
Στιχουργοί: Γιώργος Μακρυανίδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Την έμορφον με το τερώ πασ̌κείμ’ ντό κάτ’ κερδίζω; [γιαρ] Ελέπ’ ατεν, ζελεύ’ ατεν, το ψ̌όπο μ’ κολατίζω [γιαρ] Τ’ υστερνόν το πουσ̌μάνεμαν, πουλί μ’, ’κ’ ευτάει χαΐρ’ Απέσ’ σ’ άψιμον καίεσαι κι εγώ τερώ σεΐρ’ Ολήμαυρα τ’ ομμάτι͜α ’θε, ολήμαυρα σαχάτι͜α [γιαρ] Ατά που βουρουλεύκεται, πώς να κείται ραχάτι͜α; [γιαρ] Τ’ υστερνόν το πουσ̌μάνεμαν, πουλί μ’, ’κ’ ευτάει χαΐρ’ Απέσ’ σ’ άψιμον καίεσαι κι εγώ τερώ σεΐρ’ Ν’ αηλί εκείνον π’ έφαεν τσ’ εγάπ’ς τη λιθαρέαν [γιαρ] Εκάεν το καρδόπον ατ’, εγέντονε μανέαν [γιαρ] Τ’ υστερνόν το πουσ̌μάνεμαν, πουλί μ’, ’κ’ ευτάει χαΐρ’ Απέσ’ σ’ άψιμον καίεσαι κι εγώ τερώ σεΐρ’
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| ατά | αυτά | ||
| ατεν | αυτήν | ||
| άψιμον | φωτιά | ||
| βουρουλεύκεται | ερωτεύεται παράφορα | vurulmak | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| εγάπ’ς | αγάπης | ||
| εγέντονε | έγινε | ||
| εκάεν | κάηκε | ||
| ελέπ’ | βλέπει/βλέπω | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| ευτάει | κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| έφαεν | έφαγε | ||
| ζελεύ’ | ζηλεύω/ει | ||
| ’θε | του/της | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καίεσαι | καίγεσαι | ||
| καρδόπον | καρδούλα | ||
| κείται | κείτεται, ξαπλώνει | ||
| κολατίζω | κολάζω | ||
| λιθαρέαν | χτύπημα με πέτρα | ||
| μανέαν | καπνιά, μαυρισμένος/η/ο από καπνιά | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ολήμαυρα | ολόμαυρα | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
| πουσ̌μάνεμαν | μετάνιωμα | pişman/paşmān | |
| ραχάτι͜α | γαλήνια, ειρηνικά, άνετα, ήσυχα | rahat/rāḥat | |
| σαχάτι͜α | λιβάδια | sahat (οθωμ.περιόδου) | |
| σεΐρ’ | θέαμα πρόσφορο για διασκέδαση (μτφ. τερώ σεΐρ: κοιτώ κτ διασκεδάζοντας, παραμένοντας αμέτοχος) | seyir/seyr | |
| τερώ | κοιτώ | ||
| τσ’ | (ως τση, άρθρο γεν. ενικού) του/της, (ως τσοι, άρθρο αιτ. πληθ.) τις, (ως ερωτημ. τσί;) ποιός; | ||
| υστερνόν | κατοπινό, τελευταίο, στερνό | ||
| χαΐρ’ | προκοπή, καλή τύχη, ευημερία | hayır/ḫayr | |
| ψ̌όπο | ψυχούλα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| ατά | αυτά | ||
| ατεν | αυτήν | ||
| άψιμον | φωτιά | ||
| βουρουλεύκεται | ερωτεύεται παράφορα | vurulmak | |
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| εγάπ’ς | αγάπης | ||
| εγέντονε | έγινε | ||
| εκάεν | κάηκε | ||
| ελέπ’ | βλέπει/βλέπω | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| ευτάει | κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| έφαεν | έφαγε | ||
| ζελεύ’ | ζηλεύω/ει | ||
| ’θε | του/της | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καίεσαι | καίγεσαι | ||
| καρδόπον | καρδούλα | ||
| κείται | κείτεται, ξαπλώνει | ||
| κολατίζω | κολάζω | ||
| λιθαρέαν | χτύπημα με πέτρα | ||
| μανέαν | καπνιά, μαυρισμένος/η/ο από καπνιά | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| ολήμαυρα | ολόμαυρα | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
| πουσ̌μάνεμαν | μετάνιωμα | pişman/paşmān | |
| ραχάτι͜α | γαλήνια, ειρηνικά, άνετα, ήσυχα | rahat/rāḥat | |
| σαχάτι͜α | λιβάδια | sahat (οθωμ.περιόδου) | |
| σεΐρ’ | θέαμα πρόσφορο για διασκέδαση (μτφ. τερώ σεΐρ: κοιτώ κτ διασκεδάζοντας, παραμένοντας αμέτοχος) | seyir/seyr | |
| τερώ | κοιτώ | ||
| τσ’ | (ως τση, άρθρο γεν. ενικού) του/της, (ως τσοι, άρθρο αιτ. πληθ.) τις, (ως ερωτημ. τσί;) ποιός; | ||
| υστερνόν | κατοπινό, τελευταίο, στερνό | ||
| χαΐρ’ | προκοπή, καλή τύχη, ευημερία | hayır/ḫayr | |
| ψ̌όπο | ψυχούλα |

