Το σεϊρόπο μ’

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Βασίλης Τοπαλίδης, Θεόδωρος Τοπαλίδης

Τ ’ αρνόπο μ’ σαν τερώ σεΐρ’
τα τέρτι͜α μ’ ανασπάλλω
Τιδέν άλλον εξόν ατό
απέσ’ σ’ ακίλ’ ’κι βάλλω

Φωτάζ’ το σεϊρόπο μ’
και ταουτεύ’ την δείσαν
Την ψ̌η μ’ ευτάει και χ̌αίρεται
την καρδι͜ά μ’ κεϊφλίσσαν¹

Τ’ ομμάτι͜α μ’ από ’πάν’ αθε
έναν ξάι ’κι σ’κούνταν
και νέ σο γιάν’ ’κι κλώσκουνταν
θαρρείς και μαϊσσούνταν

Φωτάζ’ το σεϊρόπο μ’
και ταουτεύ’ την δείσαν
Την ψ̌η μ’ ευτάει και χ̌αίρεται
την καρδι͜ά μ’ κεϊφλίσσαν¹

Με τα ώρας τερώ ατο
το τέρεμα μ’ ’κι αλλάζω
Ας σην εγάπ’ να τρώγ’ ατο
παιδία, ’κι χορτάζω

Φωτάζ’ το σεϊρόπο μ’
και ταουτεύ’ την δείσαν
Την ψ̌η μ’ ευτάει και χ̌αίρεται
την καρδι͜ά μ’ κεϊφλίσσαν¹

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
αθε	του/της
ακίλ’	μυαλό	akıl/ʿaḳl
ανασπάλλω	ξεχνώ
απέσ’	μέσα
αρνόπο	αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας
ας σην	απ’ την	ασό σην (από την)
βάλλω	βάζω
γιάν’	πλάι, πλευρά	yan
δείσαν	ομίχλη	δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά
εγάπ’	αγάπη
έναν ξάι	λίγο, μια σταλιά
εξόν	εκτός (εκτός από, εκτός κι αν)
ευτάει	κάνει, φτιάχνει	εὐθειάζω
κεϊφλίσσαν	κεφάτη, ευδιάθετη	keyifli<keyif/keyf
’κι	δεν	οὐκί<οὐχί
κλώσκουνταν	γυρίζουν, επιστρέφουν
μαϊσσούνταν	μαγεύονται
νέ	ούτε	ne
ξάι	καθόλου
ομμάτι͜α	μάτια
παιδία	παιδιά
’πάν’	(απάν’) πάνω
σεΐρ’	θέαμα πρόσφορο για διασκέδαση (μτφ. τερώ σεΐρ: κοιτώ κτ διασκεδάζοντας, παραμένοντας αμέτοχος)	seyir/seyr
σεϊρόπο	θέαμα πρόσφορο για διασκέδαση, μτφ. προσφώνηση αγάπης προς μικρό παιδί	seyir/seyr + -όπον
σ’κούνταν	σηκώνονται
ταουτεύ’	σκορπίζει, διασκορπίζει	dağıtmak
τέρεμα	βλέμμα
τέρτι͜α	καημοί, βάσανα, στενοχώριες	dert
τερώ	κοιτώ
τιδέν	τίποτα
τρώγ’	τρώω
φωτάζ’	φωτίζει, λάμπει
χορτάζω	χορταίνω
ψ̌η	ψυχή
ώρας	ώρες

Σημειώσεις

¹ Στην ποντιακή, όταν ο επιθετικός προσδιορισμός αναφέρεται σε άψυχο ή γενικά μη έμψυχο ουσιαστικό, είθισται να παίρνει ουδέτερη μορφή, ανεξαρτήτως του γραμματικού γένους του ουσιαστικού (π.χ. η καρδία μ’ έν’ γεραλίν) και κατά συνέπεια το ορθότερο θα ήταν η χρήση του ουδέτερου τύπου «κεϊφλίν».