Ξενιτεία αφορισμένον

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Παναγιώτης Θεοδωρίδης, Χρήστος Καλιοντζίδης

Ξενιτεία, αφορισμένον
νεοντάδες παίρτς
Κομπώντς ατ’ς με τα παράδες
κι άλλο οπίσ’ ’κι φέρτς

Άμον τα νερά τα κρύα
φεύ’νε μ’ όνερα¹
και αφήν’νε οπίσ’ αδέλφι͜α
φίλτς και γονι͜ακά
με δάκρυ͜α κι αροθυμίαν
και τέρτι͜α πολλά

Θεέ μ’, φώτ’σον ντο κυβερνούνε,
λάχ̌’ χάται η γερὰ
και πατρίδας τσ̌ιτσ̌εκόπα
να μ’ ανθούν μακρά

Θεέ μ’, για άλλαξον την τύχην
Εσύ επορείς
σον τόπον ντο εγεννέθαν
να κλώσκουν οπίσ’
σην Ελλάδαν η ελπίδα
να τσατσοφωτίζ’

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
άλλαξον	(προστ.) άλλαξε
άμον	σαν, όπως, καθώς	ἅμα
αροθυμίαν	νοσταλγία
ατ’ς	αυτής, της
αφήν’νε	αφήνουν
αφορισμένον	αφορισμένο, αναθεματισμένο
γερὰ	πληγή, τραύμα	yara
γονι͜ακά	γονείς
εγεννέθαν	γεννήθηκαν
επορείς	μπορείς
’κι	δεν	οὐκί<οὐχί
κλώσκουν	γυρίζουν, επιστρέφουν
κομπώντς	εξαπατάς, ξεγελάς, μτφ. σαγηνεύεις	κομβόω
λάχ̌’	είθε, μακάρι, μήπως και (με την ελπίδα να συμβεί)
μακρά	(επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα
νεοντάδες	νέους, νεαρούς
όνερα	(ορθ. ονέρ’τα) όνειρα
οπίσ’	πίσω
παίρτς	παίρνεις
παράδες	λεφτά, χρήματα	para/pāre
πολλά	(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
τέρτι͜α	καημοί, βάσανα, στενοχώριες	dert
τσατσοφωτίζ’	αχνοφέγγει (για το πρώτο φως της αυγής)
τσ̌ιτσ̌εκόπα	λουλουδάκια	çiçek
φέρτς	φέρεις, φέρνεις
φεύ’νε	φεύγουν
φίλτς	φίλους
φώτ’σον	(προστ.) φώτισε, βάπτισε
χάται	χάνεται

Σημειώσεις

¹ Ορθ. χρήση του «ονέρ’τα» στην ποντιακή