαν | μια φορά | ||
ομμάτι͜α | μάτια | ||
όντες | όταν | ||
οξ̌ωκά | έξω | ||
ορμάνι͜α | δάση | orman | |
παραδί͜εις | παραδίνεις, καταδίδεις | ||
πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
ραχ̌ι͜ά | ράχες, βουνά | ||
ραχ̌οκέφαλα | κορφές βουνών | ||
σ̌κισμάτι͜α | ξύλα αποσχιζόμενα από κορμό δέντρο, αποσχισθέντα κομμάτια | ||
σπαρελί’ | σπαρελιού (βλ.σπαρέλιν) | spalliera | |
τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
τσ̌ουμάχα | (πληθ.) φυτό δηλητηριώδες του οποίου η ρίζα χρησιμοποιείται για την θεραπεία της ψώρας | ||
χ̌ερίτσα | χηρούλα | ||
ψ̌ήα | ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα |