Ποντιακός Στίχος

Προβολή Τραγουδιού

Κατεβάστε τους στίχους σε PDF

Δίστιχα Χαλδίας κ Τραπεζούντας

Lautlehre des PontischenLautlehre des Pontischen

Καλλιτέχνες: Δημοσθένης Οικονομίδης


expand_content
Άλλ’ με τον βίον χ̌αίρουνταν
και άλλ’ με τα παράδες
Κι εγώ φτωχόν πα χ̌αίρουμαι
με τ’ έμορφους νυφάδες

Άλλο ’κι θ’ ανασπάλω ’γώ
το ’φετισ’νόν το χρόνον
Έναν ώρα ’κ’ εδέβασα
χωρίς να έχω πόνον

Άμε τέρεν τα δά̤κρα̤ μου
το έσταξαν τον τόπον
Εκεί χορτάρ’ ’κ’ εφύτρωσεν
κι ένθισεν τσ̌ιτσ̌ακόπον

Αν ίσως και ταράζω ’γώ
στα λόγι͜α μ’ έναν ψέμαν
Ατό το χώμαν το πατείς,
να πίν’ τ’ εμόν το αίμαν

Απέσ’ στην καρδι͜ά μ’ καίγεται
έναν τρανόν λυχνάρι
’Κχ̌ύστε νερόν και σβήστ’ α̤το
να μη καίγουνταν κι άλλοι

Ας την γην εβγαίν’ το νερόν
κι ασ’ τ’ ελαίας το ’λάδιν
Κι ασ’ τ’ έμορφα τα μάγουλα σ’
τρέχ̌’ το κοκκινάδιν

Αχ! ουρανέ, άλλο μη βρέχ̌’ς
και σ̌κίγουν τα λιθάρι͜α
Και τα δα̤κρόπα τ’ ομματί’ μ’
αρδεύ’νε τα χορτάρι͜α

Βασίλισσα να είσ’, αρνί μ’,
’κι θα έ͜εις τόσον χάριν
Την εγάπη σ’ εζύασαν
με το μαργαριτάριν

Βραδύν’ κι εγώ παρακαλώ
πότε ν’ ανοί͜ει ημέρα
Όνταν δι͜αβαίντς ν’ ελέπω σε
και να φυσά με αέρα

Δύο βραδάς εγέντονε
’κ’ εκ̌άμωσα τ’ ομμάτι͜α μ’
Για την Τσ̌όφαν εγρύπνεσα
κι ατώρα τρέχ’ν τα δάκρυ͜α μ’

Εγάπ’ κείται απέσ’ στ’ άψιμον
κι επ’ εκειαπέσ’ ’κ’ εχπάεν
Ήντζι͜αν ετέρεσεν εκεί,
εκείνος πάλ’ εκάεν

Εγάπ’ έν’ άμον άψιμον
και σίδερον ξαμμένον
Ν’ αηλί εκείνο την καρδι͜άν,
όθεν έν’ καρφωμένον

Εγάπ’ ντ’ ευτάει το πόνεμαν
’κ’ ευτάγ’ν’ ατο σπαθία
Αν θέλτς μαθάντς απ’ εκεινούς,
που κείνταν στα ταφία

Εγ’ όνταν ευτάγω «αχ!»
τα χ̌ι͜όνι͜α πάλ’ όλα λύγουν
Τα δάκρυ͜α μ’ στάζ’νε στο χωνόν
και τα τσιλίδι͜α σβήγουν

Εγώ τερώ στον πρόσωπο σ’
κι εσύ ξάι ’κι τερείς με
Το νου μ’ πιρτέν εδώκα σε
κι άμον ντο θέλτς ορί͜εις με

Εζώστα εγώ τον θάνατον
κι εφόρεσα το χώμαν
Εγέμ’νε του θανάτ’ παιδίν
και ’κ’ ινανεύ’ς ακόμαν

Ζαντός πάλ’ αν εένουμ’νε,
τ’ αγάπ’ς έμ’νε καμένος
Κι η αγάπ’ εμέν ’κ’ εθέλεσεν,
αηλί ατόν, π’ έν’ ξένος

Η χώρα, τέρ’, χολι͜άσ̌κεται,
γιατί πολλά αγαπώ σε
Κι εσύ μίαν ’κ’ εφέκες με,
στο μάγ’λο σ’ να φιλώ σε

Θα ’κχ̌ύνω δάκρυ͜α θλιβερά,
τα φύλλα να μαραίν’νταν
Και τα κλαδία του δενδρού
κι εκείνα να ξεραίν’νταν

Ιδρώματα ντο έκχ̌’σα εγώ
κανείς σον κόσμον ’κ’ έκχ̌’σεν
Αγάπ’ σ’ εμέν εζάντυνεν,
απέσ’ ι-μ’ βρούλαν έψ̌εν

Για έπαρ’ άν’ τον πρόσωπο σ’
και ας φωτάζ’ ο ήλον
Και ας εμβαίνει στην καρδι͜ά μ’
και καίει με άμον ξύλον

Καρδι͜ά μ’ καίγεσαι αποπέσ’
και έξ’ ’κ’ εβγάλτς την βρούλαν
Την ψ̌η μ’ εποίκες να εβγαίν’
και έρθεν ους την γούλαν

Λιθάρι͜α σ̌κίζ’ το τέρεμα σ’
και το δεξι͜όν τ’ ομμάτι σ’
Κι εμέναν εθανάτωσες
με τ’ άπιστον τ’ ινάτι σ’

Μη βάλτς στην καρδι͜ά μ’ τ’ άψιμον,
ντο ’κ’ επορώ να βζήνω
Για τέρ’ εμέν και πίστεψον
ασ’ τα δάκρυ͜α ντο ’κχ̌ύνω

Ν’ αηλί εμέν τον άκλερον
κι εγώ πώς θ’ αποθάνω;
Η ψ̌η μ’ σ’ εσέν εκράτυνεν
κι αχά! εσέν πα χάνω

Ξεραίνεται το στόμα μου,
τ’ ομμάτι͜α μ’ σκοτεινεύ’νε
Χωρίς τ’ εσόν ’κι γίνουμαι
τα κόσμι͜α π’ αν πατεύ’νε

Όλι͜α τ’ ομμάτι͜α είν’ στεγνά,
τ’ εμά μαναχόν κλαίγ’νε
Τα δάκρυ͜α μ’ άμον άψιμον,
το στάζ’ν’ τον τόπον καίγ’νε

Ο χρόνος μήνας δώδεκα,
για σέν’ αναστενάζω
Η νι͜ότε ’κι πουλίεται
να στείλω κι αγοράζω

Ποτάμι͜α τρέχ’ν στη θάλασσαν
κι εκείνε ’κι γομούται
Ατά τ’ ομμάτι͜α σ’ πη φιλεί,
καμίαν ’κι κομπούται

Ραχ̌όπον για χαμέλυνον,
το ταίρι μ’ να ελέπω
Μακρά να ζω ’κι ’ίνουμαι,
σουμά τ’ς να είμαι πρέπω

Σύρον μαχ̌αίρ’ και σκότα με
και σ̌κίσον την κοιλία μ’
Και την εγάπη μ’ τέρ’, αρνί μ’,
ντο έχω στην καρδία μ’

Τ’ εμόν εγάπ’ ερρώστεσεν
κι εγώ σύρω τα πόνι͜α
Ε! Θεέ μ’, να κόφτ’ς και δί’ς ατεν,
τ’ εμά τ’ εμ’σά τα χρόνι͜α

Τον ήλον ασ’ τον ουρανόν
τ’ ομμάτι͜α σ’ κατηβάζ’νε
Πόσα καρδίας έκαψες
και πόσ’ αναστενάζ’νε;

Το μήλον κρατεί στο δενδρόν
και το δενδρόν στο χώμαν
Κι ο πόνος κρατεί στην καρδι͜ά μ’
και τ’ «αχ!» εβγαίν’ στο στόμαν

Υπομονήν που θέλ’ να έχ̌’,
θα έχ̌’ φιλοσοφίαν
Όλ’ θα κατηγορούν ατον,
’κι θα εβγάλ’ λαλίαν

Φαΐν να τρώγω ’κ’ επορώ
και ύπνον ’κι κοιμούμαι
Εσύ εμέν εμάεψες,
πουλί μ’, θα παλαλούμαι

Χριστέ μ’ και Παναΐα μου,
για ποίστεν έναν θάμαν
Ατώρα με το ταίρι μου
να έστεκα εντάμαν

Ψηλά πετούνε τα πουλι͜ά
και γλυκοκελαδούνε
Τ’ εσά τα κάλλι͜α, νε πουλί μ’!
ατά πάλ’ επαινούνε

Ορκίστα και ’κ’ επίστεψες
πως ότι αγαπώ σε
Αρ’ άφ’ς-ι με ας τρώει με η γη,
εγώ αποχαιρετώ σε
Γλωσσάρι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αηλίαλίμονο ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός)
άκλερονάκληρο, φτωχό, δύστυχο, ταλαίπωρο
άμε(προστ.) σύρε, πήγαινε
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
άν’άνω, πάνω, άνωθεν
ανασπάλωξεχάσω
αναστενάζ’νεαναστενάζουν
ανοί͜ειανοίγει
απέσ’μέσα
αποθάνωπεθαίνω
αποπέσ’από μέσα
ασ’από
ατάαυτά
ατεναυτήν
ατώρατώρα
άφ’ς(προστ.) άφησε
άψιμονφωτιά
βάλτςβάζεις, τοποθετείς
βζήνωσβήνω
βίοντο βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου
βραδάςβράδια
βραδύν’βραδιάζει
βρούλανφλόγα brûler
γίνουμαιγίνομαι
γομούταιγεμίζει, βουρκώνει, κομπιάζει
γούλανλαιμό gula
δά̤κρα̤δάκρυα
δα̤κρόπα(υποκορ.) δάκρυα
δι͜αβαίντς(για τόπο) περνάς, διασχίζεις, (για χρόνο) περνάς διαβαίνω
δί’ςδίνεις
έ͜ειςέχεις
εβγαίν’βγαίνει
εβγάλ’βγάλει
εβγάλτςβγάζεις
εγάπ’αγάπη
εγάπηαγάπη
εγέμ’νεέγινα
εγέντονεέγινε
εδέβασαδιάβασα, πέρασα, διέσχισα, πήγα κπ/κτ κάπου διαβαίνω
εδώκαέδωσα
εένουμ’νεέγινα, κατήντησα
εζώσταζώστηκα
εθέλεσενθέλησε
είν’(για πληθ.) είναι
εκάενκάηκε
εκειαπέσ’εκεί μέσα
εκείνεεκείνη
έκχ̌’σαεξέχυσα, έχυσα, εξέβαλα εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω
έκχ̌’σενεξέχυσε, έχυσε, εξέβαλε εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω
ελαίας(τα) ελιές, (τη) ελιάς
ελέπωβλέπω
εμάδικά μου
εμάεψεςμάγεψες
έμ’νεήμουν
εμόνδικός/ή/ό μου ἐμοῦ
έμορφαόμορφα
έμορφουςόμορφους/ες
εμ’σάμισά
έν’είναι
ένθισενάνθισε
εντάμανμαζί
έξ’έξω ή ο αριθμός έξι
έπαρ’(προστ.) πάρε
εποίκεςέκανες, έφτιαξες ποιέω-ῶ
επορώμπορώ
έρθενήρθε
ερρώστεσεναρρώστησε
εσάδικά σου/σας
εσόνδικός/ή/ό σου
ετέρεσενκοίταξε
ευτάγ’ν’κάνουν, φτιάχνουν εὐθειάζω
ευτάγωκάνω, φτιάχνω εὐθειάζω
ευτάεικάνει, φτιάχνει εὐθειάζω
εφέκεςάφησες
έχ̌’έχει
εχπάενξεριζώθηκε, ξεκολλήθηκε, αποκολλήθηκε ἐκσπάω
έψ̌ενάναψε
ζαντόςτρελός σάννας
ήντζι͜ανοποιοσδήποτε, όποιος / οποιονδήποτε, όποιον
θάμανθαύμα
θάνατονθάνατος
θέλτςθέλεις
ινανεύ’ςπιστεύεις, εμπιστεύεσαι inanmak
ινάτιγινάτι, πείσμα inat/ʿinād
’ίνουμαιγίνομαι
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καίγ’νεκαίνε
κάλλι͜ακάλλη
καμίανποτέ
καρδίας(τη, γεν.) καρδιάς, (τα, ονομ. πληθ.) καρδιές
κατηβάζ’νεκατεβάζουν
κείντανκείτονται, ξαπλώνουν
κείταικείτεται, ξαπλώνει
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κλαίγ’νεκλαίνε
κοιμούμαικοιμάμαι
κομπούταιξεγελιέται, εξαπατάται, μτφ. σαγηνεύεται κομβόω
κόσμι͜ακόσμους, μτφ. μέρη
κόφτ’ςκόβεις
κρατείκρατάει, βαστάει, στέκει, αντέχει
’κχ̌ύνωεκχύνω, χύνω, εκβάλλω εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω
’κχ̌ύστε(προστ.) εκχύστε, χύστε, εκβάλετε εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω
λαλίανλαλιά, φωνή
λιθάρι͜αλιθάρια, πέτρες
μάγ’λομάγουλο magulum
μαθάντςμαθαίνεις
μακρά(επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα
μαναχόν(έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά
μαραίν’ντανμαραίνονται
μαχ̌αίρ’μαχαίρι
μήνας(τα) μήνες
μίανμια φορά
ν’ αηλίαλίμονο μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός
νι͜ότενιότη, νιάτα
νυφάδεςνύφες
ξάικαθόλου
ξαμμένονπυρωμένο
ξεραίν’ντανξεραίνονται
όθενόπου, οπουδήποτε, σε όποιον
όλ’όλοι/α
ομματί’ματιού
ομμάτιμάτι ὀμμάτιον
ομμάτι͜αμάτια
όντανόταν
ορί͜ειςορίζεις, ελέγχεις
ουςως, μέχρι
παπάλι, επίσης, ακόμα
πάλ’πάλι, ξανά
παλαλούμαιτρελαίνομαι
ΠαναΐαΠαναγιά
παράδεςλεφτά, χρήματα para/pāre
πατεύ’νεβυθίζονται, βουλιάζουν, μτφ. δύουν, μτφ. καταρρέουν, μτφ. χρεωκοπούν batmak
πηπου
πίν’πίνω/ει
πιρτένμονομιάς birden
πίστεψον(προστ.) πίστεψε
ποίστεν(προστ.) κάντε, φτιάξτε ποιέω-ῶ
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
πόνι͜απόνοι
πουλίεταιπουλιέται
ραχ̌όπονραχούλα, μικρό βουνό
σ̌κίζ’σκίζω/ει
σ̌κίσονσκίσε (προστ.)
σκότα(προστ.) σκότωσε
σκοτεινεύ’νεσκοτεινιάζουν
σουμάκοντά
σπαθίασπαθιά
στάζ’νεστάζουνε
σύρον(προστ.) σύρε, τράβα, ρίξε
σύρωσέρνω, τραβώ, ρίχνω
ταφίατάφοι, το νεκροταφείο
τέρ’(προστ.) κοίταξε
τερείςκοιτάς
τέρεμαβλέμμα
τέρεν(προστ.) κοίταξε
τερώκοιτώ
τρέχ̌’τρέχει
τσιλίδι͜απυρωμένα κάρβουνα εστίας
τσ̌ιτσ̌ακόπονλουλουδάκι çiçek
φωτάζ’φωτίζει, λάμπει
χ̌αίρουμαιχαίρομαι
χ̌αίρουντανχαίρονται
χαμέλυνονχαμήλωσε
χολι͜άσ̌κεταιθυμώνει, αγανακτεί
χορτάρ’χορτάρι
χωνόνεστία, χωνευτήρι χῶνος < χόανος
χώραοι ξένοι γενικά, οι μη οικείοι, η ξενιτειά
ψ̌ηψυχή

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Τραγούδια: 9757 | Albums/Singles: 1786 | Συντελεστές: 2026 | Λήμματα: 16093
Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr