| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
Το πόιν ατ’ς απ’ αδά κι απάν’, οσπιτί’ κερεστέν Νασάν την μάναν και τον κύρ’ ατέν που ενεστένεν Το καρδόπο μ’ φαρφαταρι͜άζ’, τ’ ομμάτι͜α μ’ σκοτεινεύ’νε Ομνώ και ’κ’ ινιανεύ’νε με, κλαίω και ’κι πιστεύ’νε Το έρημον το Καραούλ’¹ πότε θα λιμενεύει; Πάει το μικρόν τ’ αρνί μ’ αρ’ εκειαπάν’ κονεύει [Και -ν-] Εξέβα απάν’ σον Αε-Σέρ’ είδα το Μελιανάντων² Εκούρασα του Κατσικάρ’² έμ’να σου Φαργανάντων²
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| αε-Σέρ’ | αϊ-Σέργιο | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατέν | αυτήν | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| εκειαπάν’ | εκεί πάνω | ||
| εκούρασα | έσπασα, έκοψα στη μέση, διέσχισα | kırmak | |
| έμ’να | έμεινα | ||
| ενεστένεν | αναζωογονούσε, ανέθρεφε/μεγάλωνε (παιδί), ανάσταινε | ἀνίστημι | |
| εξέβα | βγήκα, ανέβηκα, μτφ. προέκυψα | ||
| ινιανεύ’νε | πιστεύουν, εμπιστεύονται | inanmak | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καραούλ’ | σκοπιά, παρατηρητήριο, φυλάκιο, μτφ. ενέδρα | karakol<qaragul | |
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| κατσικάρ’ | τσακμακόπετρα | ||
| κερεστέν | μεγάλη ξύλινη δοκός σπιτιού, η ξυλεία γενικά | kereste/kerāste | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κονεύει | εγκαθίσταται, φωλιάζει, προσγειώνεται | konmak | |
| κύρ’ | πατέρα | ||
| λιμενεύει | αποκαλύπτεται από τα χιόνια που λιώνουν | ||
| νασάν | χαρά σε | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| ομνώ | ορκίζομαι | ||
| οσπιτί’ | σπιτιού | hospitium<hospes | |
| πιστεύ’νε | πιστεύουν | ||
| πόιν | ύψος, μπόι | boy | |
| σκοτεινεύ’νε | σκοτεινιάζουν | ||
| φαρφαταρι͜άζ’ | (ηχομ. λέξη) πεταρίζει, θροίζει, σκιρτά μτφ. ταράζεται από συγκίνηση | farfara (فرفرة) =ήχος φτερουγίσματος ή θροΐσματος |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| αε-Σέρ’ | αϊ-Σέργιο | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατέν | αυτήν | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| εκειαπάν’ | εκεί πάνω | ||
| εκούρασα | έσπασα, έκοψα στη μέση, διέσχισα | kırmak | |
| έμ’να | έμεινα | ||
| ενεστένεν | αναζωογονούσε, ανέθρεφε/μεγάλωνε (παιδί), ανάσταινε | ἀνίστημι | |
| εξέβα | βγήκα, ανέβηκα, μτφ. προέκυψα | ||
| ινιανεύ’νε | πιστεύουν, εμπιστεύονται | inanmak | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καραούλ’ | σκοπιά, παρατηρητήριο, φυλάκιο, μτφ. ενέδρα | karakol<qaragul | |
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| κατσικάρ’ | τσακμακόπετρα | ||
| κερεστέν | μεγάλη ξύλινη δοκός σπιτιού, η ξυλεία γενικά | kereste/kerāste | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κονεύει | εγκαθίσταται, φωλιάζει, προσγειώνεται | konmak | |
| κύρ’ | πατέρα | ||
| λιμενεύει | αποκαλύπτεται από τα χιόνια που λιώνουν | ||
| νασάν | χαρά σε | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| ομνώ | ορκίζομαι | ||
| οσπιτί’ | σπιτιού | hospitium<hospes | |
| πιστεύ’νε | πιστεύουν | ||
| πόιν | ύψος, μπόι | boy | |
| σκοτεινεύ’νε | σκοτεινιάζουν | ||
| φαρφαταρι͜άζ’ | (ηχομ. λέξη) πεταρίζει, θροίζει, σκιρτά μτφ. ταράζεται από συγκίνηση | farfara (فرفرة) =ήχος φτερουγίσματος ή θροΐσματος |
¹ Κορυφή στη Σκήτη Κοζάνης με πανοραμική θέα της περιοχής ² Χωριά της Ματσούκας του Πόντου
