| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
Εσταύρωσες τα χ̌ερόπα σ’ αρ’ άμον ορφανέσσα Αρ’ έλα πέσκα μετ’ εμέν μη κείσαι μαναχ̌έσσα Εσύ τίνος είσαι; Ποδεδίζω σε! Εσύ τ’ εμόν ’κ’ είσαι, θα κερδαίνω σε! Γουρπάν’ εγώ να ’ίνουμαι ατού σ’ εσά τα μπράτσα Άμον εσέν το σεβντι͜αλούκ’ εγώ πολλούς εμάτσα Έλα μετ’ εμέναν αρ’ απάν’ σο βουνόν Εγώ θα λαρώνω αρ’ τον πόνον τ’ εσόν Γουρπάν’ σα χ̌έρι͜α σ’ τ’ έμορφα, πουλί μ’/γιαβρί μ’, τα πιλεκλία Σον παρχάρ’ μαθεμένα είν’ και σα νερά τα κρύα Εσύ τίνος είσαι; Να λελεύω σε! Εσύ τ’ εμόν ’κ’ είσαι, θα κερδαίνω σε! Θέκον την τάπλα σ’ ζαρωτά και -ν- έμπα απέσ’ σο δώμαν Και πέει με «καλωσόρισες!» με το γλυκύν το στόμαν Έλα μετ’ εμέναν αρ’ απάν’ σο βουνόν Εγώ θα λαρώνω και τον πόνον τ’ εσόν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατού | εκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση) | ||
| γιαβρί | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| γλυκύν | γλυκιά/ό | ||
| γουρπάν’ | θυσία | kurban/ḳurbān | |
| δώμαν | δωμάτιο | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| εμάτσα | έμαθα κτ σε κπ, δίδαξα | μαθίζω | |
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφα | όμορφα | ||
| έμπα | (προστ.) μπες | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ζαρωτά | στραβά | ||
| θέκον | (προστ.) θέσε, τοποθέτησε, βάλε | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κείσαι | κείτεσαι, ξαπλώνεις | ||
| κερδαίνω | κερδίζω | ||
| λαρώνω | γιατρεύω, θεραπεύω | ||
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μαθεμένα | μαθημένα | ||
| μαναχ̌έσσα | μονάχη | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| ορφανέσσα | ορφανή | ||
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| πέει | (προστ.) πες | ||
| πέσκα | (προστ.) ξάπλωσε | ||
| πιλεκλία | (για χέρια) αυτά που έχουν ωραίους/εύρωστους καρπούς | bilekli (bilek=καρπός) | |
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| ποδεδίζω σε | να σε χαρώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| σεβντι͜αλούκ’ | έρωτας | sevdalık | |
| τάπλα | δισκοειδές κάλυμμα της κεφαλής της Πόντιας γυναίκας που στο επάνω μέρος του έφερε λεπτό στρογγυλό έλασμα ασημένιο ή επίχρυσο. Αυτό το έλασμα είχε επάνω του σχέδια διάφορα αλλά και τύπους νομισμάτων σε διάταξη με μέρος του ενός να καλύπτει μέρος του άλλου | tabla/ṭabla | |
| τίνος | ποιού; | ||
| χ̌ερόπα | χεράκια |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατού | εκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση) | ||
| γιαβρί | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
| γλυκύν | γλυκιά/ό | ||
| γουρπάν’ | θυσία | kurban/ḳurbān | |
| δώμαν | δωμάτιο | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| εμάτσα | έμαθα κτ σε κπ, δίδαξα | μαθίζω | |
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έμορφα | όμορφα | ||
| έμπα | (προστ.) μπες | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ζαρωτά | στραβά | ||
| θέκον | (προστ.) θέσε, τοποθέτησε, βάλε | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κείσαι | κείτεσαι, ξαπλώνεις | ||
| κερδαίνω | κερδίζω | ||
| λαρώνω | γιατρεύω, θεραπεύω | ||
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μαθεμένα | μαθημένα | ||
| μαναχ̌έσσα | μονάχη | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| ορφανέσσα | ορφανή | ||
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| πέει | (προστ.) πες | ||
| πέσκα | (προστ.) ξάπλωσε | ||
| πιλεκλία | (για χέρια) αυτά που έχουν ωραίους/εύρωστους καρπούς | bilekli (bilek=καρπός) | |
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| ποδεδίζω σε | να σε χαρώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| σεβντι͜αλούκ’ | έρωτας | sevdalık | |
| τάπλα | δισκοειδές κάλυμμα της κεφαλής της Πόντιας γυναίκας που στο επάνω μέρος του έφερε λεπτό στρογγυλό έλασμα ασημένιο ή επίχρυσο. Αυτό το έλασμα είχε επάνω του σχέδια διάφορα αλλά και τύπους νομισμάτων σε διάταξη με μέρος του ενός να καλύπτει μέρος του άλλου | tabla/ṭabla | |
| τίνος | ποιού; | ||
| χ̌ερόπα | χεράκια |
