Προβολή Τραγουδιού
Ας σα ποταμολάλλατσ̌α |
Δημώδη Άσματα του Πόντου στο Παρακάθ’Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Αχιλλέας Βασιλειάδης, Κώστας Σιαμίδης
Εσύ έλα -ν- ας σο Κουλάτ¹ και -ν- εγώ -ν- ας σα Καμένα² [γιαρ] Εσύ τραγωδείς θλιβερά και -ν- εγώ παρακαμένα [γιαρ] Ας σα ποταμολάλλατσ̌α ποίσον το μαξιλάρι μ’ [γιαρ] Ας κάθουμαι και λέγω σε ντ’ εδέβαν ’ς σο κιφάλι μ’ [γιαρ] Αρνί μ’, μη πας ας σο Κουλάτ¹, αντάρα ’θε τρανόν έν’ [γιαρ] Δέβα κι έλα ας ση Ζύγαναν¹ και -ν- η στράταν χαμελόν έν’ [γιαρ]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| δέβα | (προστ.) πήγαινε | ||
| εδέβαν | (για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν, (για χρόνο) πέρασαν | διαβαίνω | |
| έν’ | είναι | ||
| ’θε | του/της | ||
| Καμένα | περιοχή κοντά στην Παναγία Σουμελά | ||
| κιφάλι | κεφάλι | ||
| Κουλάτ | το όρος Θήχυς στον Πόντο | ||
| ποίσον | (προστ.) κάνε, φτιάξε | ποιέω, ποιῶ | |
| ποταμολάλλατσ̌α | ποταμόπετρες | λάλλη=βότσαλο | |
| ’ς | (ας) από | ||
| τραγωδείς | τραγουδάς |
¹ Ονομασίες ορεινών όγκων στον Πόντο (βλ. σχετικό σύνδεσμο) ² Ορεινή περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα στη Χαντζούκα (τοποθεσία Παναγίας Σουμελά) και το Μετζίτ’ (βοσκότοπος της Κρώμνης). Για την ονομασία «Καμένα» υπάρχουν μόνο στοιχεία από την παράδοση. Λέγεται πως, κάποτε, αλλόθρησκοι πήγαν να ληστέψουν το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά. Οι ληστές, ανάμεσα στα άλλα, θέλησαν να πάρουν και το Εικόνισμα, να το κομματιάσουν, για να πάρει ο καθένας από ένα κομμάτι. Με το πρώτο όμως χτύπημά τους το Εικόνισμα έβαλε φωτιά, θανατώθηκαν οι ιερόσυλοι και κάηκε ο τόπος. Έτσι, ονομάστηκε από τότε Καμένα, και δε βλάστησε η περιοχή ποτέ ύστερα από το γεγονός αυτό. Η ερημιά του χώρου αυτού προκαλεί δέος. Κυκλοφορούν εκεί διάφορα αγρίμια και προπαντός λύκοι, γεγονός που έχει αποτυπωθεί από την ποντιακή μούσα στο παραπάνω δίστιχο.
